Neuronet Flashcards
Cfare jane neuronet
Pervec sinjaleve kimike, trupi perdor sinjale tjera elektronike per te derguar mesazhe me shpejtesi ne trup, quhen neurone. Sistemi nervor permban nje rrjet te tyre. Neuronet jane qeliza nervore qe mundesojne: levizje, perceptim, mendim dhe te mesuar.
Struktura e neuroneve
Struktura e mundeson te transmetoj sinjale qe quhen impulse nervore. Neuronet komunikojne duke i transmetuar ato ne inde dhe organe si: muskujt, gjendrat dhe neuronet tjera. Dendritet shtrihen nga trupi qelizor i neutronit, antenat e tij. Marrin informacion nga qelizat tjera. Trupi i qelizes se neuronit merr informacion nga ato dhe e transmeton ne pjese tjera te neuronit. Akson, zgjatim i mbuluar nga membrana citoplazmatike, percjell impulse nervore. Skajet quhen aksone terminale. Tufa e aksoneve quhet nerv. Nervat shfaqen si fije te holla te bardha.
Mbeshtjellsi mielinor
Neuronet, shtrese izolimi ne akson, mbeshtjelles mielinor. Mielina prodhohet nga qelizat mbeshtetese. Prania e tyre i ben impulset nervore te levizin me shpejte poshte aksonit. Mbeshtjellsi i mielines len boshlleqe, quhen nyjet e Ranvierit, ku membrana e aksonit ekspozohet ndaj lengut. Mielina e dobishme te neuronet qe duhet te bartin informacion shpejte. Shpejtesia e impulsit varet nga diameti i aksonit. Sa me i madh.
Potenciali membranor
Dallimi ne ngarkesen elektrike ne membranen e qelizes. Rezulton nga levizja e joneve. Potenciali membranor shprehet me voltazh. Proteinat ne membrane te neuroneve sherbejne si kanale jonike. Nje ndryshim i vogel ne potencialin membranor ndikon ne pershkrueshmerine e membranes per jone te caktuara.
Potenciali membranor i qetesise
Ndodh kur nje neuron nuk percjell impulse, eshte ne pushim. Ne nje neuron tipik -70 milivol. Eshte negativ sepse ka me shume jone te natriumit jashte se brenda qelizes, me shume kalium brenda se jashte.
Potenciali i veprimit
Kur neuronet percjellin impuls ndodhin ndryshime ne membrane. Impulsi quhet edhe potencial veprimi. Paraqet ndryshimin lokal te polaritetit. Nga ngarkesa negative ne pozitive brenda neuronit.
Sinapsa
Quhet vendi i kontaktit neuron-qelize tjeter. Neuroni qe transmeton eshte neuron parasinaptik. Qeliza marrese eshte passinaptike. Impulsi nervor liron substanca kimike qe quhen neurotransmetues. Prodhohen nga neuronet dhe ruhen brenda vezikulave sinaptike. Ne muskuj neurotransmetuesi kryesor, acetilkolina. Te truri, glutamati dhe dopamina.
Ekzocitoza
Molekulat neurotransmetuese leshohen ne hapesiren sinaptike permes ekzocitozes. Nje neurotransmetues mund te pengoje aktivitetin e qelizes passinaptike me te cilen lidhet. Ato nuk mbeten ne hapesiren sinaptike perfundimisht, largohen shume shpejt pas lirimit.
