Pigmentler Flashcards
Hem bileşenkerin oto-oksidasyonu ne hızlandırır
düşük ph,
depolama sıcaklığı yuksek olması,
bakır ve diğer bazı metaller
Myoglobin ve oksimiyoglobin okside oldupu zaman neye donuşur ve hangi renk et yuyeleri oluyor
Metmiyoglobuline - kahverengi
Ortamda oksijen yeterli bulamaması durumunda ya da depolama sırasında etin sürekli işiğa maruz kalması durumunda miyoglobin veya __________ okside olarak __________ dönüşmektedir
oksimiyoglobin - metmyıglobin
Taze kesilmiş etteki myoglobin oksijenle temaz ettiği zaman, oksiyomyıglobine donuşur ve etin __________donuşur
parlak kırmızı renge
Yeni kesilmiş etteki renk reaksiyonlar gösterir. Neye gore değişir
miyoglobin, metmyoglobin ve oksimyoglobin oranlarına göre değişir
Hem pigmentlerin kimyasal yapı
4 pirol halkasının merkezinde Fe atom, metin köprüsü ile bir araya gelemesi. Globulin proteini bağlanmasıyla miyoglobin oluşur
Hayvanların Hangi kısımlarda hem pigmentleri daha zengin
kan aktivitesi yüksek olan dokularda (bacak uyluk gibi)
Hayvan kesilmesinin ardından renginin temel belirleyicisi
Miyoglobin
Canlı hayvana kırmızı rengi veren pigment
Hemoglobin
Hem bileşiklerin hem pigmentlerin etin sorumlu bileşikler
hemoglobin ve myoglobin
Hem bileşikleri esas kaynak- rengi-temel yapı-çözünebilirlik
Hayvansal- Kırmızı-tetrapirol-suda
Betalaninler esas kaynak- renki, temel yapı ve çozunebilirlik
Bitkiler- Bordo-betalamik asit-suda
Antosiyaninler esas kaynak- rengi-temel yapı-çozunebilirlik
Bitkisel - Bordo-polifenol-suda
Klorofiler esas kaynak -rengi-temel yapı- çozunebilirlik
Bitkiler- yeşil-tetrapirol- yağda
Karotenoidler esas kaynak- rengi-temel yapı- çozunebilirlik
Bitkiler - sarı - isoprenoid-yağda
Oksidasyon sonucu oluşan metmyoglobin enzimatik ve non enzimatik yollardan myoglobine dönüştürülebilir.
___________________ enzimatik olarak metmyoglobinin myoglobine dönüşümünü sağlayan enzimdir.
Metmyoglobin redüktaz
Ete ısıl işlem uygulanması ile globin denatüre olur ve pişmiş etteki başlıca pigment olan kahverengi-gri renkli_____________ oluşur.
miyohemikromojen
Miyoglobin ısıya dayanaklı bir proteindir. d/y
Doğru
Miyoglobin hangi sıcaklıkta denature olmaktadır
75-80
Hidrojen peroksit hemdeki ferrik ya da ferröz demir ile etkileşime girerek ___________pigmentini oluşturur.
yeşil renkli koleglobin
Hidrojen sülfit ve oksijen varlığında ise __________________oluşmaktadır.
yeşil renkli sülfomiyoglobinler
Uygun koşullarda saklanmayan etlerde bakteriyel gelişimden kaynaklı ortaya çıkan _______ ve ______________reaksiyonları da etin rengini etkileyen faktörlerdendir.
hidrojen peroksit - hidrojen sülfit
• İşlenmiş et ürünlerinde _____________bakterisini inhibe etmek,
Clostridium botulinum
• İşlenmiş et ürünlerinde rengi ve aromayı geliştirmek için ____________ve___________ eklemesi yapılmaktadır.
nitrit ve nitrat
Kürlenmiş et ürünlerinde, nitrit ilavesiyle hangi renk pigmentler oluşur
Pembe kırmızı
Klorofiller nerde bulunur
Bitkilerde, Alglerde ve fotosentetik bakterilerde
Klorofil kimyasal yapı
dört pirol halkasının metin (-CH=) köprüleriyle birbirine bağlanması ile oluşan ve merkezinde merkezinde magnezyumun yer aldığı porfirin halkası bulunmaktadır. Bu porfirin halkasına uzun yan zincir olarak fitol grubunun eklenmesi ile klorofiller oluşmaktadır.
Doğada klorofillerin formları
A,b,c,d,f
Yeşil bitkilerde klorofil a:b oranı
3:1
C,d,e,f klorofil nerde bulunur
belirli mikroalglerde, alglerde ve fotosentetik bakterilerde
Ne zaman meyve ve sebze daha fazla miktarda klorofil içerir
Ham haldeyken—olgunlaşmamış halde
Klorofiller, ticari olarak ısırgan otu, ıspanak, yonca gibi bitkilerden,_______ cinsi yeşil alglerden,_______ cinsi siyanobakterilerden elde edilir.
Chlorella-Spirulina
Klorofil a ve b’nin kimyasal yapılarındaki farklılık absorpsiyon spektrumlarını biraz farklılaştırır. Farkı ne?
Klorofil a: (CH3-metil)- mavi, yeşil
Klorofil b: (CHO-formil)-sarı, yeşil
Klorofiller stabilitesi düşük pigmentlerdendir. D/Y
Doğru
Klorofillerin renkli ve çözünürlüğü ne etkiler?
Fitil yan zincirin kaybı veya merkezdeki Mg iyonun ayrılması
Merkezdeki magnezyum atomunun yerini hidrojen, hangi form oluşur
Feofitinler
Feofitinler nasıl renk değişir
Renk parlak yeşilden,
zeytin yeşili/kahvesi
kahverengimsi-yeşilimsi bir renge döner
Fitol yan zincirinin feofitin yapısından ayrılması durumunda ise________ oluşur. Prosesin isim ne?
feoforbitler-deesterifikasyon
Yüksek sıcaklıklarda ısıl işlem uygulanmasına bağlı olarak gerçekleşir; karboksi metil gruplarının kaybıyla__________türevleri oluşmaktadır. İşlenmiş ürünlerde_________________ ve ___________bileşiklerine sıklıkla rastlanmaktadır.
piro
pirofeofitin ve pirofeoforbit
işleme sürecinde klorofillerin yapısında ve dolayısıyla besinlerin renginde değişiklilerin faktörleri
Klorofiller enzim, pH, oksijen, ışık ve sıcaklık
Ispanak, brokoli, pazı, maydanoz gibi yeşil yapraklı sebzeler uzun süreli depolamanın ardından sarımsı-kahverengimsi bir renk alırlar. Bu durum depolama sırasında klorofilin yıkımından sorumlu______________ ile ilişkilendirilmektedir.
katabolik enzimlerin aktivitesi
Ön haşlama (blanch etme) işlemi gibi hafif ısıl işlemler sonra ne oluyor?
klorofilaz enzimini inaktif hale getirmektedir.
Isıl işlemin yüksek sıcaklıklarda gerçekleştirilmesi veya uzun süreli olarak uygulanması durumda ise klorofillerden ______________oluşmaktadır.
piro türevleri (pirofeofitin, pirofeoforbid)
Klorofillerin besin işleme sürecinde alkali ortama maruziyeti klorofillerin fitol zincirinde ____________yol açar.
de-esterifikasyona
Magnezyumun yerini______ ve _________ iyonlarının almasıyla koyu yeşil renkli kompleksler oluşmaktadır. Hangi renge dönüşür?
bakır ve çinko-
Gri-kahverengi
çinko ve bakır feofitin düşük pH’larda dahi oldukça stabil yapıdadır D/Y
Doğru
karotenoidleri nerden sentezleyebilmektedir.
Bitkiler, algler, fotosentetik bakteriler ve mantarlar
Karotenoidler fotosentezde ve bitki dokularının ışığa karşı korunmasında__________ görev alır.
fotoprotektif
Karotenoidlerde Işık maruziyet sonucu oluşan reaktif oksijen türlerini inaktive ederek de bitkinin____________ koruyuculuğunda rol alır.
foto-oksidasyona karşı
karotenoid yapısında bunlardan yaklaşık 50 tanesinin ____________aktivitesi gösterdiği
provitamin A
Karotenoidler, değişen sayıda konjuge çift bağ içeren_________ zincirine sahip__________ bileşiklerdir.
polien-izoprenoid
Hangi reaksiyonlarla karotenoid oluşur
hidrojenasyon, dehidrojenasyon,
siklizasyon,
çifte bağ göçü,
zincir uzaması ve
oksijenasyon
Karotenoidler kimyasal yapılarına göre iki temel gruptar:
karotenler (oksijen içermeyen hidrokarbon karotenoidler)
ksantofiller (oksijenlenmiş karotenoidler)
karotenler
• α- karoten
• β- karoten
• ɤ- karoten
• Likopen
KSANTOFİLLER
• α-ksantofil
• β-ksantofil(lutein)
• Zeaksantin
• β-kriptoksantin
Hidrokarbon Karotenoidler (Karotenoidler) ne için önemli ve hangi renkte bulunur
• β- karoten Spesifik kanser türleri
• Likopen Kalp hastalıkları
sarı, turuncu renkte sebze ve meyvelerde bulunurlar.
Oksitlenmiş Karotenoidler (Ksantofiller) ne için önemli ve hangi renkte bulunur
• Lutein -Göz dokularını korurlar
• Zeaksantin - (katarakt, makula dejenerasyonu)
koyu yeşil yapraklı sebzelerde bulunurlar.
A vitamini öncüsü olan karotenoidler:
• α- karoten
• β- karoten
• β- kriptoksantin
A vitamini öncüsü olmayan karotenoidler:
• Lutein
• Zeaksantin
• Likopen
Proteinlerle kompleks yaptıklarında karotenoidler renkleri turuncu, kırmızı ya da sarıdan _____,______,______ veya ________dönebilir.
mavi, yeşil, mor veya kahverengiye
Hangi yiyecekte kırmızı renkli astaksantin pigmenti proteinlerle kompleks yaptığında mavi olur. Isil işlemden sonra hangi renge dönüşür?
karides ve ıstakozun dış iskeletlerindeki kırmızı renkli astaksantin pigmenti proteinlerle kompleks yaptığında mavi olur.
Isil işlemden sonra kırmızıya döner.
Domateste rengi kırmızı hangi içerikten dolayı?
Likopen yüksek olduğu için
Domateste rengi sarı hangi içerikten dolayı?
lutein içeriği yüksek
Domateste rengi turuncu hangi içerikten dolayı?
β-karoten içeriği yüksek olduğu için
İnsan diyetindeki temel karotenoidler
α-karoten,
β-karoten,
β- kriptoksantin,
zeaksantin,
lutein ve
likopendir
β- karoten hangi meyveler ve sebzeden var
Ispanak, brokoli ve marul gibi yeşil sebzeler, havuç, kırmızıbiber ve patates gibi diğer sebzeler, kayısı, mango ve portakal
α-karoten hangi meyvelerde ve sebzelerde var
havuç, kabak çeşitleri ve palm meyvesi
Likopenden zengin diğer besinler
Domates, pembe greyfurt, karpuz, papaya ve kuşburnu (kırmızı)
Lutein kaynaklar
Çiğ ıspanak, çiğ havuç, kıvırcık yapraklı lahana, Brüksel lahanası, mısır, karnabahar (sarı)
Lutein eksikliği oluşan hastalık
Makular dejenerasyon;
Krosetin hangi yiyeceklerde bulunur
Safran
Kapsantin nerde bulunur
Kırmızı biber
Kantaksantin nerde bulunur
Balıklar ve kabuklu deniz ürünleri (kırmızı)
Beş çift bağ içeren fitoen renksiz,____ çift bağ içeren likopen ise kırmızıdır.
11
Karotenoidler çok sayıda çift bağ içerdikleri için kolayca okside olurlar. D/Y
Doğru
FENOLİK BİLEŞİKLER hangi rengi veren pigmenti
sarı, kırmızı, mavi ve mor
Fenolik bileşikler tanımı ve kimyasal yapı
bir veya daha fazla hidroksil grubu bağlanmış en az bir aromatik halkaya sahip bileşikler
ANTOSİYANİNLER hangi yiyeceklerde bulunur
Ahududu, frambuaz, böğürtlen, yaban mersini ve çilek gibi dutsu (berry) meyveler, üzüm, kiraz, kırmızılahana, kırmızı soğan, kırmızıturp, patlıcan, kırmızı şarap
ANTOSİYANİNLER pH’a göre sınıflandır
Asit-Kırmızı
Nötr-Mor
Alkali-Mavi, yeşil, menekşe
Yüksek alkali- Mavi
____________, antosiyanin yıkımına neden olarak renk kayıplarına yol açmaktadır
Askorbik asit
Betalainler, besinlere kırmızı-mor veya sarı-turuncu renk veren______ içeren pigmentlerdir.
azot
Antisiyanin ve betalainin aynı bitkide bulunur D/Y
Yanlış
Betalainler___________ ve__________ olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Renkler?
Betasiyaninler kırmızırenkli,
betaksantinler Sarı.
Betalain içeren sebzeler
kırmızı pancar, ( 75-85 betalain)
dikenli incir meyveleri (sarı kaktüs meyvesi), amarant ve kırmızı-mor pitaya yer almaktadır.