Sözlüğ Flashcards
1
Q
Testis tümörleri semptomları:
A
Germ hc (seminom): en sık görülen semptom testisin ağrısız büyümesi. Hidrosel
Germ hc olmayanlar: Leydig: virilizasyon ve iyi huylu, yetişkinler: jinekomasti.
Sertoli:en sık belirti testiküler kitle, leydig belirtileri de görülebilir.
2
Q
Testis tm tanısı:
A
1)Kitle palpasyonu
2)Scrotal USG
3)Tm belirteçleri (AFP, hCG, LDH klasik seminomlarda yükselmeyebilir. )
Kesin tanı: İnguinal kanal orşiektomi yapılır. Scrotal yoldan girişim yapılmaz. (LN yayılımı olabilir. )
Serum markerları tanı koydurur. Düşükse ekarte ettirmez
3
Q
Testis tedavi:
A
Bt ile evre belirlendikten sonra:
Evre 1 Seminom tedavisi: İzlem,RT,KT
Evre 1 nonseminamatöz tm tedavisi: İzlem, retroperitoneal ln disseksiyonu, KT
Yüksek evrelilerde: Sistematik KT.
Testis tm ile hidrosel ayırıcı tanısı yapılmalı.
Evre 1 nonseminamatöz tm td’si kötü prognoz kriterleri: Embriyonel Ca, yolk salc bulunmaması, lenfatik invazyon, vasküler invazyon.
4
Q
Akut epididimoorşit ile testis torsiyonu karşılaştırılması:
A
İkisinde de şiddetli skrotal ağrı, ödem ve eritme görülür. PHREN BULGUSU ile ayırt edilir. Orşitte testis elevasyonu ile hasta rahatlar (phren +), torsiyonda elevasyonla ağrı artar (phren -).
5
Q
Adele invaziv olmayan mesane CA td:
A
TUR-M
İntrakaviter BCG
TUR: transüretral rezeksiyon.
6
Q
Mesane CA özellikleri, kliniği:
A
Ürolojik tm 2.sırada.
E/K:7/1
RF: sigara, enf, taş, enstrümantasyon.
%98 Epitelyal kökenli: %90 değişici epitel, %5-7 SCC, %1-2 adenoca
En önemli bulgusu AĞRISIZ PIHTILI HEMATÜRİ. İntermittant, vakada çay rengi idrar.
Sistit bulguları
Adele invaziv olguda kitle bulgusu.
7
Q
Mesane Ca tanı:
A
Biyolojik belirteçler kullanılmaz.
Kesin tanı: SİSTOSKOPİ. Aynı anda biyopsi alınır.
MR, AC grafisi evrelemede.
8
Q
Mesane CA T evrelemesi:
A
Ta: Non-invaziv papiller karsinom (yüzeyel)
Tis: Karsinoma in stu (submukoza)
T1: Lamina propria tutulumu.
T2: Adele invaziv: yüzeyel, derin.
T3: Perivezikal tutulum: mikroskopik, makroskopik.
T4: Çevre organ, doku yayılımı.
9
Q
Mesane Ca evreye göre tedavi:
A
Tis: Komple TUR ardından intravezikal BCG.
T1: Komple TUR ardından intravezikal kemo veya immunoterapi. İmmüno düşük riske verilmez.
T2: Radikal sistektomi.
T3: Seçilmiş vakalarda cerrahi, RT, KT.
T4: N+, M+: RT, KT.
Radikal sistektomide erkekte ve kadında alınan yapılar:
Erkeklerde: Çevre yağ dokusuna olan ve peritoneal bağlantılar, prostat ve seminal veziküller çıkarılır.
Kadında: Mesane, çevre yağ dokusuna olan ve peritoneal bağlantılar serviks, uterus, anterior vajinal çıkmaz, üretra, overler.
10
Q
Benign prostat hiperplazisi özellikleri, klinik:
A
Erkeklerde en sık benign tm.
Periüretral alanda stromal-epitelyal hc artışı ile meydana gelen benign büyüme.
En sık transizyonel zondaki adenomdan gelişir.
Klinik: Alt üriner sistem semptomlar ile gelir. Obstrüktif: zayıf akım, zorlanma, tam boşaltamama hissi, retansiyon.
İrritatif: sık idrara çıkma, noktüri, dizüri, urgency.
11
Q
BPH tanı:
A
Öykü
Fm: Rektal tuşe.
Lab
Görüntüleme: IVP: hidronefroz, rezidü idrar, mesane kapasitesi.
Üroflowmetri: <10 ml/sn ile obstrüksiyon.
12
Q
BPH td:
A
Hafif: izlem.
Hafif-orta: alfa-blokör, 5alfa redüktaz inh, kombine.
Cerrahi: medikal fayda yoksa.
ALTIN-STANDART: TUR-P: Transüretal prostat rezeksiyonu.
Cerrahi endikasyonları: Tekrarlayan akut retansiyon, tekrarlayan enfeksiyon, obst bağlı mesane taşları, böbrek fonksiyonlarında bozulma, makroskopik hematüri.
13
Q
BPH ve prostat CA ayrımı:
A
BPH: Periüretral bezlerden gelişir.
Prostat CA: Kendi bezlerinden gelişir.
14
Q
Pyelonefrit kliniği, tanısı, tedavisi:
A
Böbrek parankim-pelvis enf. En sık etken: E.Coli %85 2.En sık etken: Proteus. Tedavi edilmezse skar ve KRY. Sepsisten korkulur.
Kronik pyelonefrit en sık nedeni: Çocuklarda VUR.
Klinik: ateş, yan ağrısı, sistitizm bulguları, terleme, bulantı-kusma.
Tanı: Sedim, CRP, lökosit artışı. TİT, İdrar kültürü, abdominal USG.
TD: İstirahat, hidrasyon. Semptomatikse abk: aminoglikozid+penisilin veya sefalosporin. Komplike ise 3 hafta nonkomplike 2 hafta siproflaksosin.
15
Q
Varikosel nedir:
A
Pleksus pampiniformis venlerinde varis. Genelde solda. Düzeltilebilir erkek infertilitesinin en sık sebebi.
16
Q
Varikosel tanı:
A
Muayene
Renkli doppler usg.
17
Q
Varikosel tedavi:
A
Varikoselektomi.
18
Q
Varikosel komplikasyonlar:
A
Nüks.
Hidrosel.
Testis atrofisi.
19
Q
Varikosel sınıflandırması:
A
Subklinik varikosel: FM ile tespit edilemez, radyolojik tanı.
Grade 1: İstirahatte yok, ıkınma ile görülür.
Grade 2: Ayakta iken toplayıcı damarlar ele gelir, görülmez.
Grade 3: Ikınma olmaksızın dışarıdan görülür.
20
Q
Varikosel solda daha çok görülme sebebi:
A
Sağ testis toplayıcı damarı vena cavada bağlanırken sol testis sol böbrek toplayıcı damarına dik bir açı ile bağlanır. Sol böbrek toplayıcı damarı sağa göre daha üst seviyede VCİ’ye bağlanır. Bu nedenle sol testis sağa göre daha fazla basınç ve göreceli olarak daha yavaş kan akımına maruz kalır.
21
Q
ESWL nedir endikasyon örneği:
A
Ekstrakorporeal shock wave litotripsi.
<2cm böbrek taşları
<1cm üreter taşları
22
Q
PCNL nedir?
A
Perkütan nefrolitotomi.
23
Q
URS:
A
Üreterorenoskopi
24
Q
TRUS-bx:
A
Usg eşliğinde transüretral biyopsi.
25
İnkontinans tipleri:
1) Stres inkontinans: Karın içi basınç artışıyla. Orta yaş kadın,travmatik doğum. Mesane basıncı>üretral direnç.
2) Posttravmatik: Medulla spinalis travması, posterior üretra travması, fistül.
3) Total inkontinans: Fistül, ektopik üreter, intrensek sfinkter yetmezliği, epispadias.
4) Urge inkontinans: Aşırı aktif mesane, idiopatik, sistit, taş, mesane tm.
5) Geçici inkontinans: Deliryum, koma, enf
6) Taşma inkontinansı: DM, MS, BPH.
26
İnkontinans testler:
```
İşeme günlüğü
İdrar analizi
Rezidüel idrar tayini
Ürodinamik inceleme
Sistoskopik değerlendirme
Üriner sistem görüntüleme
```
27
İnkontinans tedavi:
Medikal-antikolinerjik
Cerrahi-sling (asma operasyonu)
Tedavide dikkat edilmesi gereken: KBY gelişmemeli, inkontinansı düzelt, yaşam kalitesini arttır.
28
Enürezis nedir:
İşeme kontrolü yapılması beklenen yaşta istemsiz ve uygunsuz idrar kaçırma.
29
Enürezis etkenler:
Gelişme geriliği
Uyku bozukluğu
Çevresel baskı
Organik patolojiler (enfeksiyon, lumbosacral anomaliler)
30
Enürezis tedavisi:
Konservatif: sıvı kısıtlama, gece uyandırma.
Medikal: antikolinerjik, tca, adh analogu.
Mesane eğitimi, psikoterapi yapılabilir ancak organik neden var ise onu ortadan kaldır.
31
Böbrek tm görülen paraneoplastik sendromlar:
```
HT
Kaşeksi
Ateş
Nöropati
Amiloidoz
Sedim artışı
Anemi
Hiperkalsemi
Polisitemi
Anormal hepatik fonksiyon (Stauffer sendromu)
```
Nefrektomi sonrası düzelirler ancak kötü prognoz göstergesidir.
32
Üretra travmasında ne yaparız? Travma komplikasyonları?
—Sonda rahat ilerliyorsa sonda takılır, 2-3 haftada iyileşir.
—Sonda takılmıyorsa rüptür komplike olabileceği için suprapubik sistostomi açılmalı.
Komplikasyonlar: Üretra darlığı (en sık), impotans, inkontinans, fistül, divertikül, retrograd ejakülasyon.
33
Mesane Ca R-TUR endikasyonları:
```
İlk rezeksiyon komplet yapılmamışsa.
Rezeksiyon spesmeninde kas dokusu yoksa.
Yüksek dereceli ise.
TUR-Mtm başka merkezde yapılmışsa.
T1 tümörler.
```
34
Erkek infertilitesinin en sık konjenital ve genetik nedeni?
Konjenital: İnmemiş testis.
Genetik: Klinefelter sendromu.
35
Erkekte FSH ve LH fizyolojisi:
Testisler hipofizden salgılanan FSH ve LH’ın etkisi altında çalışır.
—FSH: Sertoli hücrelerini uyararak spermatogenezi destekler.
—LH: Leydig hücrelerini uyararak T salgılatır. Testesteron da sertoli hücreleri üzerinden spermatogenezi destekler.
36
Urgency inkontinans nedir? En sık sebebi?
İdrarın geldiği hissedilir ancak tuvalete yetişemeden idrar kaçırılır.
En sık sebebi: Aşırı aktif mesane, sistit, ÜMN bozukluğu…
37
Prematür ejakülasyon nedir? Tedavisi?
Minimal seksüel stimülasyonla kalıcı veya tekrarlayıcı penetrasyondan önce veya 1 dk içinde kişinin isteğinden önce ejakülasyonu.
Td: Davranış tedavileri, medikal td: kısa etkili SSRI (Dapoksetin ye sayesinde)
38
Böbrek taşlarının özelliği, kliniği, tedavisi, tanı?
—Kalsiyum taşları: Kalsiyum oksalat en sık görülür. Hiperkalsiüri, hiperoksalüri, hiperürikozüri, hipositratüri, düşük idrar pH, renal tübüler asidoz.
—Enfeksiyon taşları: K>E. Magnezyum-amonyum-fosfat. Ürolitik bakterilerle oluşur. Alkali ortam (idrar pH>5,85)
—Ürik asit taşları: Asidik idrar (pH>5,5), saf ürik asitse direkt grafide görülmez (nonopak). Proteinden zengin beslenenlerde, GUT, myeloproliferatif hastalık.
—Sistin taşları: OR geçişli, aile hikayesi ön planda, sistin emilimi bozuktur, direkt grafide semiopak buzlu cam görünümü ve düzgün sınırlıdır. ESWL’ye dirençli, direkt çıkarılmalı, idrarda hekzagonal kristaller.
—Klinik: Asemptomatik olabilir. Ağrı (kolik, künt, yansıyan). Mikroskopik hematüri, enf varsa ateş, bulantı-kusma.
Td: <5mm —>medikal, konservatif. (Spazmolitik, analjezik, hidrasyon, mobilizasyon)
<3cm—>ESWL
>2cm—>PNL (Perkütan nefrolitotomi)
Tanı: Lab: Hematüri, pyüri, kristalüri.
Görüntüleme: DÜSG+USG (İlk istenmesi gereken)
En son kontrastsız BT.
39
Üriner sistem taşlarının opak-nonopak ayrımı:
Böbrek taşı: Opak: inorganik taşlar, Ca oksalat, Ca fosfat, Mikst.
Semiopak: Sistin taşı
Nonopak: Ürik asit taşları, kantin taşları, matris taşları.
Mesane taşı: CaOx (Opak), Ürik asit (Nonopak)
40
Mesane taşları semptom, tanı, tedavi:
—E>K
—Miksiyon semptomları,retansiyon, hematüri.
Tanı: DÜSG+USG: hiperekojen. Kesin tanı: SİSTOSKOPİ.
Td: En ideal: sistoskopi ile litotripsi. Sistolitotomi: taş çok büyükse.
41
Üreter taşları semptom, tanı, tedavi:
—Genelde böbrekten üretere düşen taşlardır.
—Basınç artışı ile labium veya testise yansıyabilen kolik ağrı.
—Üreterovezikal bileşkedeyse miksiyon şikayetleri.
Tanı: DÜSG+USG
TD: <1cm—>ESWL
1-2 cm—>üreteroskopi
>2cm—>PNL
42
Endoürolojik taş td’si yöntemleri:
Taş asidikse idrar alkali yapılır ve taş erimesi sağlanır.
Böbrek ve üreter taş tedavisi: boyuta, lokalizasyonda, sayıya göre değişir.
ESWL: Böbrekte 2 cm, üreter 1 cm’e kadar.
Konservatif: <5mm
Cerrahi: PNL, pyelolitotomi, nefrektomi.
43
İnfertilitenin pretestiküler, testiküler, posttestiküler nedenlerine birer örnek:
Pretestiküler: ENDOKRİN. Hipogonadotropik hipogonadizm, hipotiroidi, diyabet, hiperprolaktinemi.
Testiküler: GENETİK. Klinefelter, y kromozomu delesyonu, hareketsiz silia. KONJENİTAL. Kriptorşidizm, ısı, ilaç, kt. VASKÜLER. Torsiyon. TRAVMA. Hipergonadotropik hipogonadizm.
Posttestiküler: OBSTRÜKTİF: konjenital enf. KİSTİK FİBROZİS. VASEKTOMİ. İMMÜNOLOJİK. İDİOPATİK. EJEKÜLASYON boz.
44
Semen analizi (Sperm kalitesi kriterleri):
—2 ay aralıkla en az 2 kez yapılmalı.
Miktar: >1,5 cc olmalı. <1,5 cc hipospermi. Ejekülat yoksa aspermi.
Konsantrasyon: >15 milyon/ml olmalı. <15 milyon/ml ise oligoazospermi. Sperm yoksa azospermi. Bazı örneklerde <100bin/ml sperm varsa kriptozospermi.
Hareketlilik: A: ileri hızlı, B: ileri yavaş, C: olduğu yerde hareketli, D: hareketsiz. A+B+C>%40 olmalı. %4 uygun morfolojili sperm olmalı.
45
Kriptozoospermi ile azospermi farkı:
Azospermide seçmende hiç sperm yoktur. Kriptozoospermide bazı örneklerde çok az sayıda sperm varken, bazı örneklerde hiç görülmez.
46
Azosperminin obst, nonobst sebepleri, FSH, LH?
Obstrüktif: Posttestiküler, FSH normal, spermatogenez var, testis normal.
Nonobst: Testiküler, pretestiküler, FSH artmış, spermatogenez yok veya az, testis küçük.
47
Erektil disfonk td:
Tanım: Erkeğin sürekli ya da tekrarlayan şekilde yeterli penil ereksiyona ulaşmaması ve bunu koruyamaması.
TD: RF düzelt, yaşam tarzı değişikliği, Oral ajanlar (PDE5inh: todalafil, Sildenofil oral nitratlarla ek aşırı vd), Cinsel danışmanlık, Lokal terapiler: intrakavernöz enjeksiyon (papaverin) vakum cihazları, penil protez.
Tanı: Lab: AKŞ, testesteron, PSA, Prolaktin. Penil doppler USG: erekte peniste kan akımı. Uyku lab: REM uykusunda ereksiyonlar değerlendirilir. (NPT)
48
Retansiyon nedir, akut kronik ayrımı:
İdrar retansiyonu (Glob vesicale): Mesane dolu olmasına rağmen idrar yapamamaktır.
Akut: İdrar çıkışı yok, abdominal ağrı, distansiyon.
Kronik: En az 6 ay sürmeli, en sık sebep BPH, kademeli ağrısız idrar birikimi.
Ayrım: akutta mesane dolu olsa bile hiç idrar yapamaz, kronik idrar yapabilir ancak mesane tamamen boşaltılamaz.
49
Retansiyon sebepleri:
Obst: BPH, tm, kist, üretral darlık, sistosel veya rektosel, kabızlık, böbrek veya mesane taşları.
Nonobst: İnme, vajinal doğum, pelvik yaralanma-travma, SSS hastalıkları, ilaç, beyin omurilik zedelenmesi.
50
Retansiyon td:
```
Mesane drenajı: akutta daha etkili.
Medikal: BPH, kabızlık.enf için.
Üretral dilatasyon
Üretral stentler
Cerrahi: İç üretrotomi, sistosel-rektosel onarım.
```
51
Üriner sistem dışı idrar retansiyonu sebepleri:
Kabızlık, antikolinerjikler (KOAH, astım), antihistaminikler, ağır metal zehirlenmesi, kas gevşetici, vajinal doğum, MS, diyabet.
52
Sistoskopi nedir:
İdrar yollarının doğrudan görülmesini ve tedavisini sağlar, elastik fiber optik borucuk ile idrar kanalından girilir ve mesane ile alt idrar yolu görsel olarak incelenir.
53
İdrar dansitesini artıran azaltan durumlar:
Arttıran: DM, diare, kas yıkımı.
Azaltan: Fazla sıvı alımı, pyelonefrit, BY, Glomerülonefrit, di, HT, düşük adh.
54
Hematüriyi sınıflandır:
Mikroskopta 40’lık büyütmede her sahada >3 eritrosit görülmesi.
Sınıflaması: üst üriner sist kaynaklı: üreter şeklini alır, ip gibi, pıhtılı, koyu kahve.
Alt üriner sist kaynaklı: düzensiz şekilli pıhtılı, parlak kırmızı.
Pıhtılı, pıhtısız, psödo, mikroskopik, gerçek , makroskopik.
Başka kaynakta: mikroskopik-makroskopik, semptomatik-asemptomatik, geçici-persistan, glomerüler- nonglomerüler.
55
Glomerüler-nonglomerüler ayrımı:
Glomerüler: Mikroskopik veya makroskopik, dismorfik eritrositler, proteinüri>1000mg/gün, eritrosit silendirler, ailede KBY öyküsü, sistemik hastalık, ödem.
Nonglomerüler: mikroskopik veya makroskopik olabilir, eritrositler normal morfolojide, proteinüri yok veya <500 mg/gün, eritrosit silendirler yok, pıhtılı, kristal var, taş-travma, karında kitle, genital bulgu.
56
Psödo-gerçek hematüri ayrımı:
Gerçek: idrarda eritrosit görülür.
Psödo: İlaç: analjezik, laksatif, metildopa, rifampisin, metronidazol
Gıda: Pancar, böğürtlen, kola.
Endojen pigment: Myoglobin, hemoglobin, porfirin, hemosiderin, bilirubin.
Üriner enf: Serra’yla Mercecens.
57
Hematüri sebepleri:
İYE, böbrek enf, mesane veya böbrek taşı, orak hücreli anemi, BPH, böbrek hastalığı, malignite, antikoagülanlar, ağır egzersiz.
58
Hematüride DÜSG ne görülür:
Taş, tümör gibi hematüri sebepleri görülebilir.
59
Hematüri ile gelen hastaya yaklaşım:
Anamnez (Başlangıç, süre, renk, dizüri, ilaç, travma)
FM (HT, ateş, ödem, kitle vb)
İdrar tetkiki: Dipstick + ise mikroskobik inceleme pyüri, lökosit, bakteri varsa İYE ; eritrosit silendir yok, proteinüri yok, bakteri yok USG ile ürolojik değerlendirme. Silendir var, proteinüri var, dismorfik eritrosit var: böbrek biyopsisi. Bunlar mikroskopide eritrosit varsa. Yoksa yalancı hematüri nedenleri düşün.
Ek olarak BT,MR. Mesane ve üretrayı hastalık belirtileri açısından izlemek için sistoskopi yapılabilir.
60
Hematüri kliniği tanısı:
Hasta idrarının pembe, kırmızı veya k.rengi olduğunu söyleyerek gelebilir. Ağrı eşlik ediyorsa taş olabilir. Etmiyorsa malignite de ayırıcı tanıya sokulmalı.
61
PCNL nedir?
Perkütan nefrolitotomi: röntgen ışınları veya USG eşliğinde kapalı yani kesi olmadan sırt bölgesi civarında kalem kalınlığında delik açarak video kamerayla böbreğe ve taşlara ulaşıp taşı kırmak ve parçaları dışarı alma şeklinde yapılır.
62
Şilüri nedir, hangi hastalıklarda görülür?
Lenfatik üriner sistem arası fistül nedeniyle idrara lenf sıvısı karışması. İdrar süt gibi görünür.
Renal lenfatik obstrüksiyonda, lenfoma, fibrozis.
63
Ürolojik aciller nelerdir?
1) Böbrek travmaları
2) Üreter travmaları
3) Mesane travmaları
4) Üretra travmalar
5) Penis fraktürü
6) Akut pyelonefrit
7) Perinefritik abse
8) Fournier gangreni
9) Akut idrar retansiyonu
10) Priopismus
11) Fimozis
12) Parafimozis
13) Testis torsiyonu
64
Testis torsiyonu:
Spermatik kordun torsiyonu ile testiste kan akımında azalma.
Semptom: Şiddetli skrotal ağrı, ödem, eritem, Phren (-)
Tanı: Renkli doppler USG, sintigrafi (kesin tanı)
Td: Acil detorsiyone edilir, testisler fikse edilir, nekroz varsa orşiektomi.
65
Kolik künt ağrı farkları:
Künt: Kapsül gerilmesi sonucu basınç artışıyla, parsiyel obst, uzun sürelidir, hafif ve süreklidir. Böbrek ve mesanede görülür.
Kolik: Peristaltizm artışı sonucu obstrüksiyona bağlı. Komplet obst. Akut ve kıvrandırıcı. Şiddetli, intermittant. Üreterde.
66
Üriner sistemde ağrı çeşitleri ve özellikleri:
Künt, kolik, yansıyan,lokal.
Yansıyan ağrı: Üreter üst bölüm taşı aynı taraf testise, üreter alt bölüm taşı aynı taraf skrotum/labia majöre yansır.
Kolik ağrı: Düz kas spazmına bağlı, aralıklıdır, genelde içi boş organların tıkanması ile.
67
Renal kolik hangi hastalıklarla ayırıcı tanısı yapılır, nasıl yapılır:
```
Akut apandisit
Ektopik gebelik
Abdominal aort anevrizması
Over torsiyonu
İleus
Kolesistit
Renal arter embolisi
Divertikülit
```
Ayırıcı tanı için: İdrar tetkiki, USG ve Kontrastsız BT.
68
35 yaşında kadın hasta yan ağrısı ile geldi, ne düşünürsün?
Renal kolik, taş hastalığı.
Üroloji dışı: disk hastalıkları, pnömoni, pankreatit, crohn-ük, ektopik gebelik, dehidratasyon, hamilelik, zona, abdominal aort anevrizması.
Tetkikler: CBC, BFT, idrar tahlili, gebelik testi, BT, USG.
USG’de taş ilişkili acil varsa: IV hidrasyon, gerekliyse ab, üroloji konsültasyonu.
Komplike olmayan ürolithiazis: analjezi, alfa blokör, üroloji pol yönlendir. >10 mm taşlar için kons.
69
Dizüri ve lökositozu olan hastaya ne yapılır?
İdrar kültürü yapılır, 10^5 cfu/ml koloni görülürse İYE düşünürüz ve ab başlarız. Siprofloksasin. Ampisilin+gentamisin.
70
BPH cerrahi end:
```
Tekrarlayan akut retansiyon
Tekrarlayan enf
Obst bağlı mesane taşları
Böbrek fonksiyonunda bozulma
Makroskopik hematüri
```
71
Erkekte ateş yapan üriner sist enf:
```
Akut pyelonefrit
Akut bakteriyel prostatit
Kronik bakteriyel prostatit
Renal abse
Akut epididimorşit
```
72
Sistektomi yapılan hastada ne yapılır?
Üriner diversiyon yapılır. Diversiyon idrarın yeniden yönlendirilmesi demektir.
En sık nereden: ileumdan.
73
Sistit:
Mesanenin iltihaplanmasıdır.
—Akut bakteriyel sistit: ATEŞ YOKTUR. Pollaküri, noktüri, dizüri, urgency, hematüri. Td: ab
—Kronik bakteriyel sistit: Yılda 3 veya daha fazla, mesanede ödem,eritem, ülser. İnkontinans,VUR (ileri evre), SCC riski artmış.
74
Mesane tm intrakaviter hangi durumlarda yapılır:
Sistemik tedavinin morbiditesini önlemek için, yüksek riskli hastalar için, orta riskli hastalarda kt ile kar/zarar hesabı yapılarak.
75
Böbrek CA’da hasta nasıl gelir, triadı?
Tanısı genellikle insidentaldir ve asemptomatiktir.
Triadı: Hematüri, karında kitle, flank ağrı.
RT ve KT dirençlidir.
%6-10 görülür.
76
Böbreğin çıkartılmasına ne denir?
Nefrektomi
77
Üreterde taş alınmasına ne denir?
Litotripsi olabilir, yöntem sormuşsa ESWL,URS.
78
Böbrek tm sınıflama:
1) Parankim tm: Benign: renal adenom, renal onkositom, anjiomyolipom. Malign: adenoca (renal hc ca)
2) Toplayıcı sist tm.
En sık benign: basit kistler.
En sık malign:RCC
79
Böbrek tm tanısını nasıl koyarsın?
Öykü, FM, Lab (hematüri, anemi, sedim artışı), görüntüleme (USG, IVP, Abdominal BT kitle varsa dinamik renal bt)
80
Böbrek tm evrelemesi:
T1: <7cm: <4cm: T1a, >4cm: T1b
T2: >7cm: <10cm: T2a, >10cm: T2b
Bu ikisi kapsülü aşmamış.
T3: Kapsülü aşmış ancak gerota fasyasında sınırlı.
T4: Gerota fasyasını aşmış. (Adrenale ulaşmış.)
81
Renal hc karsinom:
```
5-6.dekatta E>K.
En sık 3.ürolojik kanser.
Etyoloji belirsiz.
Proksimal tübül hc köken alır.
Uzak metastazı en sık AC.
```
Tipleri: Şeffaf hc (%80), papiller, kromofob, sınıflandırılamayan.
82
Böbrek tm td:
Öncelikle cerrahidir. KT ve RT dirençlidir.
Lokalize hastalıkta T1,t2 radikal ve parsiyel nefrektomi. Parsiyel soliter böbrekse karşı böbrekte fonksiyon kaybı varsa.
İleri evrelerde: tromboektomi, metastazektomi, radikal nefrektomi.
T1: <7cm t2:>7cm
83
RCC prognoz:
Kromofob>papiller>berrak hücreli.
84
Üretroraji:
Üretradan damla damla kan gelmesi. Anterior ve posterior üretra travmalarına bağlı gelişebilir.
Kesin tanı: retrograd üreterografi.
Üretrogram ile üretra bütünlüğü gösterilmeden sonda takılmamalı.
Yaralanma parsiyel sonda, komplekse drenaj ve ucuca üretra anastomozu.
85
Mesane ve böbrek travmalarına yaklaşım:
Mesane: Genelde künt travmadır. Hasta idrar hissi var ama yapamıyorum der. Suprapubik ağrı. Travma olduğu için pelvik kemik fraktürleri olabilir. Kesin tanı SİSTOGRAFİ. Tedavide minör travmaysa üretral katater drenajı ve ab. Majörse veya intraperitonealse cerrahi.
Böbrek: Genelde künt. Genelde minör yaralanma korunaklı olduğu için. Ekimozlar, kitle, ağrı. Postür travma tarafına doğrudur. Tanıda direkt grafi, ivp, usg, altın standart kontrastlı bt. Tedavi: tansiyon, nabız, hemoglobin bakılır. Hemodinami iyiyse konservatif (istirahat, sıvı, analjezik, ab), majörse cerrahi, onarılamayacaksa nefrektomi.
86
Pyüri nedir, nelerde görülür, aseptik pyüri nedir?
Pyüri: santrifüj edilmiş idrar örneğinde her 40’lık büyütmede her alanda en az 5-10 lökosit, santrifüj edilmemişse >= 10/mm^3.
İye, üretrit, yabancı cisim, üriner sist taşları, akut apandisit, crohn, balanit, ateş, dehidratasyon.
Aseptik pyüri: İYE semptomları ve pyürisi olan hastanın idrar kültüründe 1000 koloni altında bakteri üremesi veya hiç üreme olmamasına denir.
Tbc, parazit, kawasaki, sle, gonore, klamidya, polikistik böbrek hast, genital herpes.
87
Üretral akıntıya yaklaşım (gonokok-nongonokok)
Gonokoksik üretrit: N.gonorrhea. Pürülan, kirli, koyu yeşil-sarı akıntı. İşerken yanma, ağrılı ereksiyon. Tanı: mikroskopta Gr(-) diplokok. Td: tek doz sefiksim.
Nongonokoksik üretrit: C.trochomatis, U.urealyticum. Saydam-beyaz üretral akıntı az olur. Üretral kaşıntı, dizüri olabilir. Tanı: etken üretilmesi, antikor bakılması. Td: 1 gr tek doz azitromisin veya 2x100 mg 7 gün boyunca doksisilin.
88
Vajinadan idrar gelmesi sebep?
Vezikovajinal fistül.
| IVP ile görüntülenir. 2.olarak retrograd üreteropyelografi.
89
Sistektomiyi hangi durumlarda yaparsın, sistektomi yaptığın benign oluşum:
Kas invaziv mesane tm: radikal
Kontrol edilemeyen kanamalar: palyatif
Yüksek risk mesane tm: radikal
Benign durum: nörojenik mesane disfonk, kronik alt üriner traktus obst.
90
İntraskrotal kitleler tanı ve tedavileri:
Hidrosel: ağrısız skrotal kitle, skrotal usg, hidroselektomi.
Varikosel: ağrı var, doppler, venografi, cerrahi ligasyon/varikoselektomi.
Spermatosel: Asemptomatik, muayenede fark edilir. Spermatoselektomi.
Testis torsiyonu: Şiddetli skrotal ağrı, ödem, eritem, renkli doppler usg, sintigrafi, detorsiyon.
Testis tm
Hematosel
Piyosel
Akut/kronik epididimit
Akut orşit
İnguinal herni
91
Alt üriner sist obst nedenleri, yaklaşım?
Akut obst: taş, travma, akut prostatit
Kronik: en sık neden BPH
Evreleri: kompanzasyon: mesane kuvvetli kasılır ve yorulur kesik kesik sık idrar olur. İrritasyon: mesanede ödem konjesyon dolmadan miksiyon hissi rezidü idrar. Dekompanzasyon: mesane fonksiyonu bozulur VUR, hidroüreteronefroz, BY gelişebilir, irreversibledır.
Hasta sık idrara çıktığını sürekli idrar hissinin olduğunu söyler. Ağrı tarifler. Enfeksiyonlar rezidü idrar ve basınç artışına bağlı sık eşlik eder. Hidronefroz geliştiyse kitle bulgusu. HT, hiperkalemi, met. asidoz. Trabekül: hipotrofik kas demeti, sellül: cep, sakkül: sellülün büyümüş hali. Basınç 2-4 kat artar.
Tanı: DÜSG (Psoas bölgesi silinir. ) IVP: taş, tm, darlık. Usg.
Td: Üretral kataterizasyon, sonra cerrahi.
92
Polikistik böbrek hastalığı komplikasyonları:
```
Hematüri
Proteinüri
Böbrek taşı
Ağrı
Enfeksiyon
```
Üriner sist ilişkisiz: serebral anevrizma, kc kisti, kapak hastalığı ve sol ventrikül hipertrofisi, kolon divertikülü, inguinal herni.
OR formu: aile öyküsü (-), neonatal başlangıç.
OD formu: aile öyküsü (+), unilateral, 30-50 yaş.
Komplikasyonlarında: peritonu iter, bağırsakları iterse meteorizm yani gaz oluşumu olabilir.
Tavsiyeler: Ağrı için NSAİD’lerden kaçınmalı, parasetamol içerenleri kullanabilir, HT varsa tuzsuz diyet, kilo kontrolü, egzersiz, taş ve enf riskini azaltmak için bol sıvı alımı.
93
Prostat CA:
En sık ürolojik ca.
Erken evre: Asemptomatik.
İleri evre: Kemik ağrısı, gayta-idrar inkontinansı.
Tanı: Rektal muayene: endurasyon, asimetri, sertlik,fikse (0,2 ml fazla ise palpe edilir) PSA değeri kansere spesifik değil. (N=0-4 ng/ml) Muayenede şüpheli durum varsa transrektal usg eşliğinde biyopsi. Kullanılan parametreler: Serbest/Total PSA 0,75 malignite lehine. PSADT: PSA ikiye katlanma süresi.
Evreleme TNM kullanılır:
T1: Palpe edilemiyor, kapsülü aşmamış.
T2: Palpe edilebiliyor, prostata sınırlı. T2a: tek lobun yarısından azı, t2b: tek lobun yarısından fazlası, t2c: her iki lob.
T3: Prostat kapsülünü aşmış. T3a: seminal vezikül tutulmamış, t3b: tutulmuş.
T4: Çevre doku-organ tutulumu.
N0: LN tutulumu yok
N1: Eksternal iliak ve obturator ln tutulumu.
M1: Metastatik
Tedavi: Lokalize (T1-T2): izlem-radikal prostektomi-RT.
Lokal yayılmış (T3-T4): radikal prostektomi-RT-hormonal tedavi.
Metastatik: hormonal tedavi (androjen ablasyonu, kastrasyon) + KT.
Kastrasyon: Cerrahi=bilateral orşiektomi, Medikal=LHRH analogları ile LH baskılanması.
94
Prostat CA Gleason skoru:
Prostat ca değerlendirmesinde kullanılır. Mikroskop altında glandüler yapının diferansiyasyonuna göre yapılır. En sık görülen kanser kalıbı primer dereceyi, 2.en sık görülen sekonder dereceyi verir.
2-4: iyi diferansiye
5-6: orta
7: 3+4: orta, 4+3: kötü
8-10: kötü
95
Prostat CA hormonal td ne zaman yapılır, nasıl yapılır?
Metastatik hastalıkta başlanır. RT sonrası tekrarlama ihtimali yüksekse.
Orşiektomi: LHRH agonistleri: levprolide, goserelin (hipofiz); CYP17inh: abiraterone; ketokanozol: sürrenal; flutamid: prostat hücresi.
