endometrioza

Question 1

definicja

Answer 1

występowanie błony śluzowej macicy poza jamą macicy
ektopowe endometrium wykazuje funkcjonalnie ogromne podobieństwo do eutopowej błony śluzowej macicy, konsekwencją czego jest gromadzenie się wydaliny miesiączkowej w miejscu implantacji

Question 2

epidemiologia

Answer 2

• u 7-15% kobiet miesiączkujących
• aż do 50% w gr niepłodnych lub z zespołem bólowym
• najczęściej u kobiet w wieku rozrodczym( może te u młodocianych i po menopauzie)

Question 3

teorie patogenezy endometriozy

Answer 3

• transplantacji
• metaplazji
• indukcji
• hipoteza efektu immunologicznego (

Question 4

teoria transplantacyjna

Answer 4

miesiączkowanie wsteczne, polegające na przemieszczaniu się krwi miesiączkowej przez jajowody do jamy otrzewnej

• prawie u wszystkich kobiet występuje to zjawisko
• fragmenty złuszczonej błony śluzowej macicy nie obumierają, zachowują zdolność do implantacji

Question 5

hipoteza efektu immunologicznego

Answer 5

endometrium może być przemieszczane nie tylko przez jajowody, ale także drogą naczyń krwionośnych lub limfatycznych
-hipoteza efektu immunologicznego odpowiada na pytanie dlaczego endometrioza nie rozwija się u wszystkich kobiet, u których dochodi do miesiączkowania wstecznego
-endometrioza powstaje tylko u tych kobiet, u których system eliminacji wydaliny miesiączkowej z jamy otrzewnej nie jest sprawny.
u kobiet tych obserwowano zaburzenia ogólnoustrojowego układu odpornościowego
- obniżona aktywność cytotoksyczna komórek NK krwi obw. w odniesieniu do endometrium była osłabiona

Question 6

teaoria metaplastyczna

Answer 6

wskazuje na zdolność do przekształcania sie komórek niezróżnicowanych otrzewnej i innych narządów w komórki błony śluzowej macicy

Question 7

teaoria indukcyjna

Answer 7

szczególne znaczenie mają biologicznie aktywne substancje znajdujące się w wydalnie miesiączkowej lub skażonym środowisku(dioksyna) w powstawaniu metaplazji i ektopowo funkcjonującego endometrium

Question 8

czynniki genetyczne

Answer 8

ważne patogenetycznie( aż u 75% par bliźniaczek homozygotycznych)

Question 9

kliniczne postacie endometriozy( klasyfikacja wg Martiusa)

Answer 9

• endometriosis genitalis interna( w mięsniu macicy lub jajowodzie)
• endometriosis genitalis externa( w pozostałych elementach narządu płciowego)
• endometriosis extragenitalis(poza narządem płciowym)

Question 10

klasyfikacja histologiczna wg Brosensa

Answer 10

• typ śluzówkowy ( występuje w torbielach endometrioidalnych)
• typ otrzewnowy( charakteryzuje go różnorodność i wieloogniskowość)
  a) zmiany wczesne, aktywne, gruczołowe lub pęcherzykowe
  b) zmiany zaawansowane, czarne, pomarszczone
  c) zmianny białe, fibrotyczne
• typ gruczolakowaty ( głównym elementem nie tkanka endometrialna, lecz włóknisto-mięśniowa . przeważają opiię, że te ogniska występują w endometriozie głęboko naciekającej, są pozostałością przewodów Mullera

Question 11

klasyfikacja Amerykańskiego Towarzystwa Płodności

Answer 11

uwzględnia wpływ endometriozy na płodność

Question 12

w jakich stanach brać pod uwagę rozpoznanie endometriozy

Answer 12

• ograniczenie płodności
• zespół bólowy miednicy mniejszej
• bolesne miesiączkowanie( dysmenorrhoea)
• dolegliwości bólowe związane ze współżyciem( dyspaurenia)

Question 13

czy endometrioza nawet w ciężkiej postaci może przebiegać bezobjawowo?

Answer 13

tak

Question 14

skąd niepłodność w endometriozie?

Answer 14

• rozległe zrosty zaburzają perystaltykę jajowodu, bądz powodują jego niedrożność
• endometrioza zaburza czynność wewnątrzwydzielniczą jajników, powoduje:brak jajeczkowania, luteinizację niepękniętego pęcherzyka bądź niewydolność ciałka żółtego
• ektopowe występowanie blony śluzowej macicy często powoduje powstawanie autop/ciał przeciw antygenom endometrialnym( uniemożliwienie implantacji lub poronienie)
• embriotoksyczny płyn otrzewnowy u tych pacjentek

Question 15

jakie objawy

Answer 15

-zespół bólowy( cyklicznie wstępujący ból, rozpoczynający się tuż przed wystąpieniem krwawienia miesiączkowego i trwający przez cały czas jego trwania.
u nastolatek dolegl bólowe trwają dłuużej-trudniej zaobserwować ich cykliczność,
głęboko naciekająca e- większe nasilenie bólu + ból podczas współżycia,
przy ogniskach zlokalizowanych na jelitach, pęcherzu moczowym czy moczowodzie ból może być związany z defekacją lub mikcją.

rzadziej występujące objawy:

• plamienia lub krwawienia pozamiesiączkowe, najczęściej poprzedzające miesiączkę
• nadmierne krwawienia miesiączkowe( adenomyosis)
• plamienia kontaktowe( ognisko na szyjce)
• krwiomocz lub krwawienie z przewodu pokarmowego( pęcherzowa lub jelitowa postać choroby)

Question 16

metody diagnozowania

Answer 16

• oglądanie narządu płciowego( bo bardzo rzadko, ale mogą występować ogniska endometriozy na sromie, w pochwie, szyjce macicy)
• badanie we wziernikach( ognisko na szyjce lub głęboko naciekająca ostać w przegrodzie odbytniczo-pochwowej)
• badanie ginnekologiczne(jeżeli prawidłowe, TO WCALE NIE WYKLUCZA, można wyczuć m.in. torbiele endometrialne jajnika, tyłozgięcie macicy i jej ograniczona ruchomość charakterystyczne dla tego schorzenia)

-adenomyosis ( może być zobrazowana jedynie w rezonansie m)

• leukocytoza norma lub nieznacznie podwyższona
• ocena stęż. antygenu Ca125( zastosowanie we wczesnym wykrywaniu nawrotu)
• laparoskopia diagnostyczna i operacyjna
• badanie histologiczne