rak jajnika Flashcards
podział raka jajnika
- surowicze
- endometrioidalne
- śluzowe
- jasnokomórkowe
- niezróżnicowane
- niesklasyfikowane
- mieszane
u kogo
- głównie u kobiet w wieku około i -pomenopauzalnym
- częściej u nieródek i tych, któe rzadko rodziły
jakie czynniki obniżają ryzyko wystąpienia raka jajnika
- ciąża
- antykoncepcja hormonalna
im mniej owulacji, tym większa szansa na obniżenie ryzyka raka
jaki jest mechanizm ochronnego wpływu braku owulacji
polega na zmniejszeniu torbielek inkluzyjnych i ochronie nabłonka powierzchniowego jajnika przed urazem zwiazanym z owulacją i drażniącym wpływem bogatego w estrogeny płynu pęcherzykowego
czynniki ryzyka raka jajnika
- częste stymulacje owulacji
- wielokrotne nakłucia powierzchni jajników w celu pobrania oocytów
- długotrwała obecność implantów endometriozy w nablonku powierzchowniowym( rak endometrioidalny , jasnokomórkowy)
- napromienianie miednicy mniejszej
- przebyte zakażenia wirusem nagminnego zapalenia przyusznic(świnki)
- stosowanie kosmetyków do higieny intymnej zawierające kryształy talku
- mutacje genów BRCA1 i 2
rodzinne występowanie nowotworów jajnika
- zespół dziedzicznego występowania raka jajnika
- zespół dziedzicznego występowania raka jajnika i sutka
- zespół Lynch II( rak jajnika, niepolipowaty rak okrężnicy, rak endometrium)
objawy raka jajnika
- pierwsze objawy późno, wtedy gdy zmiana przekracza 7 cm
- ból podbrzusza
- zwiększenie obwodu brzucha (wywołane samą zmianą albo płynem wysiękowym)
- u 30% wodobrzusze
- dolegliwości wynikające z ucisku na struktury sąsiednie, rozciągania otrzewnej czy rozsiewu nowotworowego
- u 15% objawy ze str dr mocz, u.pokarmowego, niekiedy krwawienia z pochwy
badanie ginekologiczne w diagn raka jajnika
cechy zmiany złośliwej
- obustronna
- lita
- ruchomość ograniczona
- zajęta zatoka Douglasa
Ca 125 kiedy podwyższony poziom
- rak jajnika( ale nie zawsze u ok80%, a tylko u 50% z r. jajnika w I stopniu zaawansowania)
- rak endometrium
- rak jajowodu
- rak TRZUSTKI
- endometrioza
- mięśniaki macicy
- stany zapalne przydatków
czy usg przezpochwowa bardziej czuła od markera Ca 125
tak
cechy obrazu ultrasonograficznego w rakach jajnika
- lita lub cystycznolita zmian
z grubymi przegrodami
z pogrubiałą torebką
i wyroślami brodawkowatymi zwróconymi do wewnątrz lub na zewnątrz
-często obu jajników
-niski opór przepływów naczyniowych( obniżenie wskaźnika pulsacji poniżej 1 i wskaźnika oporu poniżej 0,4 orazniskie wartości max prędkości skurczowej i uśrednionej prędkości max)
obraz kliniczny
- mogą osiągać duże romiary nawet do 20 cm
- cytyczno-lite zwaierające płyn surowiczy, śluzowy ,często mętny i krwisty
- obserwuje się wyrośla brodawkowate na powierzchni kruchego, krwawiącego guza albo kalafiorowate masy rozpadające się przy dotyku
- liczne implanty na powierzchni otrzewnej, sieci wiekszej, na bł. surowiczej jelit , powierzchni wątroby i przepony
- nierzadko współistnieja zrosty obejmujące pętle jelitowe, sieć wiekszą, macicę i zmienione nowotworoo przydatki
jak sie szerzy
2 drogi:
- wewnątrzotrzewnowo( nacieki i implanty)
- zewnątrzotrzewnowo( naczynia limfatyczne i krwionośne)
gdzie przerzuty odległe
- ww. chł miednicy mniejszej
- płuca
- kości
- pochwa
raki surowicze jakie rokowanie
złe ,5letnie przeżycie u 30%