Tentamen Klas 5 periode 3

Question 1

Wat zijn indirecte oorzaken van de eerste wereldoorlog? (6)

Answer 1

• wapenwedloop
• groeiend nationalisme
• militairisme
• modern imperialisme
• bondgenootschappen
• fouten van politieke leiders

Question 2

Wat is de directe oorzaak van de eerste wereldoorlog?

Answer 2

De moord op de aartshertog van Oostenrijk-Hongarije, Franz Ferdinand (28 juni 1914)

Question 3

Door wie en waarom werd Franz Ferdinand vermoord?

Answer 3

Door één van de 5 leden van de Servische nationalistische groep ‘de Zwarte hand’.
- Oostenrijk-Hongarije had in 1878 de Turken uit Bosnië verdreven en het gebied als provincie ingelijfd. Dit had tot onvrede geleid bij de deels Slavische (Servische) bevolking van Servië. Serviërs wilden een nationalistische opstand en één grote Slavische staat creeëren.

Question 4

Waarom zocht Oostenrijk-Hongarije steun bij Duitsland?

Answer 4

Omdat ze er rekening mee hielden dat Rusland Servië zou helpen

Question 5

Wat gebeurde er toen Servië het ultimatum van Oostenrijk-Hongarije afwees?

Answer 5

Oostenrijk-Hongarije verklaarde op 28 juli de oorlog aan Servië.

Question 6

Hoe raakte Rusland betrokken bij de oorlog?

Answer 6

Rusland (bondgenoot Servië) mobiliseerde troepen bij de grenzen van Oostenrijk-Hongarije en Duitsland, daarom verklaarde Duitsland op 1 augustus de oorlog aan Rusland.

Question 7

Hoe raakte Frankrijk betrokken bij de oorlog?

Answer 7

Frankrijk (bondgenoot Rusland) wilde altijd al wraak op Duitsland en mobiliseerde zich meteen. Daarom verklaarde Duitsland de oorlog aan Frankrijk op 3 augustus.

Question 8

Hoe raakte Engeland betrokken bij de oorlog?

Answer 8

Engeland was eerst afwachtend (ondanks bondgenootschap met Frankrijk en Rusland). Toen de Duitsers België binnenvielen (von Schlieffenplan) was dit de druppel voor Engeland: Engeland verklaarde de oorlog aan Duitsland op 4 augustus.

Question 9

Wat stond er in het ultimatum van Oostenrijk-Hongarije naar Servië?

Answer 9

In het ultimatum stond dat OH onderzoek wilde doen op Servisch grondgebied i.v.m. moord Franz Ferdinand. (Servië wees dit af)

Question 10

Wat hield het von Schlieffenplan in?

Answer 10

Duitsland wilde Frankrijk aanvallen maar het probleem was dat Frankrijk de linie bij Elzas-Lotharingen versterkt had. Von Schlieffen had daarom bedacht de linie bij Elzas-Lotharingen te vermijden en via België naar Parijs te gaan en het Franse leger dan in de rug aan te vallen.

Question 11

Was het von Schlieffenplan succesvol?

Answer 11

Nee, want de Duitsers hadden geen rekening gehouden met de kracht van het Belgische leger.

Question 12

Wat was er nieuw aan de manier van oorlog voeren? (6)

Answer 12

• het was een eerste wereldoorlog.
• het was de eerste moderne oorlog - door industrie betere wapens etc.
• nieuwe tactiek: loopgravenoorlog.
• meer propaganda
• betere medische zorg voor soldaten
• eerste totale oorlog: mannen en vrouwen deden mee

Question 13

Wat was de reden dat de VS in 1917 de kant van de Geallieerden koos? (4)

Answer 13

oorzaken:
- onbeperkte duikbotenoorlog
- democratie was in gevaar
- economische belangen
aanleiding:
- zimmermantelegram

Question 14

Wat was het ‘zimmermantelegram’?

Answer 14

Een telegram dat door de Duitse minister aan mexico was verstuurd met de vraag om deel te nemen aan de WOI aan de kant van de Duitsers. De Britten wisten dit telegram te onderscheppen en speelde het door aan de VS.

Question 15

Wat was het gevolg van de vrede tussen Rusland en Duitsland en het einde aan de twee-frontenoorlog

Answer 15

Duitsland dacht te kunnen winnen omat ze nu een tegenstander minder hadden maar dit lukte niet omdat de VS nieuwe, sterke troepen had.

Question 16

Wat waren de ideeën van Wilson (VS) over de organisatie van de wereld na de oorlog? (4)

Answer 16

• oprichten Volkenbond (organisatie waarvan alle staten in de wereld lid moesten worden waarbij alle staten gegarandeerd zouden worden van onafhankelijkheid)
• bewapening van elk land verminderen
• elk volk moet recht krijgen om een eigen nationale staat te stichten en een eigen regering te kiezen
• de belangen van de gekoloniseerde volken gelijkstellen aan die van de koloniale mogendheden

Question 17

Wat stond er in het verdrag van Versailles? (7)

Answer 17

• Frankrijk kreeg Elzas-Lotharingen terug
• Rijnland werd voor 15 jaar bezet door geallieerde troepen - zo kon er druk op Duitsland uitgeoefend worden
• Saargebied kwam onder beheer van de Volkenbond, waarbij de steenkoolproductie afgestaan moest worden aan Frankrijk
• Duitsland moest grondgebied aan België en Polen afstaan
• De Duitse koloniën werden verdeeld onder de Geallieerden
• Duitsland moest zich ontwapenen
• Duitsland moest veel schadevergoeding betalen aan de Geallieerden.

Question 18

Wat voor problemen waren er binnen Europa na de oorlog en wat had dit voor gevolg?

Answer 18

• overschakelen op vredeseconomie
• geen werk voor veteranen
• werkeloosheid en armoede
  gevolg - teleurgesteld in democratie - vestigen hun hoop op totalitaire partijen als Communisten en facisten.

Question 19

Wat voor problemen waren er buiten Europa na de oorlog?

Answer 19

• tijdens de WOI was er in de koloniën een minder strak bestuur - deze vrijheid deed de kolonisten naar meer verlangen
• Aziaten en Afrikanen hadden tijdens de WOI zij aan zij gevochten met de Europese soldaten maar kregen geen beloning (bijv. zelfbeschikkingsrecht)
• verlies van vertrouwen in de koloniale overheerser - zoeken aansluiting bij nationalistische bewegingen.