Oncologie

Question 1

Celdeling

Answer 1

Vervangen dode cellen
Delingssnelheid hangt af van levensduur cel
Delingssnelheid laag -> neemt aantal cellen af
Delingssnelheid hoog -> woekering

Question 2

Maligniteit (kwaad)

Answer 2

Ongeremde celgroei
Onvoldoende rijping cellen
Infiltreren -> vertakking van tumor groeien in omgevende weefsels
Metastaseren
Solide en niet-solide

Question 3

Solide

Answer 3

Abnormale celdeling
Tumorvorming in bepaald orgaan (borst, longen, lever of darm)
Vast, (h)echt en stevig

Question 4

Niet-solide

Answer 4

Ontstaat in weefsel op verschillende plekken
Bloed, lymfe of vloeibare gedeelte beenmerg
Ziekte kan zich snel in lichaam verplaatsen
Bekendste -> leukemie, lymfekanker en multiple syndroom

Question 5

Benigne (goed)

Answer 5

Niet levensbedreigend
Schadelijk gevolgen veroorzaakt door druk op omgeving
Infiltreren niet
Geen metastasen

Question 6

Maligniteit Benigne

Answer 6

Groei is snel  Groei is langzaam
Bobbelig  Glad
Hard  Elastisch
Niet pijnlijk  Pijnlijk
Zit vast  bewegelijk
Niet goed afgrensbaar  Goed afgrensbaar

Question 7

Misgaan celdeling

Answer 7

Verstoring wisselwerking tussen genetische code en groei regulerende factoren
Verandering door mutatie genoom (DNA-mutatie)
Veranderingen onomkeerbaar
Betreffen celgroei regulerende genen (oncogenen)

Question 8

2 genen van invloed

Answer 8

Oncogenen: ontaarding in kankercel -> genen vaak bij kankercel aanwezig
Tumor-supressorgenen: voorkomen ontaarding in kankercel -> genen bij kanker gemuteerd of afwezig

Question 9

Angiogenese

Answer 9

Aanleg nieuwe bloedvaten naar tumor

Tumor nodig om te overleven

Question 10

Metastasering

Answer 10

Hematogeen
Lymfogeen
Via vrije buikvocht
Via ingrijpen, via materialen cellen verplaatsen

Question 11

Hematogeen

Answer 11

Via bloed
Uitzaaiing in eerst volgend doorstromend orgaan
Darmen -> lever, ander organen -> longen
Vena Cava Inferior, long(slag)ader (a./v. pulmonalis), aorta -> overal, Vena Portal (poortader)

Question 12

Lymfogeen

Answer 12

Via lymfe
Vooral in klieren die stroomafwaarts liggen van tumor
Vaak bij borstkanker

Question 13

Etiologie maligniteit

Answer 13

Chemische stoffen (teer, asbest, sommige verf)
Virussen (baarmoederhalskanker)
Genetisch (BRCA1 en BRCA2)
Hormonaal (pil)
Fysisch (UV-straling)

Question 14

Riscofactoren

Answer 14

Endogene factoren: hormonaal, genetisch, gevolg andere ziekten
Exogene factoren: roken, voeding, beweging, alcohol, straling, overgewicht, chemische stoffen, geneesmiddelen, infecties, verontreinigd milieu

Question 15

Symptomen maligniteit

Answer 15

Aspecifiek: vermagering, vermoeid, koorts, gebrek aan eetlust en bloedarmoede
Specifiek: afhankelijk van type maligniteit

Question 16

Lichamelijk onderzoek

Answer 16

Lokaal -> palpatie van tumor
Regionaal -> palpatie lymfeklieren
Op afstand -> verschijnselen wijzen op metastasen

Question 17

Aanvullend onderzoek

Answer 17

Bloedonderzoek -> tumormarkers (PSA)
Beeldvormend techniek -> echo, röntgen (X-thorax, CT), MRI, endoscopie
Pathologisch -> cytologisch onderzoek (cel), histologisch onderzoek (weefsel), hormoonreceptoren bepalen

Question 18

Classificatie -> TNM-systeem

Answer 18

Tumor: primaire tumor (1-4)
Nodus: lymfeklieren (0-3)
Metastase: uitzaaiing (0-1)

Question 19

Gradering

Answer 19

Mate differentiatie van maligne cellen
Hoge score
Lage score

Question 20

Lage gradering score

Answer 20

Goed gedifferentieerd
Lijkt nog veel op originele cel
Minder agressief

Question 21

Hoge gradering score

Answer 21

Slecht gedifferentieerd
Lijkt nauwelijks op originele cel
Agressief

Question 22

Therapeutische mogelijkheden

Answer 22

Chirurgie
Radiotherapie
Chemo
Hormoontherapie
Immunotherapie

Question 23

Therapiedoel

Answer 23

Curatief: genezen
Palliatief: symptomen verlichten