sportletsels Flashcards
1
Q
algemeen sportletsels paralympische sporten
A
- algemeen
- inventarisatie gebaseerd op Toronto 1976
- handen & vuist meestvoorkomen
- dan voet & knie - niet MMS problemen
- vooral luchtwegproblemen
- brandwonden
- maag-darm-problemen
- wondproblemen = snijwonden & kneuzingen
- hoofdpijn & duizeligheid - sporten
- meest = wielrennen, rolstoelbasket & loopnummers in ateletiek
- weinig = gewichtheffen, zwemmen & field in atletiek
- bijna niet = tafeltennis & boogschieten
2
Q
Ugent review
A
- algemeen
- sportletsel bij belgische atleten
- door REVAKI van ugent in 2014
- bijna geen verschillen mannen & vrouwen - overbelasting
- BL overbelasting bij rolstoel = niet voor gemaakt
- lagere incidenties door verbetering materiaal
- lichtere stoelen, aerodynamica & meer aandacht voor preventie
- hoog effect van letsel = ALLES ADL is met armen
- andere sporten zwemmen, powerlifting & rolstoelschermen - acute letsels
- vooral track and field, rolstoel basket & zwemmen
- contusies, bursitis, tendinitis & blaren - andere
- OL letsels bij visuele beperking
- door stoten & tegenaanlopen
- hoog risico bij voetbal & goalbal
3
Q
sportletsels bij rolstoelpatiënten
A
- reden
- trainings frequentie & intensiteit benaderen die van normale atleten
- ook gebruik van BL in ADL = superponeren
- samen leiden tot overbelasting - rolstoel pusching sports
- roadracing, basketbal, tennis & track
- hoogste risico - aandoeningen
- 33% soft-tissue injuries
- 20% blaren, laceraties & snijwonden
- 10% decubitus letsels
- 5% ontregeling van temperatuur
4
Q
weke-delen letsels bij rolstoelpatiënten
A
- oorzaken
- overbelasting van spieren & pezen
- elongatie of scheuren van ligamenten
- overdreven belasting zonder warm-up - therapie
- preventie = stretching, opwarming & cooling-down
- tapen of spalken voor stabilisatie
- specifieke therapie bij recidiverende problemen - letsels
- tendiniten
- bursitis
- sprain & strain - specifieke aandoeningen
- tendiniten van rotator cuff
- tennis elleboog = onsteking m. extensor carpi radialis brevis
- carpal tunnel syndrome door overuse
5
Q
blaren, laceraties & snijwonden bij rolstoelpatiënten
A
- blaren
- wrijving van handen tegen hoepels
- wrijven van rug tegen leuning
- gebruik van taping, handschoenen, beschemende kledij & kussens - laceraties & snijwonden
- knelling & contact met remmen & spaken
- schuren van binnenzijde arm tegen armsteunen & banden = vooral neerwaarste beweging
- rolstoelbasket = plastieke wielbaschermers & wegname metalen uisteeksels
- afschermende kledij vb: bovenarmkousen
6
Q
decubitus letsels bij rolstoelpatiënten
A
- oorzaken
- specifieke zithoudingen zonder variatie
- gevoelsstoornissen
- verminderde doorbloeding - preventie
- maximale verdeling van drukkrachten over breed opp met minimale wrijving
- controle huid, hygiëne & zweet absorberende kledij
- aangepaste zitkussens
- knie-borst-positie & verhogen van voetsteunen - voordelen verhogen voetsteunen
- hogere stabiliteit
- minder op & neer bewegen van zwaartepunt
- minder windweerstand
- verlengen van contact hand & hoepel - nadelen verhogen voetsteunen
- volledige gewicht op tuberischiadica
- verergeren van urine incontinentie
7
Q
ontregeling van temperatuur bij rolstoelpatiënten
A
- algemeen
- hogere para’s & tetra’s
- kan leiden tot overdreven hyper of hypothermie
- door gestoorde autonome regulatie = vasomotorische paralyse - hyperthermie
- leidt tot overdreven vochtverlies of onvoldoende vochtopname
- goede hydratatie noodzakelijk - hypothermie
- aangepaste kledij
- na wedstrijd meteen aankleden
- handdoeken = zweet absorberen & frictioneren
8
Q
letsels bij atletiek
A
- veiligheid
- mogelijkheid van veel preventie ongevallen
- plotste spiercontracties = meniscus-, gewrichts- & peesletsels
- vergelijkbare letsels met reguliere niet-rolstoel - contra-indicaties
- genu recurvatum
- talus valus
- vooral verergen bij spingen of werpen - preventie & bewustwording
- goede training procedure & technieken
- resprectren contraindicaties
- bewustworden risicos springen & werpen
9
Q
letsels bij rolstoelbasket
A
- botproblematiek
- snel fracturen bij vallen
- osteoporose door minder schokbelasting - handletsels & spiertraumas
- interphalangeale & metacarophalangeale spieren
- weken delen = meest frequent - schouder
- contracturen & tendiniten
- supraspinatus, biceps & triceps
- preventieve maatregelen & aandacht voor techniek
10
Q
letsels bij rolstoelrugby
A
- algemeen
- tetraplegie spelers
- eerder uit berperkte mogelijkheden van rolstoelbasket
- spelen met volleybal
- vroeger murderbal = agressieve sport - soorten spelers
- lage tetraplegie = aanvallers
- hoge tetraplegie = verdediger
- aanvallers = compacte rolstoelen
- verdedigers = bumber voor blokkeren - letsels
- gelijkaardig aan rolstoelbasket
- actief boosting mag niet
- iets langer wachten met sonderen van blaas mag wel
- decubitus letsels
11
Q
letsels bij schermen & gewichtheffen
A
- schermen
- kan staande & zittend van rolstoel
- beide speler staan op afstelbare afstand vastgezet
- tennis elleboog = epicondylitis radialis
- tendinitis van deltoideus, supraspinatus & lange bicepspees - gewichtheffen
- stootbewegingen in rug = belasting wervelzuil vermijden
- al dan niet gefixeerd op tafel
- schoudergordelspieren, ellebogen, polsen & thoracale spieren worden belast
12
Q
watersport voor neurologisch aangetaste atleten
A
- voordelen van watersport voor neurologisch aangetasten
- mogelijkheid tot uitvoeren van bewegingen die elders moeilijk zijn
- zwemmen als basis voor diverse watersporten
- aangepaste uitrusting voor andere
- roeien, kayak, waterski, windsurfen & duiken - zwemmen als revalidatie en voorbereiding
- verbetering van zitbalans en coördinatie
- onderhoud van gewrichtsmobiliteit en spierreëductie
- verhoging van uithoudingsvermogen en vitale capaciteit
- versterking van zelfvertrouwen en algemeen welzijn - medische en specifieke uitdagingen bij zwemmen
- infecties = oor-, neus- en keelinfecties & conjunctivitis
- autonoom = sfincters, thermoregulatie & oppervlakkige gevoeligheid
- spieren = toename van spasticiteit in koud water en risico op overbelastingsletsels aan de schoudergordel
- andere = risico op mycosis, dermatosis en bronchopulmonale aantasting
13
Q
aanpassingen in verschillende watersporten
A
- roeien, kayakken en waterskiën voor rolstoelsporters:
- gebruik van aangepaste zitjes voor rolstoelgebruikers
- commercieel beschikbare zitski’s voor recreatie en competitie - duiken met aangepaste begeleiding en uitrusting
- gezelschap van getrainde buddies voor gehandicaptenbegeleiding
- verschillende brevetgradaties voor zowel buddy als duiker - windsufren
- aanpassingen in windsurfen voor zitters met bredere planken en aangepast zeil en zwaard
- mogelijkheid tot montage van zitje voor sporters met gestoorde zitbalans - zeilen
- vergelijkbaarheid van zeilen met reguliere circuit, met nadruk op toegankelijkheid en begeleiding
- aanpassingen in vaartuigen en begeleiding voor toegankelijkheid en hanteerbaarheid
14
Q
letsels bij tafeltennis
A
- voordelen
- volledige musculaire systeem
- zelfcontrole & behendigheid noodzakelijk
- snelle & soepele bewegingen oefeningen - nadelen
- vermoeidheid & krachtinspanning
- soms OH = verminderen door strapping & kousen - toegankelijkheid
- beperkte handfunctie = vasttapen aan hand
- gemakkelijk toegankelijk door lage tafelhoofte
- lage sportletsels
15
Q
letsels bij boogschieten
A
- voordelen
- geen nood aan aangepaste schietstanden = toegankelijkheid
- competitie met validen & inclusief trainen mogelijk
- kan lang beoefend worden = minder fysiek
- ontwikkeling van meerdere spieren = BL, schouders maar ook romp
- trainen van gecontroleerde ademhaling - contra-indicaties = ongecontroleerde bewegingen
- letsels
- zelden
- PSH
- epicondylitis
- toriticollis = scheefhals
- rugklachten
