reserve Flashcards
belgische reservebescherming voor 2018
Afstammelingen:
» Kwantitatief: omvang reserve was afhankelijk van aantal kinderen
- 1 kind: ½
- 2 kinderen: ⅔
- 3+ kinderen: ¾
» Kwalitatief: in natura
LLE:
» Concrete reserve: VG op gezinswoning en huisraad
» Abstracte reserve: VG op helft van de goederen van de nalatenschap
» Reserve light: kon ontnomen worden
Ascendenten:
» Reservataire aanspraak onder bepaalde voorwaarden
» Opsplitsing tussen vaderlijke en moederlijke lijn: elk ¼
» Reserve light: kon ontnomen worden
Zijverwanten + wettelijke samenwoners: geen aanspraak
belgische reservebescherming sinds 2018
Afstammelingen:
» Kwantitatief: altijd ½, ongeacht hoeveelheid kinderen
» Kwalitatief: in waarde
LLE:
» Concrete reserve: VG op gezinswoning en huisraad
» Abstracte reserve: VG op helft van de goederen van de nalatenschap
Ascendenten:
» Geen reservataire aanspraak
» Wel onderhoudsvordering (art. 205bis, §2 oud BW)
Zijverwanten + wettelijke samenwoners: geen aanspraak
kinderen onterven
Basisregel: gelijkheid van kinderen. Volledige onterving niet mogelijk.
Wat kan wel?
1. Bepaalde goederen aan een kind geven = technische onterving, maar geen economische onterving (want: gelijkheid in waarde)
2. Schenken buiten erfdeel = gedeeltelijke economische onterving (want: reservebescherming door inkorting)
3. Vrijwillige onterving door GEO (definitief en bindend)
reservebescherming: 3 systemen
sterke bescherming:
- Belgie
- Frankrijk
- Italië
- Portugal
- Spanje
beperkte reservebescherming:
- Scandinavische landen
- Duitsland
- Oostenrijk
- Nederland
geen reservebescherming:
- Engeland
- VSA
- Québec
- Zuid-Afrika
sterke reservebescherming
Romaanse traditie
Reserve is altijd vastgesteld forfaitair breukdeel
- België: vroeger afhankelijk van aantal kinderen, nu altijd ½
- Frankrijk: opsplitsing naargelang hoeveelheid kinderen
- Spanje: altijd ⅔ + ook voor ascendenten
Traditioneel in natura
- België en Frankrijk: afwijking
- Italië en Spanje: reservebescherming al jaren niet aangepast, nog conservatief en traditioneel
Dwingend recht (tenzij berusting)
- België: nuances (GEO = preventieve onterving) → meer nuancering naar 2e categorie
beperkte reservebescherming
Germaanse en Scandinavische traditie
Reserve is breukdeel van intestaatserfdeel of soms vast bedrag (intestaat = overlijden zonder testament)
- Duitsland, Oostenrijk en Zweden: descendenten hebben recht op ½ van wettelijk erfdeel
- Denemarken: ¼ van wettelijk erfdeel
- Noorwegen: ⅔ van wettelijk erfdeel, maar cap op €100 000
Aanspraak in waarde
- België en Frankrijk: overlopers naar deze categorie, maar: hier moeten ze wel alle schenkingen meenemen in rekenboedel
- Scandinavische landen: schenkingen aan derden niet toevoegen aan rekenboedel
- Duitsland: schenkingen aan derden enkel toevoegen indien gedaan binnen 10 jaar voor overlijden
- Oostenrijk: schenkingen aan derden enkel toevoegen indien gedaan binnen 2 jaar voor overlijden
- Nederland: schenkingen aan derden enkel toevoegen indien gedaan binnen 5 jaar voor overlijden
Onterven tijdens leven mogelijk
- Sanctionerende onterving als je erfonwaardig bent/tekort gekomen in familiale verplichtingen
Oostenrijk: reserve kan verminderd worden tot ½ als aangetoond wordt dat ouder en kind geen hechte band hadden
- Beschermende onterving als kind verkwistend/onvermogend zou zijn
Duitsland: kan volledig ontnomen worden, maar moet dan toekomen aan kinderen van afstammeling
- Preventieve onterving
België: GEO
geen reservebescherming
Anglo-Amerikaanse traditie
Volledige voorrang aan beschikkingsvrijheid erflater
Nuance indien er verantwoorde grondslag voor is = behoeftigheid → verzorgingsaanspraak voor kinderen, echtgenoot, partners, financieel afhankelijke
- Engeland: feitenkwestie. Is al toegekend aan minnares
- Québec: algemene verzorgingsaanspraak voor kinderen en LLE
- Zuid-Afrika: onderhoudsaanspraak voor kinderen en LLE
- VS: zeer beperkte uitzonderingen (onderhoudsuitkering zeer beperkt in de tijd, …). Sommige staten zijn zeer uitzonderlijk (bv: Louisiana)
Nederlandse legitieme portie
Legitieme:
» = Gedeelte van de waarde van het vermogen van de erflater waarop de legitimaris in weerwil van giften en uiterste wilsbeschikkingen van de erflater aanspraak kan maken
» Onterven is mogelijk → dan heb je loutere geldaanspraak en ben je slechts SE van de nalatenschap (geen erfgenaam meer)
» Voor afstammelingen
» ½ gedeeld door aantal kinderen + LLE
- Legitimaire massa afhankelijk van aantal kinderen en al dan niet aanwezig zijn van een LLE
- Alle schenkingen aan afstammelingen worden toegevoegd
- Schenkingen aan derden worden enkel toegevoegd indien tijdens laatste 5 jaar voor overlijden
onderzoek naar legitieme portie
geen afschaffing, maar wel punctuele correcties:
» Preventieve onterving door tijdens het leven afspraken te maken en afstand te doen van de reserve
- België: GEO
» Uiterste wilsbeschikking vernietigen op grond van misbruik van omstandigheden
- België: misbruik van omstandigheden in verbintenissenrecht (art. 5.37 BW) ↔ captatie en suggestie in erfrecht. Discussie in rechtsleer: gift zou vernietigd kunnen worden op grond van misbruik van omstandigheden, indien dit de doorslaggevende factor zou zijn geweest
» Opnemen van een considerans bij uiterste wilsbeschikkingen waarbij een kind onterfd/sterk benadeeld wordt
- Kan extra pijnlijk zijn
- Kan bron voor discussie vormen
» Verduidelijken van regelgeving omtrent recht op inzage in stukken en recht op informatie. Doordat onterfde reservatairen geen erfgenamen meer zijn, maar loutere SE, zijn hun rechten beperkter
- België: onterfde reservatair is nog erfgenaam