Sjúkdómar í vélinda Flashcards
Atresia
Meðfætt
Vélindað er fallið saman á litlum hluta.
Veldur complete obstruction.
Fistula fylgir oft.
Fistula
Meðfætt.
Abnormal tenging vélinda við bronchus/trachea.
Stenosis
Þrenging, getur verið congenital eða áunnin.
Bandvefsþykknun í vegg.
Mucosal fellingar - hringir
Fellingar eða himna inn í lumen.
Schatzki’s hringur
Patterson-Kelly/Plummer-Vinson
Gastric ectopia
Magaslímhúð í vélinda
Hiatus hernia
Hluti magans er fyrir ofan þind, fer í gegnum víkkað hiatus oesophagei.
Tvær gerðir
-Sliding
-Paraoesophageal
Achalasia
Skortur á samhæfingu hreyfinga vélindans við kyngingu.
LES opnast ekki á eðlilegan hátt, dilatation á vélinda fyrir ofan.
Getur verið secondary við Chagas sjúkdóm (Trypanosoma cruzi).
Diverticula oesophagei
Zenkers diverticulum
-Í efsta hluta vélinda
Tractions diverticulum
-Örvefur utan við vélindavegginn
Epiphrenic diverticulum
-Rétt ofan LES
Mallory-Weiss
Langlæfar rifur (lacerationir) neðst í vélindanu, oftast hjá alkóhólistum eftir mikil uppköst.
Einkenni: blæðing
Oesophageal varicur (æðahnútar í vélinda)
Útvíkkaðar bláæðar strax undir slímhúð, geta rofnað og valdið blæðingu.
Koma neðst í vélindað, tengt portal háþrýstingi.
Hvað getur orsakað vélindabólgur?
Bakflæði Inntaka ertandi efna Uremia Eosinophilic oesophagitis Geisla- og lyfjameðferð Inniliggjandi magaslanga Herpes simplex Sveppasýkingar Og fleira
Eosinophilic oesophagitis
Íferð eosinophila í slímhúð.
Talið tengjast ofnæmissjúkdómum, hjálpar oft að sleppa ákveðnum allergenum (t.d. mjólk, glúten)
Reflux oesophagitis
Algengasta orsök vélindabólgu á Vesturlöndum.
Getur verið vegna
- Galla í lokun á LES
- Aukinn þrýstingur frá magainnihaldi
- Hiatus herniu
Veldur aukinni áhættu á vélindacancer.
Barrett’s oesophagus
Kemur í 10-11% þeirra sem eru með einkenni vegna reflux.
Eðlilegri lagskiptri flöguþekju er skipt út fyrir metaplastiskar columnar kirtilþekju sem inniheldur goblet frumur.
Fylgikvillar: bólga, sár, þrenging, blæðing, cancer
Góðkynja æxli í vélinda
Papilloma
Leiomyoma
