historiek van ABA Flashcards
1
Q
voor WOII
A
- 18-19e eeuw = hervoeding & rehbilitatie voor mensen met handicap
- na WOI = fysiotherapie & sport geneeskunde wordt evenbelangerijk als orthopedie & interne geneeskunde
- na WOII
- therapie & rehabilitatie voor mensen met fysieke beperkingen
- op zoek naar nieuwe methoden voor gevolgen van langdurige immobiliteit te minimaliseren
2
Q
Dr. Ludwig Guttman
A
- stoke mandeville hospital
- 1944
- spinal injuries centre
- op aanvraag van britste regering = totale revaldiatie van britste RAF piloten
- na ruggenmergletse, amputaties, … - sporten
- boogschieten
- rolstoelbasket
- tafeltennis
- al snel overshakelen naar competitiesport - stoke mandeville games
- 1948
- eerste competitie voor rolstoel atleten
- voorloper van parlymische spelen
3
Q
paralympische spelen
A
- algemeen
- niet gehandicapte sport
- sport voor mensen met handicap
- 1 maand na echte
- in zelfde veneus, hotels, … = allemaal rolstoel vriendelijk
–> barcelona is goede reisplek voor mensen met rolstoel - Rome 1960 = eerste
- enkele weken na olymische spelen
- 400 atleten toen -> 4300 nu
- beperking door grensen van infrastructuur & logistieke ondersteuning
- personen met ruggenmerg letsel - andere paralympische spelen
- 1976 Toronto = ook blinden & amputatie
- 1980 Arnhem = ook cerebral palsy
- 1988 Seoel = ook Les Autres
4
Q
organisaties
A
- IPC international paralympic comittee
- opgericht in 1989
- oprichting uit aantal afzonderlijke organisaties
- samen georganiseerd binnen IOSD international organisations of sports for the disabled - delen van IOSD
- CIPSRA cerebral palsy internationale sports & recreation association
- IBSA international blind sports federation
- INAS international sports federation for persons with an intelectual disability
- IWAS international wheelchair and amputee sports federation - historiek
- CIPRA + IWAS = WAS world abilitysport sinds 1/1/2022
- INAS -> VIRTUS wild intelectual impairment sport
5
Q
niet paralymische organisaties
A
- deaflympische spelen
- voor doven
- apparte winter & zomer spelen
- om de 4 jaar in oneven jaren - special olympics
- internationale organisatie
- sporttrainingen & wedstrijden voor menselijke met verstandelijke beperking
6
Q
taken van IPC
A
- paralympics
- organiseren, coördineren & superviseren
- van paralympics & andere wereldspelen voor mensen met meervoudige beperkingen
- van sportspecifieke compitities
- promoten van de sport - classificatie systeem
- in paralympiade van 2012-2016
- met wetenschappelijke onderbouw & uitbouw
- financieren stopgezet sinds COVID
7
Q
doelen van IPC
A
- organiseren van de Paralympische Spelen, wereldspelen en wereldkampioenschappen voor personen met meervoudige beperkingen
- in contact treden met het IOC en andere relevante internationale organisaties zoals de IOSD om dit te bereiken
- nastreven van integratie van sport voor personen met een beperking in de reguliere sporten, met respect voor de eigen identiteit
- superviseren en coördineren van de spelen en de kalender van de verschillende competities, daarbij rekening houdend met de sporttechnische noden van de individuele handicap
- promoten van sport voor personen met een beperking
- streven naar uitbreiding van de mogelijkheden voor het beoefenen van sport voor personen met een beperking, met bijzondere aandacht voor de “minderheden” en sporters met de “zwaarste beperkingen”
- vrouwen en vluchtelingen zijn groepen die een bijzondere aandacht krijgen.
- bijstaan en aanmoedigen educatieve programma’s, onderzoek en promotie- activiteiten om de doelstellingen te bereiken.
8
Q
winterspelen sporten
A
- ski
- alpineskiën
- snowboarden
- langlaufen - andere
- biatlon
- bobsleeën
- rolstoelcurling
- sledgehockey
9
Q
zomer spelen sporten
A
- balsporten
- voetbal 7 a side = CP
- voetbal 5 a side = blinden voetbal
- volleybal
- (tafel)tennis
- rolstoel rugby
- rolstoel basket
- goalball
- boccia - watersporten
- roeien
- zeilen
- zwemmen
- kanovaren - andere
- atletiek
- bankdrukken
- boogschieten
- schietsport
- judo
- schermen
- wielrennen = cycling & handbike
- triatlon
10
Q
doelgroepen van paralympics
A
- fysieke beperking
- rolstoelgebruikers
- ruggenmergletsels
- amputaties
- hersenschade
- les autres - visuele functie berperking
- verstandelijke beperking
- psychische beperking of psychische kwetsbaarheid
- auditieve beperking
11
Q
ruggenmerg letsels
A
- doelgroepen
- polio & ruggenmerg letsels
- bij stoke mandeville games
- door gezamelijke tijdlijn = WOII & polio-epidemie na-oorlogse periode - gebruik van hulpmiddelen
- vaak bij deze doelgroep
- eerst goedkeuring door jury
- toegestande hulpmiddelen worden tot in detaile gedefinieerd sportspecifiek
12
Q
rolstoelgebruikers
A
- pathologie groepen
- ruggenmerg letsels
- CP
- amputees - sporten
- uitrusting van rolstoel afh van sport
- strategie & planning spelen grote rol in mogelijkheid tot presteren - gebruik van rolstoel
- sommige sporten = gebruik van rolstoel
- andere = verlaten
13
Q
amputaties
A
- keuze van prothese
- wel of niet gebruiken
- geen verandering meer na keuze
- goedkeuring van prothese door jury
14
Q
hersenschade
A
- doelgroepen
- eerst enkele aangeboren = pre, peri & postnataal tot 1j
- later ook NAH niet aangeboren hersenletsels
- heeel gevarieerde groep in mogelijkheden & beperkingen - mogelijkheden = heel divers
- rolstoelgebruikers
- stappers
- sporters met loopcapaciteit
15
Q
les autres: dwerggroei
A
DAAA = dwarf athletic association of america
- oorzaken
- endocrinologisch
- chromosomale afwijkingen
- skeletziekte
- groeibelemmerde invloeden in jeugd
- constitutionele oorzaken - gebrekken
- korte ledematen
- korte ribben
- wervellichamen van kleine hoogte
- sterk misvormd bekken - implicaties op fysieke activiteit
- in sommige sporten beter = gewichtheffen
- lopen is geen contra-indicatie, wel afstanden kleiner maken
- testen & activiteiten worden aangepast
- uitrusting & terrein wordt aangepast
