Pankreasi Flashcards
Pankreatiti
Paraqet inflamacion te pankreasit.
Mund te jete akut dhe kronik
Dallimi ndermet pankreatitit akut dhe kronik eshte se
Pankreariti akut-me laegimin e shkaktarit te inflamacionit organi mund te rikthehet normal
Pankreatiti kronik-shkaterrim te pakthyeshem te parenkimes pankreatike.
Pankreatiti akut
Shkaktohet nga guret ne fshikez te temthit (guret dmth arrijne derinne vendin ku takohen duktuset osenrruget biliare me duktusin pankreatik, duke bllokuar rejedhjen. Elengut panlreatik si rez rritet perqendrimi i lipazes e cila ka me shkaktu tretjen e qelizage yndyrore ne pankreasnduke quar ne nekroze yndyrore,pastaj paraqitet edhe ; edema,inflamacioni,hemorragjia (si pasoje e demtimit te eneve te gjakut)
Gjithashtu tumoret mund te bllokojne rrugen e lengut pankreatik,
Alkoolizimi dhe infeksioni nga shytat (demtojne qelizat acinare dhe shkaktojne me liru enzimat nga to)
Morfologjia e pankreatitit akut
Karakterizohet nga inflamacioni edema,nekroza,hemorragjia dhe shkaterrimi proteolitik i parenkimes te pankreasit.
Zonat e lengezuara te indit pankreatik nekrotik jane te rrethuara me ind fjbrotik duke formuar pseudocistet pankreatike,ku nese keto pseudociste infektohen mund te formohen abceset pankreatike.
Pankreatiti kronik
Shkaktohet kryesisht nga abuzimi per nje kohe te gjste me alkoolin,kurse shkaqe me te rralla jane obstruksioni i duktuseve pankreatike(guret dhe neoplazite).
Gjithashtu jane edhe mutacionet ne gjenin CFTR (te cilat shkaktojnenfibrozen cistike)me crast paraqiten grumbullime ,ku mund te bllokohen duktuset pankreatike ,te atrofizohet pankreasi ekzokrin dhe te ndodh fibroza e tij.
Morfologjia e pankreatitit kronik
Karakterizohet nga fibroza parenkimale,zgjerim i duktuseve pankreatike e me vone edhe ngurtesimi i tyre.
Neoplazite pankreatike
Mund te jene cistike dhe solide
Cistike ; beninje (cistadenoma)
Malinje ; neoplazi cistike mucinoze,neoplazi mucinoze papillare intraduktale)
Solide -karcinoma pankreatike
Cistadenomat seroze
Kane karakter beninj;
Perbehen nga qeliza kuboidale te pasura me glikogjen,te cilat rrethojne ciste te vogla qe permbajne leng te qarte me ngjyre kashte
Neoplazite cistike mucinoze
Paraqiten ne trup ose bisht te pankreasit.
Hapesirat cistike jane te mbushura me mucine te trashe e te forte dhe cistet jane te veshura me epitel kolumnar mucinoz me nje strome shpqeruese mjaftvqelizore
Neoplazite mucinoze papillare intraduktale
Prodhojne ciste qe permbajne mucine dhe mund te jene beninje me potencial malinj.
Karcinoma pankreatike
Semundje gjenetike e cila vjen si pasoje e mutacioneve te trasheguara dhe te fituara ne gjenet qe lidhen me kancerin.
Alterimet me te shpeshta gjenetike molekulare ne karcinogjenezen pankreatike prekin;
Gjenin KRAS-eshte onkogjen (kur shkaktohet mutacion ne te ka aftesi te shnderroje qelizat normale ne qeliza kanceroze)
Gjeni p16-eshte gjen supresor tumoral
Inaktivizimi i gjenit tumor supresor SMAD4
Inaktivizimi i gjenit tumor supresor p53
Morfologjia e kancereve pankreatik
Shumica e kancereve pankreatik e marrin origjinen ne koken e pankreasit.
Shumica e karcinomave te pankreasit jane adenpkarcinoma duktale.
Kanceri pankreatik ka 2 tipare ; eshte teper invaziv dhe nxit pergjigje desmoplazike (nxit formimin e indit fibroz rreth qelizave kanceroze)
Lloje tjera te kancereve pankreatik
Karcinoma e qelizave acinare
Karcijoma adenoskuamoze