T2.1 Gezondheid en prestaties Flashcards
De relatie tussen gezondheid, ziekte en prestaties is niet eenduidig. Wat zijn hiervoor belangrijke verklaringen? 3x
- Deze begrippen zijn veelomvattend. Gezondheid is niet hetzelfde als niet ziek zijn of niet verzuimen. Vaak verzuimen mensen met gezondheidsklachten toch niet van hun werk (presenteïsme). Ook het begrip ‘prestaties’ is moeilijk eenduidig te operationaliseren. Zo is er onderscheid tussen het prestatieproces en prestatie-uitkomsten. Beide kunnen op verschillende manieren worden beïnvloed door gezondheid en ziekte.
- De aard en ernst van de gezondheidsklachten en het type werk of prestatie is van invloed op de relatie tussen gezondheid en prestaties.
- Niet alleen kan de gezondheid de prestaties beïnvloeden, ook het werken zelf en het daarmee het leveren van prestaties kan de gezondheid positief beïnvloeden.
Welke factoren spelen mee bij het al dan niet doorwerken met bepaalde klachten? 6x
Het al dan niet doorwerken met klachten hangt onder andere af van:
- hoe groot de gevolgen van afwezigheid zijn voor anderen (zoals cliënten of collega’s).
- of er gevolgen zijn voor het inkomen of het risico op ontslag.
- de aard en ernst van de aandoening; belemmeren de klachten het reizen naar het werk en het uitvoeren van de werkzaamheden?
- afwijzende reacties van collega’s of chef.
- de sociale norm.
- De mate waarin men vervangbaar is.
Vergelijk de situatie van de verpleegkundigen met die van webdesigners in dienst van een groot webdesignbureau, die het weliswaar druk hebben maar in de coronacrisis zoveel mogelijk hebben thuisgewerkt. Sommigen van hen hebben kinderen, sommigen niet. Je kunt je ongetwijfeld de lockdownperiode herinneren waarin kinderen thuisonderwijs kregen.
Motiveer voor beide groepen of en waarom presenteïsme zal voorkomen en wat mogelijke gevolgen kunnen zijn. 5x
- Bij verpleegkundigen zullen de druk van leidinggevenden en het personeelstekort belangrijke redenen zijn om door te werken terwijl ze ziek zijn. Het moeizaam testbeleid van toen kan maken dat verpleegkundigen doorwerken met klachten, met besmettingsrisico’s op voor collega’s en patiënten.
- Aan de andere kant kan angst voor besmetting van zichzelf (door tekort aan mondkapjes, druk vanuit leidinggevenden/management om onvoldoende beschermd zorg te leveren) maken dat iemand zich juist sneller ziek meldt.
- Ook de hoge psychische belasting met als gevolg klachten zoals vermoeidheid, onzekerheid, stress, machteloosheid en slapeloosheid verhogen het risico op ziekmelding. En als iemand wel doorwerkt, kunnen klachten verergeren en de arbeidsprestaties verminderen.
- De risico’s voor collega’s en patiënten als gevolg van het doorwerken in contactberoepen in de zorg kan ook juist een reden zijn om zich ziek te melden.
- Webdesigners hebben meer mogelijkheden om (thuis) (deels) door te werken als ze ziek zijn. Ook is er minder kans om collega’s te besmetten.
In hoofdstuk 20 (p. 374) wordt gesteld dat alleen bevlogenheid een consistente positieve relatie heeft met werkprestaties. In hoeverre is het aannemelijk dat dit een rol heeft gespeeld bij verpleegkundigen tijdens de coronacrisis? Motiveer je antwoord.
Veel verpleegkundigen hebben een sterke intrinsieke motivatie voor hun werk. Bevlogenheid is over het algemeen al hoog onder deze doelgroep. Het is zeer aannemelijk dat de bevlogenheid in de coronacrisis – zeker in de eerste golf – nog hoger was. Daarbij komt het enorme gevoel van verantwoordelijkheid om deze grote gezondheidscrisis samen aan te pakken.
In hoofdstuk 20 wordt gesteld dat de relatie tussen gezondheid (het al dan niet ziek zijn) en prestatie wordt beïnvloed door zogenaamde mediatoren en moderatoren. Mogelijke mediatoren zijn onder andere zelfregulatie, intrinsieke motivatie en rampspoed.
Licht voor de situatie van de verpleegkundigen toe hoe de factoren zelfregulatie en intrinsieke motivatie als mediator een rol kunnen spelen.
Zelfregulatie 2x
Intrinsieke motivatie 1x
zelfregulatie:
- De symptoomeffecten, bijvoorbeeld angst om zelf corona te hebben en anderen te besmetten, kan het verlenen van goede zorg in de weg staan.
- Het doorwerken ondanks klachten en vermoeidheid kan de zorg in de weg staan, bijvoorbeeld omdat iemand niet meer helder kan nadenken. Ook kan de eigen gezondheid verslechteren.
intrinsieke motivatie:
- Structurele overbelasting op het werk (lange werkdagen, weinig rust) kan de gezondheid verslechteren. Als een verpleegkundige zich hierdoor niet lekker voelt, kan hij minder intrinsiek gemotiveerd raken voor het werk en daardoor slechter gaan presteren (en wellicht op zoek gaan naar een andere baan).
Mogelijke moderatoren zijn onder andere strategieën om de invloed van de werkomgeving op de gezondheid te verminderen en de eisen die het werk stelt. Geef enkele voorbeelden hoe deze in de situatie van de verpleegkundigen als moderator een rol kunnen spelen.
- De invloed van de werkomgeving op de gezondheid verminderen: door een strategie als jobcrafting, bijvoorbeeld het draaien van kortere diensten of het niet draaien van weekenddiensten, kunnen verpleegkundigen met een mindere gezondheid toch hun werk goed blijven doen.
- Eisen die het werk stelt: het beroep van verpleegkundige stelt hoge eisen aan de werknemer. Tijdens de coronapandemie waren deze eisen extreem, zeker voor verpleegkundigen op de intensive care. In die situatie moet de verpleegkundige topfit zijn. Als de gezondheid van de verpleegkundige minder goed is of werd had dit gevolgen voor de prestaties. In geval van lage taakeisen, zal de gezondheid minder van invloed zijn.
Welke 3 typen gezondheid zijn er?
- Fysiek
- Mentaal en psychologisch
- Sociaal
Wat is presenteïsme?
Situaties waarin mensen blijven doorwerken terwijl ze zich niet goed voelen en niet al hun capaciteiten volledig kunnen gebruiken.
Wat zijn factoren die van invloed zijn op presenteïsme? 5x
- Flexibliteit van werktijden
- De aard en ernst van de aandoening
- Legitimiteit van de aandoening
- Interactie- en cumulatie-effecten
- Persoonlijke waarden en normen / persoonlijkheid
Wat is arbeidsprestatie?
Transformatieproces + resultaat
Transformatieproces = beoogt een arbeidsobject van een gegeven toestand in een gewenste toestand te doen overgaan.
Welke 4 typen prestatie-uitkomsten zijn er?
- Taakpresetatie / rolprestatie (formele eisen baan)
- Specifieke werkgedragingen (e.g. kwaliteit werk, proactiviteit)
- Contextuele, prosociale, extra-rolprestatie
- Contraproductieve prestaties
Is er een link tussen werktevredenheid en werkprestatie?
Heel zwak.
Allen bevlogenheid ten aanzien van het werk lijkt een consistente en positieve relatie te hebben met werkprestaties.
Wat zijn 4 manieren waarop ziekte de hulpbronnen kan beïnvloeden en kan leiden tot een achteruitgang van prestaties?
- Belemmering van neuraal functioneren als gevolg van de ziekte zelf
- Belemmering van de cerebrale bloedstroom door verminderd metabolisme van glucose en zuurstof
- Symptoomeffecten
- Gezondheidsgedrag
Wat is bescherming van de prestatie uitkomst?
Wat zijn hierbij 3 modi van werken die fysiologisch te differentiëren zijn?
Welke van de 3 wordt niet snel gekozen?
Mensen zullen proberen voorgenomen arbeidsresultaat te realiseren, ook als er klachten zijn.
- Engaged: direct aanpakken stressor binnen grenzen energetisch budget
- Disengaged: subjectieve taak wordt bijgesteld
- Strain: extra inspanning leveren
2
Naast de eerder besproken lichamelijke processen die ervoor zorgen dat de gezondheid van werknemers invloed heeft op hun prestaties, zijn er ook meer algemene of psychologische processen die een rol spelen. Wat zijn deze 6 mediatoren?
- Verzuim
- Presenteïsme
- Zelfregulatieprocessen
- Motivatie
- Creativiteit
- Positieve relaties met anderen
