Psychotherapie bij jeugdigen

Question 1

Wat heeft in de beginfase van de ontwikkeling van het brein een grote invloed?

Answer 1

Endocriene toestand van de moeder: vrouwelijke hormonen / stress, hormonen van schildklierklier etc.

Question 2

Wanneer komen vaak de psychische klachten tot uiting?

Answer 2

Rond de puberteit vanwege de beinvloeding van geslachtshormonen (meer variatie in de ontwikkeling tussen kinderen)

Question 3

Grootste verschillen in de PK van een kind (< 5 jaar) tov een volwassene? (2)

Answer 3

• Hogere metabolisering en excretie (Andere verhouding geneesmiddel en metabolieten)
• Kleiner verdelingsvolume (Halfwaarde tijd kleiner)

Question 4

Waarom is het effect van psychofarmaca (PD) bij kinderen anders dan bij een volwassene? + consequentie

Answer 4

Het serotonerge systeem is eerder uitgerijpt dan de noradrenerge en dopaminerge systemen.
Hierdoor hebben kinderen een relatief verhoogd serotonine level en zijn bepaalde geneesmiddelen niet effectief en het kan leiden tot extra bijwerkingen

Question 5

Op welke geneesmiddelgroep hebben kinderen een paradoxale respons?

Answer 5

Benzodiazepinen; kinderen raken helemaal niet gesedeerd maar juist ontremd/geagiteerd

Question 6

Wat maakt de behandeling van psychische klachten bij jonge kinderen lastig? (2)

Answer 6

• Ontwikkelingen wisselen in kinderen dus wat is ‘normaal’.
• Bij hele jonge kinderen kun je niet zelf vragen hoe hij of zij reageert op de medicatie (+ omgeving en opvoeding spelen ook een rol)

Question 7

Waarom hebben atypische AP de voorkeur bij kinderen?

Answer 7

Kinderen zijn gevoelig voor acute en tardieve diskinesieen

Question 8

Wat voor indicaties zijn er voor AP bij kinderen? (3)

Answer 8

• Gedragsproblemen
• Ernstige angsstoornissen
• Tic stoornissen (Tourette)
  (Zelden psychotische stoornissen, puberteit tot uiting)

Question 9

Risperidon voordeel en nadelen

Answer 9

Voordeel: best onderzocht
Nadelen: metabole bijkwerkingen en hyperprolactinemie

Question 10

Wat is een alternatief voor risperidon en waarom?

Answer 10

Aripiprazol, minder mate of helemaal niet de bijwerkingen die risperidon heeft

Question 11

Waarom heeft aripiprazol een gunstiger bijwerkingenprofiel (tov risperidon)?

Answer 11

Het is een partiele D2-antagonist

Question 12

Associatie serotonine en autisme + effect op geneesmiddelen

Answer 12

Bij autisme is er een relatieve overmaat aan serotonine. Hierdoor hebben middelen met antagonistische-affiniteit voor 5-HT2 receptor (zoals risperidon) dus een gunstiger effect.

Question 13

Welke karakteristieken van de middelen maken het gunstige middelen? (2)

Answer 13

• Lange halfwaardetijd
• Affiniteit voor 5-HT2 receptor

Question 14

Waarom geen lithium op jonge leeftijd?

Answer 14

Remt de ontwikkeling van bot en gebit

Question 15

Welk middel is veel onderzocht maar weinig voorgeschreven bij kinderen?

Answer 15

Clozapine

Question 16

Belangrijkste bijwerkingen van AP die worden gezien bij kinderen (4)

Answer 16

• Bewegingsstoornissen
• Gewichtstoename (olanzapine)
• Metabool syndroom
• Hyperprolactinemie

Question 17

Waarom is men terughoudend met antidepressiva bij kinderen? (2)

Answer 17

• Twijfel over werkzaamheid (<12 jaar nauwelijks voorgeschreven)
• Risico op suicide (met name bij paroxetine)

Question 18

Waarom SSRI’s (of antidepressiva in het algemeen) minder effect in kinderen?

Answer 18

Er is al een dominantie van het serotonerge systeem / relatieve overschot aan serotonine
(SSRI’s werken door het opkrikken van serotonine spiegels)

Question 19

1e keuze (1) en tweede keuze (2) antidepressiva bij kinderen

Answer 19

1. Fluoxetine;
2. Sertraline / Citalopram

Question 20

Welke groep antidepressiva werken niet bij kinderen en waarom?

Answer 20

TCA’s zijn niet werkzamer dan placebo, mede wegens het niet-uitgerijpte receptorsysteem.

Question 21

Waarom mogen kinderen pas afbouwen tot 1 jaar na klachtenvrij?

Answer 21

Hoog terugvalpercentage

Question 22

Voor welke indicatie zie je wel een TCA?

Answer 22

Obsessieve compulsieve stoornis (dwang)

Question 23

Welke TCA zie je bij kinderen (duidelijke eerste keuze!) met OCD en waarom?

Answer 23

Clomipramine, omdat het een uitgesproken serotonerg component heeft.

Question 24

Welk soort middelen zijn het meest effectief bij ADHD en Tic-stoornissen? (+ 2 geneesmiddelen, eerste keuze)

Answer 24

Middelen met een noradrenerge (en dopaminerge) component.
Imipramine en desipramine

Question 25

Belangrijkste psychiatrische bijwerking SSRI’s

Answer 25

Verergering van depressie-symptomen aan begin van de behandeling (kan verhoogde suicide verklaren)

Question 26

Wat wordt off-label voorgeschreven voor slaapstoornissen (bijwerking antidepressiva) bij kinderen? (2)

Answer 26

Mirtazapine en quetiapine

Question 27

1e keuze psychostimulantie kinderen (2) (1e keuze bij ADHD!)

Answer 27

• Methylfenidaat (ook effect op ODD, CD symptomen)
• Dexamfetamine

Question 28

Welke transmissie is belangrijk voor het leerproces?

Answer 28

Dopaminerge transmissie

Question 29

Wat is vigilantie?

Answer 29

Het vermogen om vanuit een energiesparende rusttoestand de aandacht plotsklaps te richten op relevante prikkels

Question 30

Wat gebeurd er bij ADHD?

Answer 30

Er is een verstoring van het doorgeven van het signaal naar de dorsolaterale cortex. De andere delen van het brein gaat sterker vuren. Dus mediale (impusliviteit) en motorische (hyperactiviteit) deel worden extra gestimuleerd

Question 31

Werkingsmechanisme psychostimulantia

Answer 31

Verhogen van de dopaminerge transmissie in de synaptische spleet en hierdoor de dorsolaterale cortex stimuleert.
Er is dus ook geen overstimulatie meer van de mediale en motorische cortex.

Question 32

Bijwerkingen psychostimulantia (4)

Answer 32

Agitatie, stemmingsproblemen, psychose (wanen, hallucinaties) en angst
(maar bij ernstige ADHD wegen voordelen vaak op tegen nadelen)

Question 33

Meest frequente bijwerkingen methylfenidaat (4)

Answer 33

• Slaapstoornissen (inname tijdstip),
• Tics (overstappen op clonidine of guanfacine)
• Gewichtsverlies
• Emotionele labiliteit