Melcia Flashcards
Cirroza
Paraqet fibroze te melcise dhe shnderrimin e arkitektures normale ne nodula anormale.
Kjo mund te shkaktohet nga disa gjendje ne melci si; hepatiti,alkoolizmi kronik,infkesionet kronike dhe hemokromatoza.
Karakteristikat kryesore te cirrozes
Kur melcia demtohet nga keto gjendje,ajo perpiqet te riparohet vete.Ne kete proces formohet ind fibrotik ,duke ebere me te veshtire punen e melcise.
Karakteristikat kryesore te cirrozes jane ;
Spetat fibroze perreth lobulave fqonje;
Nodulat parenkimaëe qe jane te rrethuara nga tuba fibrotike;
Prishja e arkitektures normale e te gjithe melcise(demtimi dhe fibroza shtrihen ne tere melcine.
Cirroza vazhdimi
Matriksi jashtqelizor i melcise normale perbehet nga kolagjenet intersticial (1,3,4,5,9) dhe eshte i pranishem vetem ne kapsulen e melcise,traktet portale dhe rreth venave qendore.
Melcia ne vend te membrsnes bazale ka nje skelet qe permban kolagjenin 4,dhe proteina te tjera,Qe shtrihen ne hapesiren Disse(haçesira ndermjet hepatociteve dhe sinusoideve).
E tash ne cirroze,kolagjeni tipit 1 dhe 3 dhe perberesit e tjere te WCM depozitphen ne hapesiren Disse.
Burimi kryesor i kolagjenit te tepert ne cirroze
Jane qelizat stellste/Ito ndryshe qelizat e depozitimit te yndyres,te cilaat shtrihen ne hapesiren Disse.
Keto normalisht depozitojne vit.A dhe yndyren mirepo gjate zhvillimit te fibrozes ato transformohen ne qeliza te gnjajshme me miofibroblastet duke shprehur alfa aktinen dhe peoteinen acide gliale fibrilare.
Nderlikimet e cirrozes
Con ne hipertensioj portal
Ascit
Krijim te shunteve venoze portosistemike(varice ezofageale,caput medusae,hemorroidet)
Splenomegali
Encefalopati hepatike(meqw funksioni i melcise bjen,toksinat mund te shkaktojne crregullime tr funksionit te trurit ku paraqitet asteriksi-flapping tremor- ae eshte forme e levizjeve te shpejt joritmike te kokes dhe ekstremiteteve.
Hipertensioni portal
Rritja e presionit portal mund te vie nga shkaqe prehepatike,intrahepatike dhe posthepatike.
Shkakunintrahepatik me i rendesishem i hipertensionit portal eshte cirroza;mandej jane edhe ndryshimet yndyrore,sarkoidoza,tuberkulozi miliar ,hiperplazia nodulare eigjeneruese.
Cka ndodh me rezistencen ndaj rrymes portale si rezultat i cirrozes
Si rezultat i cirrozes,rritet rezistenca ndaj rrymes portale ne nivelin e shtypja e venave qendrore mga fibrozanperivemulare dhe nodulat parenkimale te zgjeruar.
Pasojat klinike te hipertensionit portal jane
Asciti
Shuntet portosistemike
Splenomegalia
Encefalopatianhepatike
Asciti
Nenkupton grumbullimin e lengutnne kavitetin peritoneal.Eshte leng seroz qe permban rreth 3gr/dl proteine(albumina) dhe sasi te njejte te glukozes,Na dhe K si ne gjak.
Prania e neutrpfileve sugjeron infeksion dytesor,ndersa kur kemi pranine e RBC sugjerojne per kancer intraabdominal te metastazuar.
Grumbullimi. Ilengut mund te ndodh mw njerin nga mekanizmat;
1)hipertensioni sinusoidal,qe i alteron forcat forcat e Sterlingut dhe e shtyn lengun drejte hapsires Disse,prej ku largohet permes eneve limfatike hepatike.
2)Kullimi i limfes hepatike ne kavitetin peritoneal.Ne cirroze rrjedhja limfatike hepatike shkon deri ne 20L,duke tejkaluar keshtu kapacitetin e duktusit qe eshte 1L.
3)mbajtja renale e Na dhe ujit,qe shkaktohet kur ka hiperaldosteronizem.
Ikteri dhe kolestaza
Ikteri-paraqet ngjyrosjen e verdhe te lekures dhe sklerave te syrit si pasoje e rritjes se nivelit te bilkrubines ne gjal (mbi 2gr/dL),
Kolestaza-paraqet rritjen e nivelit te bilirubines ,mirepo edhe perberesve te tjere te biles (kriperat biliare dhe kolesterolit).
Procesi i shnderrimit te bilirubines
Bilirubina eshte produkt perfundimtar i degradimit te Hemit.Pjesa me e madhe e hemit vjen dmth nga shkaterrimi i eritrociteve.
Mandej kur hemi lirphet nga eritrocitet ne sistemin retikuloendotelial kaloj ne biliverdine e kjo reduktohwt ne bilorubine.
Bilirubina lirohet ne gjak ku aty ka me u lidh me albuminen e cila ka me transportu bilirubinen ne hepatocite te melcise.
Bilirubina e pakonjuguar mandej nen veprimin e glukuronoziltransferazes konjugohet ne 1 ose 2 molekula te acidit gluloronik ku behet bilirubine e konjuguar,me crast lirohet ne bile.
Bila lirohet ne duodenum gjate tretjes se ushqimit,me crast bakteret e zorres kane ,e shnderru bilirubinen e konjuguar ne urobilinogjen,shumica e te cilit shnderrohet ne sterkobilin(qe ia jep ngjyren fecesit),dhe eskretohet ne feces,kurse nje pjese ka me u riperthith dhe permes qarkullimit eneterohepatik kthehet ne melci dhe lirohet ne bile.
Llojet e ikterit (hiperbilirubinemis)
Ikteri i pakonjuguar paraqitet te anemite hemolitike,kapja hepatike e ulur,cirroza,konjugimi incrregulluar i bilirubines
Ikteri i konjuguar-paraqitet te bllokimi i rruges se biles,eskretimi i ulur hepatoqelizor).
Ikteri te te porsalindurit (ikteri fiziologjik)
Ne 2 javet e para te jetes,nuk maturohet plotesisht makineria hepatike e konjugimit te bilirubines,me crast pothuajse cdo i porsalindur zhvillon hiperbilorubinemi te pakonjuguar te perkohshme dhe te lehte.
Shtesa per ikterin, tek cilat sindroma paraqiten…
Ikteri paraqitet edhe te disa sindroma te trasheguara si Sindroma Gilbert(ku ka deficit te enzimes glukuronozil transferaza qe e bene konjugimin e bilirubines,ku paraqitet hiperbilirubinemi e pakonjuguar te lehte)
Si dhe te Sindroma Dubin-Johnson (ka defekt ne peoteinen pergjegjese qe eshte per eskretimin e bilorubines konjiguar,me crast paraqitet hiperbilirubinemi.e konjuguar)
Kolestaza
Paraqitet me prurit(kruarje),si pasoje e rritjes se acideve biliare plazmatike qe depozitohen ne inde ,vecanerisht ne lekure,me ksantoma te lekures qe jane grumbullime te kolesterolit.
Vlene te ceket qe tek kolestaza kemi te rritura nivelet e fosfatazesmalkaline .
Hepatiti viral dhe sindromat klinike te tij
Hepatiti viral-infeksion qe shkakton inflamacion dhe demtim te melcise.
Disa viruse mund te shkaktojne hepatit( A B C D E).
Viruset e hepatitit A dhe E zakonisht shkaktojne infeksioje akute,nderss B C D mund te shkaktojne infeksionenakute dhe kronike.
Hepatiti A
Ndryshe quhet edhe verdheza infektive,shakktohet nga virusi i hepatitit A, qe eshte nje pikorna virus i trasnmwtuar rrugeve fekalo orale.
Eshte i vetekufizuar dhe shkakton nje forme akute te hepatitit dhe nuk ka STAD KRONIK
Hepatiti E
Shkaktphet nga virusi i hepatitit Enqe eshte nje Hepeviridae
Prodhon simptoma te ngjajshme me hepatitin A,mire po mund te marre nje rrjedhe ful,inante te disa pacient,vecanerisht tek grate shtatzema.
Virusi transmwtohwr fekalo orale dhe zakomisht eshte i vetekufozuar.
Hepatiti B
Shkaktohet nga virusi i hepatitit B,i cili eshte nje hepadnavirus qe mund te shkaktoj hepatit akut dhe kronik.
Hepatiti kronik zhvillohet tek ata persona tek te cilet nuk jane ne gjendje me eliminu virusin pas nje infkesioni fillestar.
Mundet me u transmetu me rruge parenterale dhe seksuale (transmwtimi horizontal)dhe transmetimi perinatal nga nena te femijet (transmetimi vertikal).
Dmth pacientet me hepatit B kane antitrupa kunder virusit mirepo nuk i kane te mjaftueshem per ti pastruar qelizat. Einfektuara te melcise.
Hepatiti C
Virusi hepatitit C nje fliviridae.
Mund te transmetohet permes rruges parenterale ,po aahtu seksualemdhe placentare.Ky virus zakonisht qon ne hepatit kronik,duke kulmuar je cirroze te disa paciente.
Hepatiti,D
Nje deltavirus
Kerkon pranine e nje virusi tjeter per tu perhapur,pasi mund te perhapet vetem ne pranine e virusit B.
Mund te shkaktoj infeksion vetem kur kapsulohet nga antigjenet siperfaqesore te virusit te hepatitit B
Pas ekspozimit ndaj virusve te hepatitit ,mund te zhvillohen disa sindroma klinike
Infeksioni asimptomatik-vetem te dhena serologjike
Hepatiti viral akut-kejt viruset e hepatitit mund tebshkaktojne hepatit viral akut .
Infeksioni akut perfshin 4 faza;
1.faza e inkubacionit (kulmi i infektivitetit ndodh ne diten e fundit tr inkubacionit )
2.faza preikterike asimptomatike (jo simptoma specifike,humbje oreksit,pafuqi)
3.faza ikterike simptomatile (ikteri,hiperbilirubinemia e konjuguar)
4.konvaleshenca(largohet ikteri dhe simptomat sistemike)