Q1: Lesson 3 | Barayti ng Wika Flashcards

1
Q

Ang barayti o diversidad sa wika ay dulot ng dalawang dimension ng barayti

A
  • Heograpikong Dimensyon
    -Sosyal na Dimensyon
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Ayon sa mga
pag-aaral, umaabot sa __ sa mga katutubong wikain o diyalekto sa bansa ang nanganganib nang makalimutan ng kasulukuyang henerasyon dahil hindi na nila ito nagagamit.

A

35

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

AYON KAY: Hindi mamamatay ang isang wika hangga’t may mga gumagamit pa rin ng mga ito bilang kanilang unang wika, habang ginagamit pa sa pamilya, sa pang-araw-araw na gawain at sa pakikihalubilo sa kapwa. Kapag ganito ang sitwasyon, mananatiling buhay na buhay ang wika.

A

paz, hernandez, peneyra

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Walang buháy na wika ang maituturing na _______ dahil ang bawat wika ay binubuo ng mahigit sa isang barayti. Masasabi lang kasing homogenous ang wika kung pare-parehong magsalita ang lahat ng gumagamit ng isang wika.

A

homogeneous

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Ito ang barayting ginagamit ng partikular na pangkat ng mga tao mula sa isang partikular na lugar tulad ng lalawigan, rehiyon o bayan.

A

dayalek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Ang pansariling paraan ng pagsasalita ng bawat isa kahit iisang dayalek ang sinasalita ng pangkat ng mga tao.

A

idyolek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Sa barayting ito, lumulutang ang katangian at kakanyahang natatangi ng taong nagsasalita.

A

idyolek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Sinasabing walang dalawang taong nagsasalita ng isang wika ang bumibigkas nito nang magkaparehong-magkapareho. Dito lalong napatunayang hindi homogenous ang wika sapagkat may pagkakaiba ang paraan ng pagsasalita ng isang tao sa iba pang tao batay na rin sa kani-kanyang indibidwal na estilo o paraan ng paggamit ng wika kung saan higit siyang komportableng magpahayag

A

idyolek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Ito ang barayti ng wikang nakabatay sa katayuan o antas panlipunan o dimensiyong sosyal ng mga taong gumagamit ng wika.

A

sosyolek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

ay isang mahusay na palatandaan ng istratipikasyon ng isang lipunan, na siyang nagsasaad ng pagkakaiba ng paggamit ng wika ng mga tao na nakapaloob dito batay sa kanilang katayuan sa lipunan at sa mga grupo na kanilang kinabibilangan.

A

sosyolek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Ito ay barayti ng wika mula sa etnolingguwistikong grupo.

A

etnolek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Taglay nito ang mga salitang nagiging bahagi na ng pagkakakilanlan ng isang pangkat-etniko.

A

etnolek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Ito ang barayti ng wika kung saan naiaangkop ng isang nagsasalita ang uri ng wikang ginagamit niya sa sitwasyon at sa kausap.

A

register

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Nagagmit ng nagsasalita ang pormal na tono ng pananalita kung ang kausap niya ay isang taong may mas mataas na katungkulan o kapangyarihan, nakatatanda, o hindi niya masyadong kakilala.

A

register

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Pormal na wika rin ang nagagamit sa mga pormal na pagdiriwang o pangyayari tulad ng pagsimba o pagsamba, sa mg seminar o pagpupulong, sa mga talumpati, sa korte, sa paaralan, at iba pa. Kapag sumusulat ng panitikan, ulat at iba pang uri ng pormal na sanaysay ay pormal na wika rin ang ginagamit.

A

register

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

ay umuusbong na bagong wika o tinatawag sa Ingles na ‘nobody’s native language’ o katutubong wikang
‘di pag-aari ninuman.

A

pidgin at creole

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

ay ang wikang nagmula sa isang pidgin at naging unang wika sa isang lugar.

A

creole

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

ayon kay ________ ang barayti o dicersidad ng wika ay dulot ng

A

joshua a. fisman

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

kahulugan ng alimpuyok

A

amoy ng sunog na kanin

20
Q

salita sa amoy ng sunog na kanin

21
Q

kahulugan ng aluwage

A

karpintero

22
Q

salita sa karpintero

23
Q

awangan kahulugan

A

walang hanggan

24
Q

salita sa walang hanggan

25
Q

kahulugan ng hidhid

26
Q

salita sa madamot

27
Q

kahulugan ng napangilakan

A

mangolekta

28
Q

salita sa mangolekta

A

napangilakan

29
Q

kahulugan ng salakat

A

pagkukrus ng binti

30
Q

salita sa pagkukrus ng binti

31
Q

palitaw in teresa

32
Q

mongo in teresa

33
Q

makipagkasalan in teresa

A

magkakangay

34
Q

timba in teresa

35
Q

hikaw in teresa

36
Q

ate in teresa

37
Q

tatay in teresa

38
Q

lolo in teresa

39
Q

lola in teresa

40
Q

ayon kay ______, Sa kasalukuyang panahon ay pinag-aaralan ang isang wika sa loob ng kapaligiran at karanasan ng mga nagsasalita nito. Ito ang nagbubunga ng sitwasyon at mga pangyayaring nagreresulta sa tinatawag na divergence, ang dahilan kung bakit nagkakaroon ng iba’t ibang uri o barayti ng wika.

41
Q

halimbawa ng etnolek

A

vakkul, bulanon, kalipay, palangga

42
Q

halimbawa ng tagalog sa teresa, morong, cardona, at baresa

A

diladila, balatong, magkakangay, sintang, panahinga, kaka, tata, amba

43
Q

tumutukoy sa gamit ng mga Ivatan na pantakip sa ulo sa init man o sa ulan

44
Q

ang ibig sabihin ay full moon

45
Q

ang ibig sabihin ay tuwa o ligaya

46
Q

ang ibig sabihin ay mahal o minamahal