Ovariumcarcinoom

Question 1

Algemeen

Answer 1

Eierstokkanker
Geen of vage symptomen
Vaak laat ontdekt
Slechte prognose

Question 2

Symptomen

Answer 2

Vaak weinig/ aspecifieke/ ‘vage’ klachten
Buikklachten, pijn in onderbuik, vage maag- en/of darmklachten, dikker wordende buik en ophoping vocht in buikholte (ascites)
Rugpijn, planproblemen, onregelmatig vaginaal bloedverlies
Lymfogene metastasering

Question 3

Risicofactoren

Answer 3

Beschermend: meer kinderen, orale anticonceptiva en geven borstvoeding
Risico: genetisch afwijking, leeftijd 55-80 jaar (na menopauze)

Question 4

Genetische afwijking

Answer 4

5-10% borst- en eierstokkanker veroorzaakt door erfelijkheid
Mutatie BRCA-1 of BRCA-2, geërfd een van ouders
Gen mutatie zowel man en vrouw
50% om aanleg te erfen

Question 5

Genen

Answer 5

BRCA-1: ontdekt in 1994, chromosoom 17
BRCA-2: ontdekt in 1995, chromosoom 13
BRCA -> Breast CAncer

Question 6

Onderzoek

Answer 6

Lichamelijk: voelt aan buik, erop kloppen voor vocht/tumor, voelen lymfeklieren liezen en hals, soms voelen andere delen (longen/borsten)
Gynaecologisch onderzoek
Echografie
Bloedonderzoek
CT-scan en MRI brengt uitzaaiing in beeld

Question 7

Gynaecologisch onderzoek

Answer 7

Uitwendig onderzoek: afwijking schaamlippen
Inwendig:
- Speculumonderzoek -> uitstrijkje
- Vaginaal toucher -> 1/2 vingers in vagina, andere op buik, voor indruk grootte/ligging organen
- Rectaal toucher -> 1 vinger endeldarm en 1 vinger in vagina voor voelen organen normaal zijn
Vaginale echoscopie: eierstokken en binnenkant baarmoeder beoordelen

Question 8

Echografie

Answer 8

Tumoren en uitzaaiingen zien
Vaginale echoscopie of echo via buik
Beoordelen grote eierstokken en eventuele afwijkingen
Zien of vocht in duikt zit (ascites)
Afwijkingen -> biopsie (weefsel) of ascites punctie (cellen en/of vocht opzuigen)

Question 9

Bloedonderzoek

Answer 9

Bepalen CA-125 gehalte in bloed
Normale cellen en eierstok kankercellen maken CA-125 
CA-125 is tumor merkstof
Bij verhoging niet per se kanker
80% heeft verhoging CA-125
Vroeg stadium 45% verhoogd

Question 10

Stadiums

Answer 10

Vaststellen door: plaats, grootte, hoever doorgegroeid in weefsel eromheen, uitzaaiingen in lymfe/organen
Stadium 1: alleen eierstokken
Stadium 2: metastasen organen rondom eierstokken
- 2a -> baarmoeder of eileiders
- 2b -> andere weefsels in kleine bekken
- 2c -> 2a + 2b + in buikvocht
Stadium 3: uitzaaiing buikholte buiten kleine bekken (buikvlies en vetschort)
Stadium 4: uitzaaiing ergens anders in lichaam (longen)
Stadium 1 + 2a = vroeg stadium

Question 11

Prognose

Answer 11

Slecht
Per jaar 1.200 nieuwe patiënten
Per jaar 1.000 sterfgevallen
Gemiddeld 35% overlevingskans
Stadium 1 = 1 jaar na diagnose 96% in leven. Na 5 jaar 85%
Stadium 2 = 1 jaar na diagnose 88% in leven. Na 5 jaar 69%
Stadium 3 = 1 jaar na diagnose 73% in leven. Na 5 jaar 28%
Stadium 4 = 1 jaar na 58% in leven. Na 5 jaar 12%

Question 12

Metastasen

Answer 12

Vroeg stadium -> 1 of allebei eierstokken
Uitbreiding vaak in buikholte
Ook verspreiden via lymfe (in bekken of achter in buikholte)
Via lymfe andere organen
Via bloed niet vaak, meestal pas bij laat stadium