T1.1 Introductie werkveld Flashcards
Wat zijn de belangrijkste onderwerpen die in het tekstboek behandeld worden? Deze vraag geeft je een mooi overzicht van de domeinen van de psychologie van arbeid en gezondheid.
Deel I behandelt beschrijvende en verklarende theorieën over welzijn en gezondheid op het werk, waaronder theorieën over werkstress. Dit deel zoomt in op factoren die van invloed zijn op het functioneren van werkenden.
Deel II gaat in op assessmentmethoden om zicht te krijgen op de factoren, zowel op individueel als op organisatieniveau, die van invloed zijn op de gezondheid en het welbevinden van werkenden. In dit deel staat centraal hoe je problemen van werkenden en van de werksituatie in kaart kunt brengen.
Deel III beschrijft mogelijke preventieve en curatieve interventies die je op individueel en organisatieniveau in de arbeidssituatie kunt toepassen.
Deel IV gaat in op onderzoeksmethoden die in het veld van arbeid en gezondheid gebruikt worden.
Deel V behandelt diverse onderwerpen, zoals diversiteit op het werk en duurzame inzetbaarheid.
Beschrijf enkele ontwikkelingen die maakten dat het vakgebied steeds belangrijker werd.
Belangrijke ontwikkelingen waren veranderingen in en rondom arbeid, zoals arbeidsintensivering, de verandering in arbeidsinhoud en bedrijfsvoering, organisatieveranderingen en de aantasting van het psychologisch contract.
Daarnaast speelden sociaal-culturele factoren een rol, zoals de toegenomen arbeidsparticipatie, de opkomst van de dienstensector, de verruiming van het ziektebegrip, de toegenomen verwachtingen van werk, de individualisering en de uitholling van de professionele autoriteit.
Specifieke ontwikkelingen in Nederland betreffen de wetgeving (zoals de invoering van de Arbowet) en het feit dat de verbetering van arbeidsomstandigheden en het verminderen van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid als gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgevers, werknemers en de overheid wordt gezien. Ook de grote omvang en de daarmee gepaard gaande kosten van werkgerelateerde (met name psychische en psychosociale) problemen speelden een rol, omdat deze leiden tot werkgerelateerd ziekteverzuim en verlies van arbeidsproductiviteit.
Als je de thema’s uit het tekstboek bekijkt vanuit de huidige ontwikkelingen rondom werk als gevolg van de covidpandemie, wat zijn dan belangrijke thema’s die je mist of wat zijn thema’s die nu belangrijker of minder belangrijk zijn geworden?
- het virtueel – op afstand – samenwerken met collega’s
- hoe je werknemers op afstand gemotiveerd, creatief en betrokken kunt houden (waaronder binding met collega’s)
- qua werk-privé / privé-werk interacties (hoofdstuk uit het tekstboek): grenzen bewaken, het combineren van een gezin met werk
- qua leiderschap (hoofdstuk uit het tekstboek): welke stijl van leidinggeven het best past bij werken op afstand en hoe je dit goed kunt personaliseren
- eenzaamheidsproblematiek
- stress als gevolg van covid (berichtgeving, persoonlijke of gezinssituatie, verlies van dierbaren etc.)
- hoe je de hulpbronnen van werknemers kunt vergroten (diverse hoofdstukken uit het tekstboek, theoretische modellen over werkstress)
- baanonzekerheid (hoofdstuk uit het tekstboek)
- sociaaleconomische verschillen die maken dat bepaalde groepen meer getroffen worden door de pandemie dan andere: hoe je de ongelijkheid tegen kunt gaan dan wel extra maatregelen kunt nemen voor de hardst-getroffenen
Welke functionarissen spelen volgens de geïnterviewden een rol in de arbozorg in bedrijven waarin de A&G-psycholoog soms ook een plek heeft?
Peter van der Berge werkt als arboarts binnen de arbodienst samen met veiligheidsconsulenten, arbeidsdeskundigen, arbeidshygiënisten, verzuimconsulenten en maatschappelijk werkers. Buiten de arbodienst werkt hij samen met huisartsen en specialisten (onder andere in revalidatieinstellingen).
Marion Oomens werkt als adviseur personeelszaken samen met leidinggevenden van werknemers, managers van bedrijfsonderdelen, collega-adviseurs, de bedrijfsarts, de verzuimcoach, begeleiders van medewerkers zelf (in de thuissituatie), psychologen, de gemeente, arbodeskundigen en het UWV.
Jan Berkers werkt in zijn functie als verzuimconsulent met name samen met de bedrijfsarts en de personeelsfunctionaris van het bedrijf. Soms wordt een vertrouwenspersoon-mediator en/of een arbeids- en organisatiedeskundige ingezet.
De bedrijfsarts en de personeelsfunctionaris vertellen kort over het verzuimbeleid en de re-integratie. Wat vinden ze daarbij allebei belangrijk? In hoeverre komt dit overeen met wat de hoogleraren in de vorige opdracht hierover meldden en met je eerste oriëntatie in het tekstboek?
In zekere zin vinden ze het allebei belangrijk dat de werknemer zo veel mogelijk in eigen functie blijft werken of daarheen terugkeert. Het draait om wat de werknemer nog wel kan en daar worden mogelijkheden bij gezocht. Bij de Diamant-groep staat dit en ook het wetgevend kader daarbij (Wet verbetering poortwachter) veel meer centraal dan bij de hoogleraren.
De hoogleraren legden veel meer de focus op het voorkomen van ziekte en hanteerden een brede benadering naar alle werknemers. Hoe zorg je dat werknemers vitaal kunnen blijven werken? Daarbij was onder andere aandacht voor (mentale) belasting, belastbaarheid en persoonsfactoren (zoals leeftijd en de aard van het werk).
Wat is het grote verschil tussen het werk van deze GZ-psycholoog en het werk van de arbofunctionarissen die je eerder zag? En wat vinden ze daarbij allebei belangrijk?
In tegenstelling tot de arbofunctionarissen behandelt de GZ-psycholoog werknemers die zijn uitgevallen, vaak met werkgerelateerde klachen. Dit is dus een vorm van tertiaire preventie. De arbofunctionarissen werken meer ondersteunend en coachend in arbeidsvoorwaardelijke zin. Dus zij zorgen dat werknemers voldoende gefaciliteerd en ondersteund worden. Hun werkgebied ligt meer bij de primaire en secundaire preventie.
Allen stellen de individuele werknemer centraal: wat heeft hij of zij nodig om (weer) optimaal te kunnen functioneren?
In hoeverre zie je de interventie(onderdelen) en behandelmethodieken die Mechtild noemt terug in het tekstboek?
Mechtild noemt onder andere cognitieve gedragstherapie, aandachtstraining, psycho-educatie en communicatie. In deel III van het tekstboek komen deze methodieken slechts deels aan bod. Het tekstboek schetst namelijk de psychologie van arbeid en gezondheid vanuit een breed perspectief waardoor interventies nauwelijks diepgaand worden besproken. Daarvoor zijn specialisatische cursussen nodig. In de vakken van Klinische psychologie komt hierop verdieping.
De A&G psychologie is een psychologische discipline die zich bezighoudt met het bestuderen en bevorderen van welzijn en gezondheid op het werk vanuit de gedachte van een optimale afstemming tussen persoon en organisatie.
Wat zijn 5 belangrijke punten hierbij?
- Het is een wetenschapsgebied waarin welzijn en gezondheid op het werk wordt bestudeerd alswel een praktijkveld waarin dit wordt bevorderd.
- Veiligheid is van belang
- Gezondheid in de brede zin van het woord opvatten. Geestelijke gezondheid omvat: 1. affectief welbevinden, 2. competentie, 3. autonomie, 4. aspiratie
- Werk is niet per se betaald werk, maar een gestructureerde, doelgerichte activiteit met een zeker verplichtend karakter waarbij al dan niet met anderen waarde wordt gecreeerd.
- Houdt zich ook bezig met wederzijdse beïnvloeding van werk met andere levenssferen.
A&G psychologie bestrijkt het gehele terrein van interventies, dat loopt van signalering, via gezondheidsbevordering, primaire en secundaire preventie naar behandeling en re-integratie.
Wat omvat primaire, secundaire en tertiaire preventie?
Primair: voorkomen dat er gezondheids of welzijnsproblemen ontstaan
Secundair. Beperking van de schade door tijdig en adequeaat op te treden bij diegenen die de eerste symptomen van verminderde gezondheid vertonen
Tertiair: behandeling, vermijden dat ze groter worden
Welke verschillende typen werkzaamheden heeft de A&G psycholoog?5x
- Assessment
- Individuele begeleiding en behandeling
- Training
- Advisering
- Onderzoek
Welke 5 typen onderzoek zijn er?
- Hypothetiserend onderzoek
- Beschrijvend onderzoek
- Ontwerponderzoek
- Interventieonderzoek
- Organisatieonderzoek
