Q1: Lesson 3 | Barayti ng Wika Flashcards
Ang barayti o diversidad sa wika ay dulot ng dalawang dimension ng barayti
- Heograpikong Dimensyon
-Sosyal na Dimensyon
Ayon sa mga
pag-aaral, umaabot sa __ sa mga katutubong wikain o diyalekto sa bansa ang nanganganib nang makalimutan ng kasulukuyang henerasyon dahil hindi na nila ito nagagamit.
35
AYON KAY: Hindi mamamatay ang isang wika hangga’t may mga gumagamit pa rin ng mga ito bilang kanilang unang wika, habang ginagamit pa sa pamilya, sa pang-araw-araw na gawain at sa pakikihalubilo sa kapwa. Kapag ganito ang sitwasyon, mananatiling buhay na buhay ang wika.
paz, hernandez, peneyra
Walang buháy na wika ang maituturing na _______ dahil ang bawat wika ay binubuo ng mahigit sa isang barayti. Masasabi lang kasing homogenous ang wika kung pare-parehong magsalita ang lahat ng gumagamit ng isang wika.
homogeneous
Ito ang barayting ginagamit ng partikular na pangkat ng mga tao mula sa isang partikular na lugar tulad ng lalawigan, rehiyon o bayan.
dayalek
Ang pansariling paraan ng pagsasalita ng bawat isa kahit iisang dayalek ang sinasalita ng pangkat ng mga tao.
idyolek
Sa barayting ito, lumulutang ang katangian at kakanyahang natatangi ng taong nagsasalita.
idyolek
Sinasabing walang dalawang taong nagsasalita ng isang wika ang bumibigkas nito nang magkaparehong-magkapareho. Dito lalong napatunayang hindi homogenous ang wika sapagkat may pagkakaiba ang paraan ng pagsasalita ng isang tao sa iba pang tao batay na rin sa kani-kanyang indibidwal na estilo o paraan ng paggamit ng wika kung saan higit siyang komportableng magpahayag
idyolek
Ito ang barayti ng wikang nakabatay sa katayuan o antas panlipunan o dimensiyong sosyal ng mga taong gumagamit ng wika.
sosyolek
ay isang mahusay na palatandaan ng istratipikasyon ng isang lipunan, na siyang nagsasaad ng pagkakaiba ng paggamit ng wika ng mga tao na nakapaloob dito batay sa kanilang katayuan sa lipunan at sa mga grupo na kanilang kinabibilangan.
sosyolek
Ito ay barayti ng wika mula sa etnolingguwistikong grupo.
etnolek
Taglay nito ang mga salitang nagiging bahagi na ng pagkakakilanlan ng isang pangkat-etniko.
etnolek
Ito ang barayti ng wika kung saan naiaangkop ng isang nagsasalita ang uri ng wikang ginagamit niya sa sitwasyon at sa kausap.
register
Nagagmit ng nagsasalita ang pormal na tono ng pananalita kung ang kausap niya ay isang taong may mas mataas na katungkulan o kapangyarihan, nakatatanda, o hindi niya masyadong kakilala.
register
Pormal na wika rin ang nagagamit sa mga pormal na pagdiriwang o pangyayari tulad ng pagsimba o pagsamba, sa mg seminar o pagpupulong, sa mga talumpati, sa korte, sa paaralan, at iba pa. Kapag sumusulat ng panitikan, ulat at iba pang uri ng pormal na sanaysay ay pormal na wika rin ang ginagamit.
register
ay umuusbong na bagong wika o tinatawag sa Ingles na ‘nobody’s native language’ o katutubong wikang
‘di pag-aari ninuman.
pidgin at creole
ay ang wikang nagmula sa isang pidgin at naging unang wika sa isang lugar.
creole
ayon kay ________ ang barayti o dicersidad ng wika ay dulot ng
joshua a. fisman