Begrippenlijst De Koude Oorlog 1945-1991

Question 1

akkoorden van Genève

Answer 1

gesloten na de Slag bij Dien Bien Phu verdeelden Vietnam in een communistische Democratische Republiek Vietnam in het noorden en een kapitalistisch Vietnam in het zuiden

Question 2

atoombom Hiroshima

Answer 2

in augustus 1945 lieten de Amerikaanse troepen een atoombom op de Japanse stad Hiroshima vallen om Japan, bondgenoot van Duitsland, tot overgave te dwingen

Question 3

berlijnse muur

Answer 3

muur tussen oost- en west-Berlijn die verhinderde dat burgers uit de DDR naar het Westen konden vluchten

Question 4

Bezoek van Nixon aan China

Answer 4

voorbeeld van driehoeksdiplomatie

Question 5

blokkade van berlijn

Answer 5

in 1948 introduveerde Amerika, Engeland en Frankrijk een nieuwe munt in hun bezettingszones in Duitsland. Volgens Stalin was dit in strijd met eerder gemaakte afspraken. Stalin sloot op 24 juni 1948 West-Berlijn af, waarop de geallieerden een luchtbrug instelden. In 1949 hief Stalin de blokkade op.

Question 6

blokvorming

Answer 6

verdeling van de wereld in twee ideologisch tegengestelde blokken onder leiding van de SU en de VS

Question 7

Brezjnevdoctrine

Answer 7

besluit van Sovjetleider Brezjnev dat communistische landen mochten ingrijpen als een ander communistisch land bedreigd werd door democratisering of kapitalisme

Question 8

conferentie van potsdam

Answer 8

bijeenkomst (1945) waarbij leiders van de SU, Engeland en de VS in Potsdam aanwezig waren om te beslissen over de manier waarop Duitsland voortaan zou worden geregeerd. Gekozen werd voor een verdeling van zowel Duitsland als van Berlijn in vier zones.

Question 9

containmentpolitiek

Answer 9

Amerikaanse politiek in de Koude Oorlog om het communisme ‘in te dammen’ door regeringen die zich tegen het communisme verzetten te steunen

Question 10

Cubacrisis

Answer 10

grote angst voor het uitbrelen van een atoomoorlog doordat de SU kernwapens op Cuba probeerde te plaatsen

Question 11

demonstratie tegen kernwapens

Answer 11

in 1981 vond er in Amsterdam een grote demonstratie tegen kernwapens plaats, een voorbeeld van ontevredenheid die ontstond naar aanleiding van de aanhoudende wapenwedloop

Question 12

detente

Answer 12

periode van ontspanning en toenadering tussen de VS en de SU tijdens de Koude Oorlog (1967-1979). De periode eindigde met de Sovjetinval in Afghanistan.

Question 13

dominotheorie

Answer 13

het idee dat als één land communistisch wordt, de buurlanden zullen volgen

Question 14

driehoeksdiplomatie

Answer 14

Amerikaanse buitelandse politiek die erop was gericht Zuid-Vietnam tot een minder harde opstelling te bewegen door gelijktijdig de relaties met de SU en de Volksrepubliek China te verbeteren

Question 15

felix meritis

Answer 15

gebouw van de nederlandse communistische partij (CPN) dat werd bestormd als reactie op en vanwege de woede om de Russische inval in Hongarije (om de Hongaarse Opstand neer te slaan)

Question 16

FNLA

Answer 16

Nationaal bevrijdingsfront voor Angola, gesteund door westerse landen en de Volksrepubliek China

Question 17

Glasnost

Answer 17

Russische aanduiding voor grotere vrijheid van meningsuiting onder partijleider Gorbatsjov

Question 18

Hongaarse Opstand

Answer 18

Grote demonstraties in Hongarije in 1956 die opriepen tot democratische hervormingen. De SU sloeg de opstand hardhandig neer en herstelde het communistische bewind.

Question 19

Ich bin ein Berliner-speech

Answer 19

speech van president Kennedy na de bouw van de Berlijnse Muur om de westerse morele steun aan de inwoners van Berlijn aan te geven, zonder dat het Westen het gevaar van een Derde Wereldoorlog riskeerde door militair ingrijpen

Question 20

Ijzeren gordijn

Answer 20

gesloten grens tussen het communistische en niet-communistische deel van Europa

Question 21

Josef Stalin

Answer 21

leider van de Communistische Partij van de SU tussen 1928 en 1953; dictator en alleenheerser

Question 22

korea oorlog

Answer 22

conflict dat in Azië uitbrak tussen het communistisch Noord-Korea en het kapitalistische Zuid-Korea, waarbij de VN het zuiden buiten de communistische invloedssfeer konden houden

Question 23

Marshallhulp

Answer 23

Amerikaanse economische en financiële hulp aan West-Europa (vanaf 1947)

Question 24

McCarthyisme

Answer 24

Republikeinse senator McCarthy hield in 1950 een toespraak waarin hij Amerikanen van communistische activiteiten beschuldigde. Uit angst voor communistische spionnen, leidde zijn toespraak tot een heksenjacht op communistisch in de VS

Question 25

Mao Zedong

Answer 25

Voorzitter van de Chinese Communistische partij in 1935-1976, staatshoofd van China. Onder zijn leiding hadden de communisten China veroverd.

Question 26

MPLA

Answer 26

Volksbeweging voor Bevrijding van Angola, marxistisch georiënteerd en lange tijd gesteund door de SU en Cuba

Question 27

NAVO

Answer 27

militair bondgenootschap met het doel gezamenlijk de democratie in de lidstaten te verdedigen (opgericht in 1949)

Question 28

Nikita Chroejtsjov

Answer 28

leider van de Communistische Partij van de SU tussen 1953-1964, streefde naar vreedzame co-existentie met het Westen. Richtte het Warschaupact op, liet de Hongaardese Opstand neerslaan en gaf opdracht voor het bouwen van de Berlijnse muur.

Question 29

Oostblok

Answer 29

blok van communistische landen in Europa onder leiding van de SU

Question 30

Perestrojka

Answer 30

russische aanduiding voor de hervorming van het Sovjetsysteem onder partijleider Gorbatsjov met meer politieke en economische vrijheden als doel

Question 31

planeconomie

Answer 31

systeem waar de economie van bovenaf word gereguleerd door de staat en waar de staat alle goederen en diensten verdeeld

Question 32

Praagse lente

Answer 32

opstand in Tsjecho-Slowakije in 1968 gericht tegen het communistische bewind

Question 33

protestgeneratie

Answer 33

de generatie die kort na de WOII in het Westen is geboren en die in de jaren 60 in verzet kwam tegen politieke opvattingen en levensstijl van hun ouders

Question 34

Russische revolutie

Answer 34

revolutie van 1917 waarin Rusland een communistische staat werd

Question 35

SALT I

Answer 35

akkoord tussen de VS en de SU waarin werd besloten dat beiden hun arsenaal aan kernwapens zouden verminderen

Question 36

SDI-project

Answer 36

Strategic Defense Initiative. Het streven van de VS om een raketschild in de ruimte aan te leggen

Question 37

Tonkinresolutie

Answer 37

besluit van het Amerikaanse Congres uit 1964 om de Amerikaanse president de bevoegdheid te geven militair in te grijpen in Zuidoost Azië, zonder voorafgaande parlementaire toestemming

Question 38

Trumandoctrine

Answer 38

Amerikaanse politiek in de Koude Oorlog om het communisme ‘in te dammen’ door regeringen die zich tegen het communisme verzetten te steunen

Question 39

Verenigde Naties

Answer 39

sinds 1945 de wereldwijde internationale organisatie die toeziet op vrede en veiligheid in de wereld

Question 40

Vietcong

Answer 40

communistisch verzetsleger in Zuid-Vietnam

Question 41

Volksdemocratie

Answer 41

de term voor de (niet-democratische) staten naar het Sovjet model die in Oost-Europa ontstonden

Question 42

vrije markteconomie

Answer 42

systeem waar de economie vrij wordt gelaten en waar concurrentie en prijzen gebaseerd zijn op vraag en aanbod

Question 43

Warschaupact

Answer 43

Militair bondgenootschap dat werd opgericht als tegenhanger van de NAVO