płaty skroniowe Flashcards
Płaty skroniowe
- powierzchnia boczna jesy utworzona przez 3 zakręty skroniowe (górny, środkowy i dolny)
- powierzchnia brzuszno-przyśrodkowa tworzona jest przez dwa zakręty: wrzecionowaty (potyliczno-skroniowy boczny) oraz przyhipokampowy
- mówiąc ogólnie, płat skroniowy jest związany ze słuchem, wzrokiem i pamięcią - wielomodalny odbiór rzeczywistości, przestrzenne znaczenie bodźca
Podział kory słuchowej:
- Pierwotna okolica rzutowa dla wrażeń słuchowych, pierwotna projekcja słuchowa - przy uszkodzeniu. głuchota
-
Słuchowa kora kojarzeniowa, kojarzeniowe (asocjacyjne) okolice słuchowe
analiza dźwięków mowy - półkula dominująca, niewerbalne - niedominująca
zakręty poprzeczne Heschla
- mniej więcej na środku górnego zakrętu skroniowego
- Są to rejony odbierające informacje słuchową ze wzgórza, zaś wzgórze odbierają te informacje z pnia mózgu (a pień z ucha)
- zakrty Heschla stanowią więc pierwszorzędową korę słuchową A1
- Jest ona zorganizowana tonotypowo, co znaczy, że poszczególne jej obszary przetwarzają dźwięki o określonej wysokości
- uszkodzenia kory powodują osłabienie słuchu w przeciwległym uchu, trudności z lokalizacją dźwięku
- obustronne uszkodzenie A1 uniemożliwi słyszenie
Funkcje płata skroniowego
- słuch muzyczny, fonematyczny i wrażenia dźwiękowe; obszar Wernickiego - rozumienie mowy, gramatyka, prozodia (akcent i intonacja)
- rozpoznawanie obiektów; (stymulacja okolicy dolno-skroniowej wywołuje halucynacje wzrokowe)
- kategoryzacja obiektów; pamięć werbalna, zapamiętywanir
- część podstawna - analiza zapachów
informacja (!) z kory wzrokowej jest przetwarzana w dwóch różnych obszarach kory, dociera tam dwoma strumieniami:
-
grzbietowym, do płatów ciemieniowych:
- pozycja obserwowanego przedmiotu, jego ruch
- najbardziej wrażliwy na obiekty o obwodowej i dolnej lokalizacji (tam gdzie są ręce, nogi i ziemia
- informacja ta pozwala płatowi potylicznemu kierować ruchem rąk (i obserwować ten ruch!)
-
brzusznym, do płatów sktoniowych
- szczegóły, kolor i kształt obiektu
- obiekt rozpoznawany i nazywany
- stymulacja zakrętu dolno skroniowego (IT) wywołuje halucynacje wzrokowe
uszkodzenia w obrębie płatów skroniowych związane ze słuchem
⇒ głuchota korowa
⇒ obniżenie progu słuchowego
⇒ zaburzenia uwagi wybiórczej na bodźce słuch.
⇒ amuzja sensoryczna
⇒ słuchowa afazja amnestyczna
⇒ agnozja słuchowa
uszkodzenia w obrębie płatów skroniowych - objawy związane z informacjami werbalnymi
⇒ upośledzenie kategoryzacji i porządkowania
⇒ trudności w opisywaniu widzianych obiektów
⇒ niezdolność rysowania na polecenia słowne
uszkodzenia w obrębie płatów skroniowych - objawy związane z informacjami wzrokowymi, węchowymi
⇒ zaburzenia wybiórczej uwagi na bodźce wzr.
⇒ anosmia - zniesienie węchu
⇒ halucynacje węchowe
uszkodzenia obustronne płatów skroniowych - objawy
⇒ zespół amnestyczny
⇒ uszkodzenia pamięci
⇒ dezorientacja w chronologii zdarzeń
uszkodzenia lewostronne płatów skroniowych. - możliwe objawy
⇒ afazja nominacyjna (afazja nazywania)
⇒ afazja Wernickiego (trudności w rozumieniu mowy)
⇒ uczenie się materiału werbalnego
uszkodzenia prawostronne płatów skroniowych - możliwe objawy
⇒ zaburzenia wzrokowo-przestrzenne
⇒ rozpoznawanie niewerbalnego materiału
⇒ rozpoznawanie na niekompletnych obrazkach oraz szczegółów
⇒ funkcje wykonawcze
⇒ zapamiętywanie rozmieszczenia przedmiotów
⇒ słowotok
objawy uszkodzenia płatów. skroniowych - ogólnie
⇒ przejściowa amnezja globalna
⇒ uszkodzenie jądra migdałowatego (wiązanie info sensorycznych z zachowaniami emocjonalnymi)
⇒ prozopagnozja
⇒ amnezja następcza (przyśrodkowe struktury skroniowe)
⇒ zaburzenia zachowań seksualnych i kontroli zach. agresywnych
Rozpoznawanie twarzy
- w obrębie obszaru skroniowo-potylicznego, zakręt wrzecionowaty,
- Uszkodzenia (obustronne lub prawostronne) powodują PROZOPAGNOZJĘ
przyśrodkowe struktury płata skroniowego a zapamiętywanie nowych informacji
- Uszkodzenie mózgu nie prowadzi do ubytku wcześniej zapamiętanych treści (chyba, że jest to spowodowane np. ch. Alzheimera)
- Możliwe jest zaburzenie mechanizmu tworzącego nowe wspomnienia i wiedzę (amnezja następcza)
uszkodzenia płatów skroniowych
- zaburzeina słuchu, rozumienia mowy i percepcji dźwięków
- zaburzenia. wybiórczej uwagi na bodźce. słuchowe i wzrokowe
- problemy w rozpoznawaniu widzianych obiektów
- trudności w rozpoznawaniu twarzy (prozopagnozja)
- upośledzenie porządkowania i kategoryzacji informacji werbalnych
- lewa półkula - trudności w rozumieniu mowy (afazja Werneckiego)
- uszkodzenia prawej półkuli mogą spowodować słowotok
- trudności w opisywaniu widzianych obiektów
- zaburzenia pamięci - amnezja następcza, problemy z przypominaniem
- zaburzenia zachowań seksualnych
- zaburzenia kontroli zachowań agresywnych
