Reumatoidalne zapalenie stawów Flashcards

1
Q

Co to jest RZS?

A

RZS to przewlekła układowa choroba zapalna tkanki łącznej o podłożu immunologicznym, w którym występuje nieswoiste zapalenie symetrycznych stawów oraz występują zmiany pozastawowe i układowe powikłania prowadzące do niepełnosprawności i wczesnej śmierci.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

U jakiej płci RZS występuje częściej?

A

u kobiet

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Co to jest łuszczka?

A

przerośnięta błona maziowa w stawie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Dlaczego stawy w RZS są obrzęknięte?

A

przerośnięta błona maziowa produkuje nadmiar płynu stawowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Patogeneza RZS:

A
  • Czynniki genetyczne

* Czynniki środowiskowe – papierosy, mikrobiom jelitowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jaka modyfikacja posttranslacyjna jest charakterystyczna dla RZS?

A

cytrulinacja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Co to jest wspólny epitop?

A

HLA-DRB1; konkretna mutacja zwiększa ryzyko wystąpienia choroby, zmian pozastawowych oraz szybszej progresji choroby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jakie inne geny mają udział w patogenezie RZS?

A

PTPN22 - fosfataza tyrozynowa

PADI - deaminaza peptydyloargininy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Zakażenie jakimi bakteriami może predysponować do RZS?

A

Porphyromonas gingivalis - posiada PADI

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jakie cytokiny prozapalne ważne w RZS są produkowane przez makrofagi?

A

IL1, IL6, TNF

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Jak się zachowują synowiocyty?

A

synowiocyty proliferują pod wpływem cytokin prozapalnych z makrofagów, tworzą łuszczkę oraz produkują cytokiny i RANKL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jak działa RANKL?

A

RANKL wraz z cytokinami prozapalnymi stymuluje osteoklasty do destrukcji kości (nadżerki)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jakie zmiany w kościach są obecne w RZS?

A

osteoporoza przystawowa, nadżerki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Co jest podstawowym objawem RZS?

A

zapalenie stawów:

  • ból o charakterze zapalnym
  • obrzęk stawu
  • ucieplenie
  • utrata funkcji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jakie są cechy bólu o charakterze zapalnym?

A
  • największy rano
  • towarzyszy mu sztywność poranna min. 30 minut
  • poprawa po ćwiczeniach
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Które stawy rąk i stóp są zajęte w przebiegu RZS?

A

ręce: nadgarstkowe, śródręczno-paliczkowe, międzypaliczkowe bliższe
stopy: skokowe, śródstopno-paliczkowe, międzypaliczkowe bliższe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Które stawy rąk i stóp nie są zajęte w przebiegu RZS?

A

międzypaliczkowe dalsze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Jakie deformacje są charakterystyczne dla RZS?

A

ulnaryzacja, podwichnięcia w stawach śródręcznoo-paliczkowych, szyjka łabędzia, palec butonierkowaty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Charakterystyczne cechy guzków reumatoidalnych

A

zwykle lokalizują się w obrębie stawów rąk i łokci, ale mogą także w narządach wewnętrznych; zwykle po części prostowników lub w miejscach narażonych na ucisk

20
Q

Jakie zmiany w płucach występują w RZS?

A
  • zapalenie opłucnej
  • guzki reumatoidalne
  • włóknienie płuc
  • choroba śródmiąższowa płuc
21
Q

Zapalenie naczyń w RZS:

A
  • niedokrwienie dystalnych części kończyn
  • zapalenie twardówki
  • polineuropatia
22
Q

Czym jest spowodowany zespół cieśni nadgarstka?

A

uciskiem nerwu pośrodkowego, który unerwia palce od I do IV

23
Q

Jakie zmiany w RTG są charakterystyczne dla RZS?

A
  • osteoporoza przystawowa
  • zwężenie szpar stawowych
  • geody
  • nadżerki
  • zrosty włókniste lub kostne - ankyloza
24
Q

Jakie badanie pozwala wykryć nadżerki szybciej niż RTG i służy do obrazowania tkanek miękkich?

A

USG stawów

25
Jakie badanie umożliwia wykrycie zajęcia szpiku kostnego?
rezonans magnetyczny
26
Co to jest czynnik reumatoidalny (RF)?
czynnik reumatoidalny to przeciwciało (zwykle IgM) skierowane przeciwko fragmentowi Fc przeciwciała IgG; nie jest charakterystyczny dla RZS, jego występowanie predysponuje do szybszego przebiegu choroby oraz wystąpienia zmian pozastawowych
27
Co to są przeciwciała antycytrulinowe?
bardziej swoiste dla RZS niż RF, ich wysoki poziom stanowi niekorzystny czynnik prognostyczny
28
Jaki wskaźnik ocenia remisję? Jakie elementy ocenia?
DAS28 - ocenia liczbę bolesnych stawów, liczbę obrzękniętych stawów, wartość OB/CRP, skalę VAS samopoczucia <2,6 - remisja >5,1 - duża aktywność
29
Kiedy występuje optymalne okno terapeutyczne?
pierwsze 3-6 msc trwania choroby
30
Jaki leki mają podstawowe znaczenie w terapii RZS?
leki modyfikujące przebieg choroby (LMPCh) | - hamują progresję radiologiczną
31
Co należy do syntetycznych LMPCh?
konwencjonalne: metotreksat, sulfasalazyna, leflunomid, azatiopryna, cyklosporyna, sole złota celowane: tofacitinib, baricitinib (inhibitory JAK)
32
Co należy do biologicznych LMPCh?
``` Anty-TNF: infliksimab, etanercept, adalimumab, certolizumab, golimumab Anty-IL6: tocilizumab Anty-IL1: anakinra Anty-CD20: rituximab łączenie limf. T i APC: abatacept ```
33
Jaki jest I rzut leczenia RZS?
metotreksat, jeśli nie ma przeciwwskazań do jego stosowania, + niska dawka doustnych GKS na krótko
34
Jaki jest I rzut leczenia RZS, jeśli występują przeciwwskazania do metotreksatu?
leflunomid/sulfasalazyna + niska dawka GKS na krótko
35
Jak działa metotreksat?
antymetabolit kwasu foliowego
36
Jak się stosuje metotreksat?
25-30mg 1x w tygodniu
37
Po jakim czasie oceniamy skuteczność terapii Mtx?
po 3 i 6 msc
38
Jaki jest II rzut leczenia RZS?
inne klasyczne LMPCh (sulfasalazyna, leflunomid) lub dodać lek biologiczny lub inhibitor JAK
39
Jaki jest III rzut leczenia RZS?
zmiana leku na inny lub o innym mechanizmie działania
40
Zależność między ciężkością RZS a ciążą
w I trymestrze objawy RZS się zmniejszają, ale nasilają się po porodzie
41
Co to jest torbiel Bakera?
uwypuklenie w okolicy podkolanowej
42
Okresy RZS wg Steinbrockera
I - osteoporoza przystawowa II - j.w. + zwężenie szpar stawowych, geody, zanik mięśni w sąsiedztwie zajętych stawów, guzki, zapalenie ścięgien III - j.w. + nadżerki, uogólniony zanik mięśni, ulnaryzacja, przeprost, podwichnięcia IV - j.w. + zrosty, usztywnienie stawów
43
Tendencja do zajmowania jakich stawów występuje w RZS?
stawy międzypaliczkowe bliższe (PIP) oraz śródręczno-paliczkowe (MCP)
44
W jakim odcinku kręgosłupa charakterystyczne są zmiany w RZS?
w odcinku szyjnym
45
Najczęstszą przyczyną zgonu u pacjentów z RZS są:
zdarzenia sercowo-naczyniowe