Sedmica 4 Flashcards
Čime se bavi molekularna genetika?
Molekularna genetika proučava fenomene nasljednosti i varijabilnosti bioloških sistema na nivou molekula.
Koja 2 zahtjeva mora zadovoljiti genetička informacija?
Nasljedni materijal mora imati sposobnosti razmnožavanja, kao i termodinamičku i metaboličku stabilnost. Ta se informacija mora prenositi sa roditelja na potomstvo tj sa jedne ćelije na drugu u procesu mitoze. Genetički materijal je podložan i određenim promjenama koje su u skladu sa procesima evolucije.
Ekspresija gena je kontolirana putem genetičkog materijala, te se fenotip nekog organizma uvijek razvija u interakciji sa životnom okolinom. To znači da su za prenošenje informacija i njihovo prevođenje u fenotip potrebni određeni mehanizmi.
Od čega su igrađeni hromosomi?
Hromosomi su izgrađeni od 3 grupe makromolekula DNK, bjelančevina i RNK.
Gdje se nalazi DNK, a gdje RNK?
DNK se nalazi u hromosomima, a velike količine RNK i bjelančevina se nalaze u jedru i citoplazmi.
Da li postoji veza između količine DNK u ćelijama i broja hromosoma u toj ćeliji?
Postoji, a najveća je razlika između somatskih i spolnih ćelija.
Šta su nukleinske kiseline?
Nukleinske kiseline su složene makromolekule, polimeri sastavljeni od nukleotida, tj polinukleotida. Nukleotidi su primarne jedinice građe a sadrže azotnu bazu, pentozni šećer i fosfornu kiselinu.
Kakve mogu biti azotne baze?
Azotne baze mogu biti purinske - adenin i guanin ili pirimidinske - citozin, timin i uracil.
Od čega je sastavljen nukleozid?
Azotna baza i pentozni šećer grade nukleozid.
Koje azotne baze nalazimo u DNK a koje u RNK?
DNK ima adenin, guanin, timin i citozin a RNK adenin guanin, citozin i uracil.
Kakva je molekula RNK a kakva DNK po obliku?
Molekula RNK je sa jednim lancem, iako ima i dvostruko formiranih lanaca, a DNK molekula ima oblik dvostrukog lanca tj dvostrukog heliksa.
Kako izgleda dvostruki heliks u DNK molekule?
Dvostruki heliks je sastavljen od dva polinukleotidna lanca uvijena jedan oko drugoga. Dva polinukleotidna lanca drže se zajedno vodikovim vezama između komplementarnih nasuprotnih baza u lancu.
Usljed čega imamo visoku stabilnost heliksa DNK?
Visoka stabilnost heliksa DNK proizilazi iz velikog broja vodikovih veza među bazama, iako su pojedinačne veze vrlo slabe i dijelom iz hidrofobnih interakcija među složenim baznim parovima.
Da li je DNK fleksibilna ovisno i fizičko-hemijskim uslovima sredine i u interakciji sa molekulama iz okruženja?
Postoji određena fleksibilnost DNK molekule, naziva se konformacijska i mijenja se ovisno o fiz-hem uslovima i u interkaciji sa molekulama iz okruženja.
Koja je uloga RNK?
Uloga RNK je vezana za prenošenje i realiziranje genetičkih informacija koje se nalaze u molekulama DNK.
Kako je tekao proces razvoja DNK evolucijski?
Smatra se da su RNK molekule evolucijski starije od DNK molekula i da su u početku razvoja života na Zemlji imale informacijske i katalizatorske uloge. Prve životinje se pretpostavlja da su imale samo RNK kao genetički materijal, a sa većom složenošću organizama i kompleksnošću ćelija došlo je do razvoja DNK molekule kao nositelja nasljedne informacije.
Koji su razlozi evolucijskog nastanka DNk?
DNK je stabilnija hemijski od RNK, jer nema OH grupu na 2` poziciji pentoze pa je manje podložna hidrolizi, i zbog svog dvostrukog lanca u svojoj strukturi.
Dvostruki lanac omogućava efikasniju duplikaciju i rekombiniranje molekule DNK nego jednostruki lanac.
Dvostruki lanac omogućava lakše repariranje oštećenja na DNK molekuli.
Postojanje timina umjesto uracila olakšava prepoznavanje deaminizacije citozina jer je poznato da se citozin može spontano deaminizirati te dovesti do uracila.
Nastanak DNK je postao neophodan kada su ćelije postale složenije pa im je za funksioniranje bila potrebna veća količina genetičkih informacija od one sadržane u RNK molekuli.
Kakva je struktura RNK molekule?
Ribonukleinske kiseline su složeni polimeri ribonukleotida. Između ribonukleotida kao molekularnih jedinica uspostavljene su veze koje pokazuju identičnost sa molekulama DNK.
Kako dijelimo RNK molekule prema ulozi u ćeliji?
Imamo 3 glavne grupe
Informacijska RNK, ribosomska RNK i transportna RNK. Osim ova 3 imamo i jedrovu RNK čija je uloga prepisivanje informacije u eukariota.
Izgrađene su na istom principu usprkos razlikama u ulozi.
Kakva je iRNK po strukturi i koja joj je uloga?
iRNK ima slabiju sekundarnu strukturu i metabolički je nestabilna te je sintetizirana samo prema trenutačnim potrebama u ćeliji, a i prikladnija je za očitavanje u procesu provođenja sinteze bjelančevina.
Kako nastaje iRNK?
iRNK nastaje prepisivanjem onih dijelova molekule DNK koji sadržavaju šifru o rasporedu aminokiselina, a koje se trebaju ugraditi na odgovarajućoj poziciji sintetizirane bjelančevine tokom translacije.
Šta je transportna RNK tRNK?
tRNK je adaptatorska molekula za sintezu bjelančevina koja tokom sinteze bjelančevina upravlja ugradnjom odgovarajućih aminokiselina.
