Suïcide (HOC3) Flashcards
1
Q
Suïcidaal proces bij jongeren
A
- Tijdsduur proces: gemiddelde 29 maanden
- 2 types:
1. Kort zonder voorgaande pogingen (16m)
2. Lang met voorgaande pogingen (48m) - Kort en snel evoluerend suïcidaal proces bij aanpassingsstoornissen
2
Q
Integratief model
A
- Ontwikkelingspsychologisch (doodsconcept):
* Drie aspecten in doodsconcept: onomkeerbaarheid, universeel, neo-functionaliteit
* Vóór 10 jaar weinig zinvol om van doodsintentie te spreken - Neurobiologisch (hersenontwikkeling):
* Hersenen in ontwikkeling tot 20 à 25j
* Verschillende gebieden met verschillende snelheid
* Prefrontale cortex laat volgroeid: impulscontrole, maken van toekomstperspectieven, probleemoplossingsvermogen - Media:
* Jongeren meer gevoelig aan copy gedrag
* Kan beschermend (als hoopvol)
3
Q
Risicotaxatie
Accutheid inschatten
A
- Suïcidaal verlangen:
* Niks om voor te leven
* Wens om te sterven, zelfmoordpoging doen
* Dragen bij: wanhoop, psychische pijn, hulpeloosheid, zichzelf zien als een last - Suïcidale bekwaamheid:
* Zonder vrees gevoel: competent voelen om poging te ondernemen
* Beschikbaarheid middelen en gelegenheid
* Hoe specifiek is plan/voorbereiding?
* Dragen bij: vorige pogingen, voorbeeld in omgeving, onder invloed zijn, woede, verminderde slaap, agitatie - Suïcidale intentie:
* Beschikbaar plan/voorbereiding
* Expressie intentie om dood te gaan
* Wanneer intentie hoog => veel van beschermende ambivalentie valt weg
4
Q
Signalen herkennen
A
- Dringende signalen:
* Dreigen om zichzelf te verminken of doden
* Methode of toegang zoeken tot middelen
* Praten of schrijven over dood, sterven of zelfmoord - Waarschuwingen:
* Hopeloosheid
* Woede, boosheid
* Roekeloos gedrag
* Gevoel vast te zitten
* Toenemend alcohol- en drugsmisbruik
* Zich terugtrekken
* Angst, agitatie of slaapproblemen
5
Q
Preventie
A
- 5 typen schoolgebaseerde suïcidepreventieprogramma’s:
1. (Psycho-)educatieve of sensibiliseringsprogramma’s
2. Gatekeepertraining
3. Peer- helping of peer-leadership programma’s
4. Vaardigheidstraining
5. Screening- of assessmentprogramma’s
6
Q
Preventie
(Psycho-)educatieve of sensibiliseringsprogramma’s
A
- Algemeen of specifiek
- Doelstellingen:
1. Verhogen bewustzijn
2. Toename identificatie jongeren met verhoogd risico
3. Informeren of begeleidings- en behandelmogelijkheden
4. Verminderen stigma rond zoeken hulp
7
Q
Preventie
Gatekeeptraining
A
- Gatekeeper = vangt jongeren op
- Wordt opgeleid om veranderingen in gedrag te detecteren
- Focus op veranderen attitudes
- Geen effecten op verminderen suïcidaal gedrag
- Uitgebreide trainingen
8
Q
Preventie
Peer-helping of peer-leadership programma’s
A
- Jongeren vaardigheden leren om peers te kunnen bijstaan
- Vaak in combo met volwassene die ze vertrouwen
- Luister- en communicatievaardigheden
- Motiveren hulpzoekend gedrag
- Zware verantwoordelijkheid
- Positieve uitkomsten
- Hoger competentiegevoel, positievere copingsvaardigheden
9
Q
Preventie
Vaardigheidstraining
A
- Reduceren risicofactoren en versterken beschermende factoren
- Focus op algemene, onderliggende factoren: coping, sociale vaardigheden/ondersteuning, veerkracht
10
Q
Preventie
Screening- of assessmentprogramma’s
A
- Identificeren risicojongeren
- Terugkeren: suïcidale ideatie, symptomen depressieve stoornis, alcohol- en/of middelenmisbruik, voorgeschiedenis pogingen
- Meerdelige procedure: korte vragenlijst, specifiekere screening, gesprek deskundige
11
Q
Behandeling
A
.1. Therapie
.2. Online tools
.3. Kernelementen:
* Motivatie verhogen alternatief gedrag
* Verbeteren gezonde emotieregulatie
* Ontwikkelen gezond zelfconcept
* Monitoring comorbide gedragingen
* Inzetten sociale steun
.4. Unified protocol
.5. Familie therapie
.6. Neurobiologische interventie
.7. Psychotherapeutische interventies bij suïcide
.8. Multidisciplinaire richtlijn detectie en behandeling suïcidaal gedrag
12
Q
Behandeling
Familie therapie
A
- Ondersteunen systeem in crisis
- Vergroten steun en psycho-educatie
- Werkrelatie opbouwen
- Focus op zorgen
- Focus op inzet
- Narratieve benadering
- Niet spreken: taal vh lichaam
- Machteloosheid
- Empowerment: inzetten op krachten
- Expertise van ouder
- Coping van gezin
13
Q
Behandeling
Neurobiologische interventie
A
- Sterke link suïcidaliteit en psychiatrische stoornissen
1. Antidepressiva: - Psycho-educatie
- Bij opstart kan suïcidaliteit toenemen
- Korte periode, kleine hoeveelheden, niet-toxische
2. Anxiolytica: geen evidentie
3. Antipsychotica: psychotische jongeren overwegen
4. Lithium: stemmingsstoornis overwegen, bij stop lithium sterk verhoogd risico
14
Q
Behandeling
Psychotherapeutische interventies bij suïcide
A
- Volwassenen:
* CBT
* Dialectische GT
* Oplossingsgerichte therapie
* MBCT - Jongeren:
* Gebrek aan wetenschappelijke bewijskracht
* Dialectische GT
* Mentalisation therapy
15
Q
Behandeling
Opname
A
- Middel om crisis te overbruggen en iemand tijdelijk beschermen
- Geen garantie tot niet plegen van suïcide
- Kan stigmatiserend zijn
- Kan afhankelijkheid creëren
- Afwegen: co-morbiditeit met ernstige problematiek, persoonskenmerken (impulsief), omgeving (beschikbaarheid en draagkracht)
