T2.3 Epidemiologie van werkgerelateerde psychische klachten en aandoeningen Flashcards
Welke statistieken houden consequent werkgerelateerde aandoeningen in de Nederlandse beroepsbevolking bij? 3x
- de registratie van arbeidsongeschikten (WIA-registratie, Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen)
- de registratie van beroepsziekten
- de ziekteverzuimregistratie: periodieke nationale surveys (zoals de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden of eenmalig onderzoek gebaseerd op zelfrapportages)
Welke (psychische) aandoeningen komen volgens de auteur van hoofdstuk 13 het meest voor in Nederland? 3x
- overspannenheid en burn-out(klachten)
- aandoeningen aan het bewegingsapparaat waaronder lage rug-aandoeningen
- depressieve klachten
Wat zijn de belangrijkste risicogroepen voor werkgerelateerde psychische aandoeningen en klachten?
- Vrouwen hebben een verhoogd risico op instroming in de WGA (Werkhervattingsregeling Gedeeltelijk Arbeidsongeschikten), mannen in de IVA (Inkomens Voorziening volledig Arbeidsongeschikten).
- Lager opgeleiden en relatief jongere werknemers hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van psychische aandoeningen en klachten
- Qua sector vormen werknemers in het onderwijs een risicogroep. Ook rapporteren werknemers in de ICT-sector, industrie, zakelijke dienstverlening en zorg relatief veel burn-outklachten.
Wat zijn volgens de auteur van hoofdstuk 13 belangrijke determinanten van psychische aandoeningen en klachten? 7x
- hoge taakeisen
- geringe regelmogelijkheden
- gebrekkige steun van leiding en collega’s
- agressie en geweld
- verstoring van de balans tussen inspanning en beloning
- onrechtvaardigheid op de werkvloer
- sectorspecifieke determinanten, zoals:
- bij leerkrachten: slechte contacten met collega’s en leerlingen, hoge werkbelasting
- bij politie: emotionele belasting, gebrekkige waardering en geringe ontplooiingsmogelijkheden
Thema 3 behandelt theoretische modellen over werkstress. Bekijk deze modellen alvast eens kort (hoofdstuk 2 van het tekstboek) en beargumenteer welk model het beste aansluit bij de determinanten die in de vorige vraag aan de orde kwamen.
Het job demand-control-support (DCS)-model sluit goed aan omdat de belangrijkste determinanten van psychische aandoeningen en klachten, te weten taakeisen, regelmogelijkheden en steun van leiding en collega’s in dit model naar voren komen.
Bekijk hieronder de uitkomsten van de Nationale Enquete Arbeidsomstandigheden (NEA) die jaarlijks wordt gehouden door TNO en het CBS, in samenwerking met het ministerie van SZW (focus op hoofdstuk 5).
Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden
In hoeverre zijn de eerder genoemde determinanten van psychische aandoeningen en klachten nog actueel?2x
En zo ja, bij welke groepen het vaakst? 1x
En is er op basis van deze NEA nog iets te zeggen over verhoogde risico’s in bepaalde sectoren? 2x
De eerder genoemde determinanten, te weten hoge taakeisen en weinig autonomie, zijn in de recente NEA nog steeds belangrijk, vooral bij vrouwen.
De behoefte aan maatregelen op het gebied van werkdruk en werkstress is hoog in alle sectoren (gemiddeld 44 procent), maar het hoogst in de onderwijs- en zorgsector.
In de A&G psychologie wordt er van uit gegaan dat een gezondheidsprobleem wat voor karakter heeft?
Lineair ofwel continu
Wat is het verschil tussen klacht en aandoening?
Klacht: gezondheidsprobleem waarvan mensen zeggen dat ze last hebben
Aandoening: diagnose gesteld op basis van klinisch oordeel
Waarom is depressie een grensgebied binnen A&G-psychologie?
Wordt niet als beroepsziekte gezien, maar uit diverse studies blijkt dat depressie wel degelijk gerelateerd kan zijn aan werkgebonden risico’s.
Welk gevolg heeft de WIA (IVA en WGA-regelingen) gehad voor de arbeidsongeschiktheidsstatistieken?
Invoering van deze nieuwe wetgeving heeft het aantal arbeidsongeschikten met een uitkering sterk doen dalen.
Wordt de mate waarin arbeidsongeschiktheid werkgerelateerd is automatisch geregistreerd?
Nee.
Onderzoek: iets meer dan van 50% van de werknemers zegt dat hun ziekmelding en latere arbeidsongeschiktheidsintrede grotendeels of geheel veroorzaakt is door werk.
Ander onderzoek: op basis van dossierstudie wordt geschat dat 30-40% van de arbeidsongeschiktheidsgevallen werkgerelateerd zijn.
Voor psychische beroepsziekten die worden gemeld, zijn ook subdiagnoses bekend. Wat is de top 3?
- Overspannenheid en burn-out
- PTSS
- Depressie
Sommige broepsziekten onttrekken zich aan het oog van de bedrijfsarts. Wat zijn de redenen hiervoor? 4x
Wat zijn verdere redenen van onderraportage wat beroepsziekten betreft?
- Ziekte gaat niet gepaard met verzuim
- Werknemer gaat naar HA ipv bedrijfsarts
- Geen toegang tot bedrijfsarts
- Ziekte manifesteert zich pas als de persoon allang niet meer werkt
- Niet alle bedrijfsartsen melden
- Bedrijfsartsen zien niet iedere werknemer
- Bedrijfsartsen vinden het lastig om een beroepsziekte vast te stellen
Wat is een reden voor de stijging in burn-outklachten?
Waardoor laat de stijging zich niet direct verklaren?
- Dat vanwege de herzieningen van de socialezekerheidswetgeving de uitstroom van werknemers die langdurig verzuimen (met psychische klachten) naar de arbeidsongeschiktheidsuitkeringen is bemoeilijkt.
- Banen worden vaker opgeknipt in uitdagend werk voor hoger opgeleiden en daling van autonomie in het werk bij lager opgeleiden.
- Toename aandeel flexcontracten
Psychosociale risicofactoren
Wat zijn de 3 belangrijkste redenen voor werkgerelateerd verzuim?
Wat is een kanttekening bij dit onderzoek?
- Werkdruk, werkstress
- Lichamelijk te zwaar
- Langdurig dezelfde handeling, achter computer werken
De vraag naar redenen voor ziekteverzuim het laatste verzuimgeval betreft, kan langer dan 1 jaar geleden zijn.
