Kaviteti Oral Dhe Trakti Gastrointestinal Flashcards

1
Q

Lezione ulceroze dhe inflamatore

A

Ulcerat aftoze
Stomatiti herpetik
Kandidoza orale

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Ulcerat aftoze

A

Lezione shume te shpeshta,te vogla, te dhimbshme dhe te ceketa.Marrin formen e erozioneve siperfaqesore te rrumbullaketa,shpesh te mbuluara me eksudat gri ne te bardhe.Shfaqen vetem ose ne grup ne mukozen orale te pakeratinizuar,vecanerisht ne qiellzen e bute,mukozen bukolabiale.
Mujd te nxiten nga stresi,temperatura,ngrenia e disa ushqimeve te caktuara dhe aktivizimi i semundjes inflamatore te zorreve.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Stomatiti herpetik

A

Infeksion qe shkaktohet nga virusi Herpes simplex virus 1
Patogjeni transmetohet nga personi ne person permes puthjes.
Infeksioni paresor eshte asimptomatik,virusi vazhdon me ekzistu brenda ganglioneve rreth gojes (ganglioni trigeminal).
Ku mandej me riaktivizimin e virusit(ethet,ekspozimi ndaj te ftohtit apo te nxehtit)shfaqen vezikula te vetme ose t e shumefishta te vogla,ne buze,ose rreth vrimave te hundes (ulcerat nga i ftohti ose fluskat e e ethev).Mandej ato qahen dhe lene ulcera te ceketa dhe te dhimbshme.
Morfo;vezikujt fillojne si vater intraepiteliale e edemes qelizore.Qelizat e infektuara fryhen dhe zhvillpjne inkluzione virale intranukleare acidofilike.
Ndonjihere qelizat e aferta bashkohen per te formuar qeliza gjigande,te cilat nihen si polikarione te multinukleuara.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Kandidoza orale

A

Kandidoza pseudomembranoze eshte infelsiom fungal (nga candida albicans), me i zakonshem i kavitetit oral dhe eshte mjaft i shpesh te personat te cjlet kane diabet mellitus ose anemi.
Morfo;kandidpza merr formen e nje pllake te bardhe aderente te ngjajshme me gjizen(e shtrire kudp brenda kavitetit oral,e mbeshtjellur nga pseudomembrana,e perbere nga nje sere krganizmash fungal te ngjotur ne mukozen qe ndodhet nen te)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Leukoplakia dhe eritroplakia

A

Paraqet nje njolle ose pllake mukozale e bardhe e mirepercaktuar qe shkakrohet nga trashja epidermale ose hiperkeratoza.
Keto pllaka paraqiten me shpesh tel meshkujt e moshuar dhe shpesh ndodhen ne kufirin vermilion te buzeve te poshtme.ne mukozen bukale,ne qiellzen e forte dhe te buta.
Mund te jene multifokale,difuze,te lemuara ose te ashpra ne trashjet mukozale.
Kane kryesisht shkakzar te panjohur pervew faktit qe shoqerohen me perdorimimin e duhanit.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Llojet e leukoplakise

A

Ka kryesisht 3 verzione te leukoplakise qe dallojne nga leukoplakia orale;
1,leukoplakia me qime-lezion i pazakonte,qe verehet vetem te personat e infektusr me HIV,PERBEHET NGA PLLAKA TE BARDHA Qe bashkohen njera me tjetren kudo ne mukozen orale,qe kane siperfaqe te rrudhosur me qime
2.leukoplakia verrukoze-shfaq nje siperfaqe te rrudhosur,qe shkaktohet nga hiperkeratoza e tepert, eshtebe pademshme,perhapet me kalimin e kohes duke shkaktuar lezione ne forme te lythave.
3.eritroplakia prekanceroze-ka te beje me zonat e kufizuaramtr kuqe,qe mund tr jene tr ngritura ose jo tr ngritura.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Kanceret e kavitetit oral dhe te gjuhes

A

Mbizoterimi me i madh i kancereve tr kavitetit oral eshte -karcinoma me qeliza skuamoze.
Tri vendet mbizoteruese te origjines se karcinomes se kavitetit oral jane ;
Kufiri vermilion i aneve te buzes poshtme
Dyshemeja e gojes
Kufijt lateral te gjuhes se ,evizshme
Lezionet e hershme shfaqen si trashje te kufizuara si perla te bardha ne te gri te buzes,te cilat ngjajne me pllakat. Eleukoplakise.Ato mund te rriten ne nje menyre ekzofitike duke krijuar lezione nodulare dhe perfundimisht lezione fungale ose te kene prirje per nekroze qendore duke krijuar keshtu ulcer kanceroze.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Semundjet e gjendrrave te peshtymes

A

Sialoadeniti
Tumoret e gjendrrave te peshtymes

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Sialoadeniti

A

Paraqet inflamacion te gjendrrave kryesore te peshtymes,qe mund te kete origjine traumatike,virale,bakteriale dhe autoimune.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Mucocela

A

Lezioni me i zakonshem i gjendrrave te peshtymes qe ka origjije nga trauma
Kryesisht ne buzen. Eposhtme.
Shkaktohet nga bllokimi ose ruptura e duktusit te gjendrrave te leshtymes dhe pasohet me rrjedhje te peshtymes ne indet perreth

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Infeksioni viral i shytave

A

Mund te shkaktoj zmadhim te gjendrrave te peshtymes,kryesisht parotideve.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Sialodeniti bakterial

A

Ndodh per shkak te obstruksionit te duktusit,qe shkaktohet nga formacioni i gureve (sialolithiatis),por shkaktohet edhe ngs hyrja retrograde e baktereve ne kavitetin oral nen kushtet e dehidratimit te rende sistemik.
Nga bakteret me te zakonshme jane ; staph.aureus dhe strep.viridans.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Sialodeniti autoimun

A

Eshte shkaku kryesor i sialodenitit kronik,i cili vjen nga prodhimi i ulet i peshtymes me inflamacion pasues,sic eshte rasti te sindroma Sjorgen,ku preken te gjitha gjendrrat e peshtymes dhe te loteve,duke cuar ne shfaqejen e kserotomise (goja e thate),keratocpnjuctivitis sicca (sy te thate)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Sindroma Mikulicz

A

Kombinimi i zmadhimit inflamator te gjendrrave te peshtymes dhe gjendrrave te loteve dhe kserotomise njihen me emrin me ekte sindrome
Shkaqet jane
Sarkoidoza
Leukemia
Limfoma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Tumoret e gjendrres se peshtymes

A

Shumica e tumoreve beninje shfaqen brenda gjendrrave parotide ,dhe pjesa tjeter jane ne gjendrren submandibullare dhe submaksillare.
Tumori mbizoterues ne parotide eshte adenoma pleimprfike beninje.
Kristadenoma papillare limfomatoze(Tumori Warthin)
Ndersa tumori malinj i gjendrrave te peshtymes eshte larcinoma mukoepidermoide

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Adenoma pleimorfike beninje

A

Lezion qe rritet ngadal,i miredalluar,dhe ne dukje i inkapsuluar,shfaqet tek parotidet siperfaqesore dhe shkakton ejtje ne kendin e nofulles,dhe mund te palpohet si mase e vecante
Morfo; tipari karakteristik i kesaj adenome eshte heterogjeniteti.
Qelizat tumorale formojne duktuse,acinuse,tubula,shirita ose shtresa qelizore.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Kristadenoma papillare limfomatoze(Tumori Warthin)

A

Mendohet se lind nga indet heterotopike te gjendrrave te oeshtymes te ngecuravne nje nodul limfatik gjate embriogjenezes.
Ky tumor eshtr nje mase e vogel,e mirekapsulua,sferike ne vezake ,e cila gjate prerjes shfaq shpesh hapesira cistike,qe ngjajne si te cara dhe permbajne mucine.
Tiparet karakteristike jane;epiteli dyshtresor qe vesh hapesirat e degezuara cistike dhe nje ind limfoid i mirezhvilluarni vendosur posht te çarit,qe formon nganjehere qendra germinale.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Crregullimet anatomike dhe motorike te ezofagut

A

Akalazia
Sindroma Mallory Weiss

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Akalazia

A

Akalazia paraqet pamundesine per te relaksuar sfinkterin e poshtem ezofageal ne pergjigje te gelltitjes.
Anomalite e akalazise jane;aperistaltika,relaksimi i pjesshem ose i paplote i sfinkterit ezofageal te poshtem,tonus i larte i qetesise se sfinkterit ezofageal te poshtem.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Manifestimet e Akalazise

A

Me humbje te inervimeve intrinsike frenuesente sfinkterit ezofageal tr poshtem dhe muskujve te lemuar te trupit te ezofsgut.(Akalazia paresore)

Akalazia dytesore-mund te shkAktohet nga procese te ndryshme patologjike qe qojne ne demtimin e funksionit ezofagesl ,psh ; Semundja e Chagas,shkaktuar nga trypanosoma cruzi-shkakton shkaterrim te pleksusit mieneterik te ezofagut ,duodenit,kolonit dhe ureterit.
Akalazia kryesisht nuk eshte semundje mukozale,mirepo stazab eushqimit mund te shkaktoje inflamacion mukozal dhe ulcere mbi sfinkterin ezofageal te poshtrm.
Klinikisht akalazia karakterizohet nga disfagia perparuese dhe paaftesia per te transportuar plotesisht ushqimin ne stomak.Mundet me ndodhe regurgitimi gjate nates dhe aspirimi i ushqimeve te patretura.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Sindroma Mallory Weiss

A

Nenkupton carjen longitidunale te ezofagut ne junksionin gastroezofageal,qe hasen me shpesh pas operacioneve kirurgjike ne ate pjese,te konsumuesit e alkoolit,refluksi gastroezofageal etj.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Si vjen kjo carje e ezofagut te sindroma Mallory Weiss

A

Nga nje shtypje qe krijohet nga largimi i permbajteve te lukthit gjate te vjellave qe perkon me relaksimij e papershtatshem te muskulatures ne sfinkterin ezofagesl te poshtem
Carjet mund te prekin vetem mukozen,ose mund te penetrpjne ne mur.Infeksioni i defektit mund te coje ne nje ulcere inflamatoee ose ne mediastinit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Varicet

A

Varicet ezofageale jane vena te dilatuara te ezofagut qe shfaqen te njerezit me semundje te melcise.
Varicet shkaktohen kur qarkulli,i i gjakut ne melci bllokohet nga cirroza,koagulimi apo ndonke shkaketar tjeter.Tash,per me i evitu keto bllokime,gjaku rrjedhes permes eneve te vogla kolaterale ,te cilat nuk jane te projektuara pee te mbartur kete vellim te madh te gjakut,keshtu presioni qe krijoheg ne keto ene i dilaton ato (formon varice)dhe mund te coje ne gjakderdhje.
Morfologjia;varicet shfaqen si vena te dilatuara te perdredhura qe shtrihen kryesisht ne submukozen e ezofagut distal dhe stomakut proksimal.Efekti perfundimtar eshte dalja e parregullt e mukozes se mbivendosur ne drejtim te lumenit.Kur varicja nuk eshte e qare,mukoza mund te jete normale,por shpesh ajo eshte e gerryer dhe e inflamuar per shkak te pozicionit te saj te ekspozuar duke dobesuar me tej indin mbeshtetes te venave te dilatuara.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Ezofagiti

A

Paraqet inflamacion te ezofagut,pas demtimit te mukozes ezofageale;qe mundnte vie ngab:intubimi gastrik i tejzgjatur,uremi,gelltitje te lendeve gerryese etj.
Njeri nga shkaqet e ezofagitit mund te jete REFLUKSI EZOFAGEAL;ku sfinkteri ezofageal i poshtem e mban permbajtjen acidike te lukthitnposht ezofagut ,mirepo ky sfinkter mund te mos mbyllet si duhet ,dhe ne kete rast nje pjese e lukthit mund te rreshqase mbi diafragme (herni hiatale)dhe keshtu permbajtja acidike kthehet ne ezofag (refluksi gastroezofageal) dhe mund te demtoje mukozen.
Morfologjia;ezofagiti mund te dallohet mikroskopikishz si HIPEREMI e thjeshte mr anomali histolpgjike ose virtuale.Mukoza ne ezofagitin e rende shfaq erozione epiteliale te bashkuara ose ulcerim total ne submukoze.Rei tiparet karakteristike te ezofagitit nga refluksi jane ;
Eozinofilia
Hiperplazia
Zgjatja e lamina propria te papillave

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Ezofagiti Barrett

A

Eshte nje gjendje ne te cilen ka ndryshim metaplastik ne qelizat e mukozes se pjeses se poshtme te ezofagut,nga epiteli skuamozni shtresuar ne epitelin kolumnar (qe permban qeliza ne forme kupe)
Shkaku kryesor i kesaj gjendjeje eshte pershtatja e epitelit ndaj ekspozimit kronik te acidit gjat refluksit ezofageal
Morfologjia;ezofagiti barret shaqet si nje mukoze roze ne te verdhe midis mukozes ezofageale skuamoze roze te zbehte dhe mukozes gastrike te shendetshme ne ngjyre kafe te lehte.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Karcinoma ezofageale

A

I ka dy tipa ; karcinoma me qeliza skuamoze dhe adenokarcinomat.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Karcinoma me qeliza skuamoze (ezofageale)

A

Krijohet nga epiteli displazik,ku si faktor i rendesishem kontribues eshte kalimi i vonuar i ushqimitnpermes ezofagut,duke tejzgjatur ekspozimin mukozal ndaj karcinogjeneve te forte,si ata qe ndodhen te duhani dhe te pijet alkoolike.
Morfo** Paraprihen nga prodroma e tejzgjatur e displazise epiteliale mukozale qe ndiqet bga karcinoma in situ dhe ne fund kanceri invaziv.
Lezionez tumorale marrij njeren nga format;
1)masa polipoide ekzofitike
2)ulcerime kanceroze nekrotizuese
3)neoplazma infiltrative difuze(shakktojne trashjen dhe ngurtesimin e murit dhe ngushtimit te lumenit)

28
Q

Adenokarcinoma

A

Zhvillohet si pasoje e ezofagitit Barrett
Morfo;shfaqen si njolla te sheshta,ose te ngritura ne nje mukoze te kundert te paprekur dhe mund te zhvillohen si masa te medha nodulare,ose te tregojne tipare ulceroze

29
Q

Gastriti akut dhe kronik

A

Gastriti paraqet inflamacion te mukozes gastrike.

30
Q

Gastriti kronik

A

Percaktohet si prania e ndryshimeve kronike inflamatore te mukozes qe shkaktojne perfundimisht atrofine e mukozes dhe metaplazine epiteliale.
Shkaktohet kryesisht nga bacili Helicobacteri pylori.

31
Q

Si zhvillohet gastriti/tipet(kroniku)

A

1.tipi antral-shtim i sekretimit te acidit dhe ka rrezik per zhvillimin e ulcereve peptike
2.Tipi pangastrik-me atrofi mukozale multifokale ,ulje e sekretimit te acidit dhe rrezik te larte per adenpkarcinome.
3.Gastriti autoimmun-shkaktohet nga prodhimi. I autoantitrupave kunder qelizave parietale te gjendrrave gastrike (qelizat parietale sekretojne HCL dhe faktorin intrinsik).Si rez deficienca e faktorit intrinsik shkakton anemine pernicioze

32
Q

Morfologjia e gastritit kronik

A

Shkakton atrofine e mukozes dhe metaplazine epiteliale,ku epiteli gastrik zv nga qelizat kolumnare te llojit intestinal (metaplazia intestinale),qe pastaj mund te pasohet displazia,karcinoma in situ,e pastaj adenokarcinoma

33
Q

Gastriti akut

A

Proces mukozal inflamator,zakonisht me natyre te perkohshme;qe mund te shoqerohet nga hemorragjia ne mukoze dhe ne raste me te renda eshte nga shkeputja e epitelit te sip mukozale (erozioni).Mund te shoqerohet nga perdorimi i rende i aspirines,konsumimi. Itepert i alkoolit dhe duhanit

34
Q

Morfo e gastritit akut

A

Mund te luhatet nga ai i lokalizuar ne ate difuz dhe nga inflamacioni siperfaqesor ne prekjen e te gjithe trashesise mukozale me hemorragji dhe erozione vatrore.Te gjitha variantet jane theksuar nga edema mukozale dhe nje infiltrat inflamator i neutrofileve dhe ndonjehere nga qelizat inflamatore kronike

35
Q

Ulcerimi gastrik

A

Ulcerat jane carje te mukozes qe perhapet nga mukoza muskulare ne submukoze ose me thelle.

36
Q

Cka dallojne ulceret nga erozionet

A

Erozionet kane vetem nje carje te epitelit te mukozes dhe mund te sherohen per pak dite,ndersa ulceret perhapen nga mukoza muskulare ne submukoze

37
Q

Ulcerat me te zakonshme

A

Jane ulcerat peptike qe shfaqen ne stomak dhe duoden

38
Q

Ulcerat peptike

A

Jane kronike,qe shkaktohen nga infeksionet me bakterin H.pylori dhe perdorimi afatgjate i barnave anti inflamatore josteroide.
GIT eshte i veshur me shtresen mukozale qe normalisht e mbron nga acidi,por nese sasia e acidit rritet ose sasia e mukusit zvogelohet mund te zhvillohet ulcere.
H.pylori mund te formoje ulcere permes inflamacionit tr shtreses se brendshme te stomakut apo permee shtimit te sekretimit tr acidit
Morfo;Ulcerat jane defekte te mukozes qe penetrojne te pakten ne submukoze dhe shpesh ne muscularis popria ose me thelle.
Vendet e parapelqyera jane muret anteriore dhe posteriore te pjeses se pare te duodenit dhe ne kurvaturen minor te lukthit.
Te ulcerat dallohen 4 zona ; baza dhe kufijt,infiltrimi i qelizave inflamatore,indi i granulacionit, cikatriksa

39
Q

Ulcerimi akut gastrik

A

Mund te shfaqen pas stresit te rende psikolpgjik.Jane me te vogla se ulcerat peptike dhe mund te shfaqen poashtu ne stomak dhe duoden.Shoqerohen me trauma te renda,djegesira,trauma Snq ose hemorragji.
Zakonisht ulcera hemorragjike tr vogla
Morfo;jane rrethore,te vogla.Baza e ulceres eshte zakonisht ngjyre kafe e erret nga tretja e acidit te gjakut te nxjerre,mund te shfaqen kudo ne stomak.

40
Q

Tumoret gastrike

A

Mbizozerojne kryesisht tumoret mukozale mbi ato mezenkimale.
Tumoret mukozale klasifikohen ne polipe dhe adenokarcinoma

41
Q

Polipet gastrike

A

Jane masa te lezioneve qe ndodhen mbi nivelin e mukozes.Ne stomak keto lezione jane me shpesh;polipe hiperplazike,polipe te gjendrrave te fundusit.polipe adenomatoze.
Te tri tipet e polipeve krijohen ne rastin e gastritit kronik.

42
Q

Polipet hiperplazike(morfo)

A

Krijohen korrigjuese ndaj demtimit kronik mukozal,prandaj perbehen nga nje epitel hiperplazik mukozal dhe nga stroma endematoze e inflamuar.

43
Q

Polipet e gjendrrave te fundusit

A

Grumbullime te vogla te gjendrrave te tipit korpus te dilatuar.

44
Q

Polipet adenomatoze

A

Permbajne epitel displazik dhe jane neoplazma te verteta

45
Q

Karcinoma gastrike (adenokarcinoma)

A

Eshte tumori malinj me i zakonshmi i lukthit.
Karcinoma gastrike mund te jete e tipit intestinal (krijohet nga qeliza mukozale gastrike qe i nenhstrohen metaplazise intestinale ne rastin e gastritit kronik)
Tipi difuz(krijohen nga qeliza mukozale por nuk shoqerohet nga gastriti kronik)

46
Q

Morfo e karcinomes gastrike

A

Vendi i parapelqyer i karcinomave gastrike eshte CURVATURA MINOR.
Karcinoma e hershme gastrike zhvillohet vetem ne mukoze dhe submukoze,kurse karcinoma gastrike e perparuar shtrihet ne murin muskular.
Rritja e karcinomes gastrike mund te jete ekzofitike (zgjstet masa e tumorit ne lumenin gastrik), mund te jete e sheshte ose e shtypur; dhe e gerryer..
Adenokarcinoma mund te trashe murin e lukthit dhe ta beje te ngurt,me crast kjo forme e adenokarcinomes quhet LINITIS PLASTICA.

47
Q

Morfo e karcinomes gastrike

A

Vendi i parapelqyer i karcinomave gastrike eshte CURVATURA MINOR.
Karcinoma e hershme gastrike zhvillohet vetem ne mukoze dhe submukoze,kurse karcinoma gastrike e perparuar shtrihet ne murin muskular.
Rritja e karcinomes gastrike mund te jete ekzofitike (zgjstet masa e tumorit ne lumenin gastrik), mund te jete e sheshte ose e shtypur; dhe e gerryer..
Adenokarcinoma mund te trashe murin e lukthit dhe ta beje te ngurt,me crast kjo forme e adenokarcinomes quhet LINITIS PLASTICA.

48
Q

LINITIS PLASTICA

A

Kur adenokarcinoma e trashe murin e lukthit dhe e bene te ngurt,kjo forme e adenokarcinomed quhet linitis plastica

49
Q

Metastazat e karcinomes gastrike

A

Ne nyjen Wirchow (nodul limfatil supraklavikular i majt)
Ose metastaze me 2 vezoret te femrat me crast zhvillohet tumori Krukenberg.

50
Q

Semundjet inflamatore te zorreve

A

Semundja Crohn dhe koliti ulceroz jane crregullime inflamatore kronike te zorreve dhe njihen bashkerisht si semundja idiopatike inflamatore e zorreve.
Shkaktohen nga pergjigje imune jonormale kunder flores normale te zorreve..

51
Q

Dallimi ndermjet Semundjes Crohn dhe kolitit ulceroz

A

Semundja Crohn mund te preke cdo pjese te rrugeve te TGI (me shpesh e prek ileumin) nderss koliti ulceroz eshte i kufizuar ne KOLON

52
Q

Semundja Crohn

A

Semundje inflamatore e zorreve,qe mund te perfshije zona te ndryshme te TGI,mirepo zakonisht prek ileumin.Ky inflamacion karakterizohet nga ;prekja e kufizuar e zorres nga nje proces inflamator ne demtimin mukozal;prani te granulomes jokazeoze,formim i fistules.

53
Q

Shkaktaret e semundjes

A

Sistemi i imunitetit ;kur sistemi imunitar perpiqet te luftoje nje mikroorganizem pushtues ose shkaktare mjedispre,nje pergjigje imune atipike ben qe sistemi imunitar te sulmoje qelizat ne traktin tretes.
Trashegimia; eshte si semundje me e zakonshme tek njerezit qe kane anetarebte familjes me ketebsemundje,keshtu qe gjenet luajne nje rol ne rritjen e prirjes se njerzve per te pasur kete semundje

54
Q

Morfo / sindroma Croh.

A

Karakterizohet nga inflamacion teper i kufizuar transmural te zorres,prani e granulomes jokazeoze dhe carje me formimin e fistulave.
Mukoza shfaq inflamacion (formohen shpesh abcese ne kripta),ulcerim dhe demtim kronik(atrofi dhe metaplazi).
Zakonisht preken segmente te ndryshme te zorres,ku pjesa e zorres qe ndodhet mes tyre eshtebkrxesisht normale (lezionet si guret. Ekalldermit)

55
Q

Kolit ulceroz

A

Prek vetem kolonin.
Fillon ne rektum dhe perhapet proksimalisht ndonjehere duke prekur tere kolonin.
Te koliti ulceroz mungojne granulomat dhe lezionet si guret e kalldermit,ulcerat jane re kufizuara ne shtresen mukozale,ka pak fibroze dhe nuk ndodh trashja intestinale per dallik nga semundja Crohn ku muri i prekur intestinal eshte i trashe si shkak i inflamacipnit,edemes ,fibrozes,kurse lumeni eshte i ngushte.
Morfo; te koliti ulceroz ,mukoza regjenerohet duke formuar pseudopolipe.Mukoza shfaq inflamacion (formohen abcese ne kripta) ,ulcerim dhe demtim kronik(atrofi dhe metaplazi).Koliti ulceroz nese zgjat shume mund te jete shkaktar i zhvillimit te karcinomes ne kolon.

56
Q

Tumoret e zorres se holle dhe te trashe

A

Polipet paraqesin masa qe zgjaten ne lumenin e zorres, te cilat mund te jene joneoplazike qe shfaqen si rezulzat i maturimit jinormal mukozal,inflamacionit ose ndertimit
Dhe mund te jene neoplazike qe quhen polipe adenomatoze ose adenoma, te cilat kane potencial malinj

57
Q

Polipet joneoplazike

A

Polipet hiperplazike
Polipet juvenile
Polipet hamartomatoze
Polipe inflamatore.

58
Q

Adenomat

A

Adenomat ndryshe polipet neoplazike,jane pararendes te karcinomes kolorektale.
Lezionet adenomatoze shkaktohen si rezultat i proliferimit epitalisl dhe displazise.

59
Q

Nbaze te lujt ndodh klasifikimi i polipeve adenomatoze dhe cilat jane ato

A

Ne baze te struktures epiteliale
Adenomat tubulare
Adenomat viloze
Adenomat tubuloviloze
Adenomat e dhembezuara sesile-jane te ngjajshme me polipet hiperplazike por kane karakter neoplazik.

60
Q

Sindromat familjare te polipozes

A

Jane crregullime autozomale dominante qe priren per tu transformuar ne tumor malinj.Disa nga sindromat familjare te polipozes jane : polipoza adenomatoze familjare,sindroma Peutz-Jeghers, sindroma Gardner,sindroma Turcot,sindroma Cowden.

61
Q

Karcinoma kolorektale(adenokarcinoma kolorektale)

A

Zhvillohet permes 2 rrugeve qe perfshijne grumbullimin e mjtacioneve te shumta.
1)rruga ACP/Beta-kateine(sekuenca adenome-karcinome)- karakterizohet nga paqendrueshmeria kromozomike e shoqeruar me akumulimin e mutacioneve ne nje numer onkogjenesh dhe gjeneve supresore tumorsle.
Ne fillim ndodh proliferacioni epitelial lokal,qe ndiqet nga formimi i adenomave te vogla te cilat rriten progresivisht dhe behen me displazike dhe perfundimisht si kancer invaziv.
2)rruga MSI-karakterizohet nga lezione gjenetike ne gjenet e riparimit te perputhshmerise se gabuar te ADN,qe shoqerohet me akumulimin e mutacioneve ne gjenet e riparimkt te ADN.
Morfo;karcinomat kolorektale ne kolonin proksimal kane rritje polipoide,masat ekzofitike qe perhapen gjate murit tr madh te cekumit dhe kolonin ascendent.Ne kolonin distal,ato jane unazore,lezione rrethore qe prodhojne konstriksionet unazore te zorres dhe ngushtimit te lumenit.
Kanceret e zorres anale nga origjina jane kryesjsht me qeliza skuamoze.
Adenokarcinomat e zorres se holle krijohen kryesisht ne duodenum.

62
Q

Tumori stromal gastrointestinal ndarja

A

Tumor i muskujve te lemuar
Tumor neural
Tumor i dyfisht
Tumor me mungese diferencimi-we dmth nuk eshte as neursl e as i muskujve te lemiar.

63
Q

Limfoma gastrointestinale

A

Dihet se shume limfoma krijohen ne vende tjera pervec nodujve limfatik.Zorra eshte vendi me i zakonshem ekstra noduëar per krijimin e limfomave.
Forma me e zakonshme e limfomes gastrointestinale eshte limfoma MALT
Qe vjen kryesisht nga qelizat B te indit limfoid tr shoqeruar me mukozen MALT ne rruget gastrointestinale.Zakonisht limfoma MALT krijohet ne stomak(ne shumicen e rasteve),zorre te holle,kolon ascendens dhe descendens.

64
Q

Karcinoidet

A

Jane tumore malinje qe krijohen nga qelizat endokrine te traktit GI.
Apendiksi eshte vendi me i zakomshem çer tu,oret karcinoide (nuk metastazojne)

65
Q

Apendiciti akut

A

Eshte inflamacion i apendiksit qe zakonisht shoqerohet nga obstruksioni nga fekalomat (feces i ngurte),guri i temthit,tumori ose krimbi Enterobius vermicularis.
Dihet se apendiksi sekreton vazhdimisht mukus dhe meqe ka obstruksion rritet presioni dhe shfaqet inflamacioni.

66
Q

Morfologjia

A

Seroza e apendiksit shnderrohet ne membrane tr kuqe ne apendicitin akut te hershem,pastaj brenda murit formohen abcesi dhe ulcerime qe tregon apendicitin akut te shoqwruar me qelbezim dhe me vone paraqitet edhe nekroza gangrenoze qe tregon apendicitin gangrenoz akut.
Apendiciti akut diagnpstikohet permes infiltratit neutrofilik ne shtresen muscularis popria