Termen Hoofdstuk 4

Question 1

Actiepotentialen

Answer 1

Neurale impulsen; de alles-of-niets elektrische uitbarstingen die beginnen aan het ene uiteinde van het axon van een neuron en langs het axon naar het andere uiteinde bewegen.

Question 2

Amygdala

Answer 2

Een hersenstructuur die deel uitmaakt van het limbisch systeem en vooral belangrijk is voor het evalueren van de emotionele en motivationele betekenis van stimuli en het genereren van emotionele reacties.

Question 3

Androgeen

Answer 3

Een categorie hormonen, waaronder testosteron, die worden geproduceerd door de testikels bij mannelijke dieren en die normaal gesproken worden beschouwd als ‘mannelijke hormonen’. Deze hormonen worden ook op lagere niveaus geproduceerd door de bijnieren, zowel bij vrouwen als bij mannen.

Question 4

Afasie

Answer 4

Elk verlies van taalvaardigheid als gevolg van hersenschade.

Question 5

Verenigingsgebieden

association areas

Answer 5

Gebieden van de hersenschors die input ontvangen van de primaire of secundaire sensorische gebieden voor meer dan één sensorische modaliteit (zoals zien en horen) en die betrokken zijn bij het associëren van deze input met opgeslagen herinneringen, bij de processen van perceptie, denken en besluitvorming.

Question 6

Autonoom gedeelte van het perifere motorsysteem

Answer 6

De set motorneuronen die inwerken op viscerale spieren en klieren.

Question 7

Axon

Answer 7

Een dunne, buisachtige extensie van een neuron dat gespecialiseerd is om neurale impulsen (actiepotentialen) naar andere cellen te dragen.

Question 8

Axon-aansluiting

axon terminal

Answer 8

Een zwelling aan het uiteinde van een axon die is ontworpen om een chemische stof (neurotransmitter) af te geven aan een andere neuron, spiercel of kliercel.

Question 9

Basale ganglia

Answer 9

De grote massa grijze materie in de hersenen die aan weerszijden van de thalamus liggen; ze zijn vooral belangrijk voor de intentie en coördinatie van opzettelijke bewegingen.

Question 10

Hersenstam

Answer 10

Het primitieve, steelachtige deel van de hersenen dat kan worden gezien als een verlengstuk van het ruggenmerg naar het hoofd; het bestaat uit de medulla, pons en middenhersenen.

Question 11

Broca’s afasie

Answer 11

Een specifiek syndroom van verlies van taalvaardigheid dat optreedt als gevolg van schade in een bepaald deel van de hersenen dat het gebied van Broca wordt genoemd; het wordt gekenmerkt door telegrafische spraak waarin de betekenis meestal duidelijk is, maar de kleine woorden en woorduitgangen die grammaticale doeleinden dienen, ontbreken; ook wel niet-vloeiende afasie genoemd.

Question 12

Cellichaam

Answer 12

Het breedste deel van een neuron, dat de celkern bevat en de andere basismachines die alle cellen gemeen hebben.

Question 13

Celmembraan

Answer 13

De dunne, poreuze buitenste laag van een neuron of andere cel die de intracellulaire vloeistof van de cel scheidt van de extracellulaire vloeistof.

Question 14

Centraal zenuwstelsel

Answer 14

De hersenen en het ruggenmerg.

Question 15

Cerebellum

Answer 15

Het relatief grote, opvallende, ingewikkelde deel van de hersenen dat aan de achterkant van de hersenstam is bevestigd; het is vooral belangrijk voor de coördinatie van snelle bewegingen.

Question 16

Cerebrale cortex

Answer 16

Het buitenste, evolutionair nieuwste en (bij mensen) verreweg het grootste deel van de hersenen; het is deelbaar in twee hemisferen (links en rechts), en elke hemisfeer is deelbaar in vier lobben - de occipitale, temporale, pariëtale en frontale.

Question 17

Corpus callosum

Answer 17

Een enorme bundel axonen die de rechter- en linkerhersenhelft van de hogere delen van de hersenen verbindt, inclusief de hersenschors.

Question 18

Hersenzenuw

Answer 18

Een zenuw die zich rechtstreeks vanuit de hersenen uitstrekt.

Question 19

Dendrieten

Answer 19

De dunne, buisachtige verlengstukken van een neuron die zich doorgaans herhaaldelijk vertakken in de buurt van het cellichaam van de neuron en gespecialiseerd zijn in het ontvangen van signalen van andere neuronen.

Question 20

Elektro-encefalogram (EEG)

Answer 20

Een registratie van de elektrische activiteit van de hersenen die kan worden verkregen door de zwakke elektrische signalen te versterken die worden opgepikt door elektroden op te nemen die op de hoofdhuid van de persoon zijn geplakt. Het wordt meestal beschreven in termen van golfpatronen.

Question 21

Encefalisatiequotiënt (EQ)

Answer 21

Formule voor het evalueren van de verwachte verhouding tussen hersengewicht en lichaamsgewicht voor dieren.

Question 22

Exciterende synaps

excitatory synapse

Answer 22

Een synaps waarbij de neurotransmitter de kans vergroot dat er een actiepotentiaal zal optreden, of de snelheid waarmee ze al optreden, verhoogt in het neuron waarop het inwerkt.

Question 23

Frontale kwabben

Answer 23

De voorste lobben van de hersenschors, aan de achterkant begrensd door de pariëtale en temporale lobben; de frontale kwabben bevatten het motorische gebied en delen van de associatiegebieden die betrokken zijn bij het plannen en oordelen.

Question 24

Functionele magnetische resonantie verbeelding (fMRI)

Answer 24

Een methode voor het visueel weergeven van hersenactiviteit die is gebaseerd op het feit dat protonen in bepaalde moleculen kunnen resoneren en radiogolven kunnen afgeven die relatieve hoeveelheden neurale activiteit in elk deel van de hersenen aangeven.

Question 25

Hippocampus

Answer 25

Een structuur in het limbische systeem van de hersenen die essentieel is voor het coderen van expliciete herinneringen voor langdurige opslag.

Question 26

Hypothalamus

Answer 26

Een kleine hersenstructuur die net onder de thalamus ligt, direct verbonden met de hypofyse en het limbisch systeem, die vooral belangrijk is voor de regulatie van motivatie, emotie en de interne fysiologische omstandigheden van het lichaam.

Question 27

Remmende synaps

inhibitory synaps

Answer 27

Een synaps waarbij de neurotransmitter de kans verkleint dat er een actiepotentiaal optreedt, of de snelheid waarmee ze al optreden, vermindert in het neuron waarop het inwerkt.

Question 28

Interneuron

Answer 28

Een neuron dat volledig in de hersenen of het ruggenmerg bestaat en berichten van de ene set neuronen naar de andere overbrengt.

Question 29

Limbisch systeem

Answer 29

Een onderling verbonden reeks hersenstructuren (inclusief de amygdala en hippocampus) die een circuit vormen rond de thalamus en basale ganglia, onder de hersenschors. Deze structuren zijn vooral belangrijk voor de regulatie van emotie en motivatie en zijn betrokken bij de vorming van langdurige herinneringen.

Question 30

Potentiatie op lange termijn

long-term potentiation - LTP

Answer 30

Een proces waarbij herhaalde activering van synapsen resulteert in versterking van die synapsen.

Question 31

Merg

medulla

Answer 31

Het laagste deel van de hersenstam, aan het ene uiteinde begrensd door het ruggenmerg en aan het andere uiteinde door de pons. Het is, met de pons, verantwoordelijk voor het organiseren van reflexen die complexer zijn dan spinale reflexen.

Question 32

Middenhersenen

Answer 32

Het bovenste deel van de hersenstam, aan het onderste uiteinde begrensd door de pons en aan het bovenste uiteinde door de thalamus, dat neurale centra bevat die basisbewegingspatronen organiseren.

Question 33

Spiegelneuronen

mirror neurons

Answer 33

Neuronen in de hersenen die actief worden zowel wanneer het individu een bepaalde beweging maakt als wanneer het individu een ander individu diezelfde beweging ziet maken. Aangenomen wordt dat deze neuronen observationeel leren vergemakkelijken.

Question 34

Motor neuron

Answer 34

Een neuron dat berichten van de hersenen of het ruggenmerg via een zenuw naar een spier of klier brengt.

Question 35

Myeline-omhulsel

myelin sheath

Answer 35

Een omhulsel van vetcellen stevig gewikkeld rond het axon van sommige neuronen.

Question 36

Zenuw

Answer 36

Een grote bundel met de axonen van veel neuronen. Zenuwen bevinden zich in het perifere zenuwstelsel en verbinden het centrale zenuwstelsel met spieren, klieren en sensorische organen.

Question 37

Neurogenese

Answer 37

Het creëren van nieuwe neuronen waarin neurale stamcellen zich door mitose delen en repliceren.

Question 38

Neuronen

Answer 38

Individuele cellen in het zenuwstelsel die gespecialiseerd zijn om informatie snel van de ene plaats naar de andere te vervoeren en/of informatie uit verschillende bronnen te integreren; ook wel zenuwcellen genoemd.

Question 39

Neurowetenschappen

Answer 39

Het onderzoeksspecialisme dat de hersenen bestudeert.

Question 40

Neurotransmitter

Answer 40

Een chemische stof die vrijkomt uit de axonterminal van een neuron, bij een synaps, die de activiteit van een ander neuron, een spiercel of een kliercel, ook wel een zender genoemd, beïnvloedt.

Question 41

Kern

nucleus

Answer 41

In neuroanatomie, een cluster van cellichamen van neuronen in het centrale zenuwstelsel (niet te verwarren met de celkern in de cel).

Question 42

Occipitale lobben

Answer 42

De achterste lobben van de hersenschors, vooraan begrensd door de temporale en pariëtale lobben; ze bevatten de visuele gebieden van de hersenen.

Question 43

Parasympathische indeling van het autonome motorsysteem

Answer 43

De set motorneuronen die inwerken op viscerale spieren en klieren en die veel van de regeneratieve, groeibevorderende en energiebesparende functies van het lichaam bemiddelen.

Question 44

Pariëtale lobben

Answer 44

De lobben van de hersenschors die voor de achterhoofdskwabben liggen, boven de slaapkwabben en achter de frontale kwabben; ze bevatten de somatosensorische delen van de hersenen.

Question 45

Patroongeneratoren

Answer 45

Netwerken van neuronen die elkaar op een cyclische manier stimuleren en daardoor uitbarstingen van actiepotentialen produceren die afnemen in een regelmatig, herhalend ritme. Ze helpen om ritmische reeksen van spierbewegingen te beheersen, zoals die bij lopen, rennen, vliegen (bij vogels) of zwemmen (bij vissen).

Question 46

Perifere zenuwstelsel

Answer 46

De hele reeks craniale en spinale zenuwen die het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) verbinden met de zintuigen, spieren en klieren van het lichaam.

Question 47

Pons

Answer 47

Het deel van de hersenstam dat aan het onderste uiteinde wordt begrensd door het medulla en het bovenste uiteinde door de middenhersenen en dat, samen met het medulla, verantwoordelijk is voor het organiseren van reflexen die complexer zijn dan spinale reflexen.

Question 48

Prefrontale cortex

Answer 48

Het voorste deel van de frontale kwab van de hersenschors van de hersenen.

Question 49

Premotorische gebieden

Answer 49

Delen van de hersenschors van de hersenen die direct anterieur (voor) het motorgebied liggen. Ze bieden neurale programma’s om georganiseerde bewegingen te produceren.

Question 50

Primair motorgebied

Answer 50

Een gebied in het achterste deel van de frontale kwab van de hersenschors dat direct betrokken is bij de controle van bewegingen, met name fijn gecoördineerde bewegingen van kleine spieren, zoals in de vingers en het vocale apparaat.

Question 51

Primary sensory areas

Answer 51

Specialised areas of the cerebral cortex that receive input from sensory nerves and tracts by way of the relay nuclei in the thalamus. They include the visual area (in the occipital lobe), auditory area (in the temporal lobe), and somatosensory area (in the partial lobe).

Question 52

Rustpotentiaal

Answer 52

De constante elektrische lading die bestaat over het membraan van een inactief neuron.

Question 53

Selectieve celdood
(apoptose)

Answer 53

Vroeg ontwikkelingsproces waarin neuronen afsterven.

Question 54

Sensorische neuron

Answer 54

Een neuron dat berichten van een sensorisch orgaan via een zenuw naar de hersenen of het ruggenmerg brengt.

Question 55

Somatisch deel van het perifere motorsysteem

Answer 55

Neuronen die inwerken op skeletspieren van het perifere motorsysteem.

Question 56

Somatosensatie

Answer 56

De reeks zintuigen die afkomstig zijn van het hele lichaam - zoals van de huid, spieren en pezen, in tegenstelling tot die zintuigen die afkomstig zijn van de speciale sensorische organen in het hoofd.

Question 57

Spinale zenuw

Answer 57

Een zenuw die zich rechtstreeks uitstrekt vanaf het ruggenmerg.

Question 58

Sympathische indeling van het autonome motorsysteem

Answer 58

De set motorneuronen die inwerken op viscerale spieren en klieren en veel van de reacties van het lichaam op stressvolle stimulatie mediëren, waardoor het lichaam wordt voorbereid op mogelijk ‘vechten of vluchten’.

Question 59

Synaps

Answer 59

De functionele verbinding waardoor neurale activiteit in het axon van een neuron de werking van een ander neuron, een spiercel of een kliercel beïnvloedt.

Question 60

Temporale lobben

Answer 60

De lobben van de hersenschors die voor de achterhoofdskwabben en onder de pariëtale en frontale lobben liggen en die de gehoorgebieden van de hersenen bevatten.

Question 61

Temporale lobben

Answer 61

De lobben van de hersenschors die voor de achterhoofdskwabben en onder de pariëtale en frontale lobben liggen en die de gehoorgebieden van de hersenen bevatten.

Question 62

Transcraniële magnetische stimulatie (TMS)

Answer 62

Een procedure voor het tijdelijk veranderen van het reactievermogen van een gelokaliseerd gebied van de hersenschors door een magnetisch veld over dat hersengebied te creëren.

Question 63

De afasie van Wernicke

Answer 63

Een specifiek syndroom van verlies van taalvaardigheid dat optreedt als gevolg van schade in een bepaald deel van de hersenen dat het gebied van Wernicke wordt genoemd. Spraak bij een persoon met deze aandoening behoudt doorgaans zijn grammaticale structuur, maar verliest zijn betekenis doordat de spreker geen zinvolle inhoudswoorden (zelfstandige naamwoorden, werkwoorden, bijvoeglijke naamwoorden en bijwoorden) heeft verstrekt; ook wel vloeiende afasie genoemd.

Question 64

Hormoon

Answer 64

Elke chemische stof die van nature door het lichaam in het bloed wordt uitgescheiden en die fysiologische processen in specifieke doelweefsels (zoals de hersenen) kan beïnvloeden en daardoor het gedrag kan beïnvloeden.

Question 65

Positron-emissietomografie (PET)

Answer 65

Methode voor het visueel weergeven van hersenactiviteit die is gebaseerd op de opname van een radioactieve vorm van zuurstof in actieve delen van de hersenen.