Gjendrat kryesore endokrine

Question 1

Hipotallamusi

Answer 1

Zona e trurit, koordinon aktivitetet e S.N dhe endokrin. Kontrollon temperaturen, presionin e gjakut, emocionet etj. Merr informacion nga zona tjera te trurit, u pergjigjet sinjaleve nga sistemi nervor dhe perqendrimet ne gjak te hormoneve qe qarkullojne.

Question 2

Gjendra e hipofizes

Answer 2

Gjender endokrine, sa nje bizele. Sekreton shume hormone, edhe disa qe kontrollojne gjendrat endokrine ne pjese tjera te trupit. Qelizat nervore ne hipotallamus prodhojne te pakten gjashte lloje hormonesh qe lirohen ne nje rrjet te vecante te eneve te gjakut midist hipotallamusit dhe gjendres se hipofizes. Disa hormone te hipofizes barten ne gjendra te largeta endokrine dhe bejne qe gjendra te filloj prodhimin e hormonit te saj te vecante. Qelizat nervore ne hipotallamus prodhojne 2 lloje hormonesh: oksitocina dhe hormoni antidiuretik. Oksitocina shkakton prodhimin e qumeshtit gjate ushqyerjes me gji. ADH ben qe veshkat te prodhojne urine me te perqendruar

Question 3

Gjendra tiroide

Answer 3

Gjender endokrine ne forme te mburojes se forte. Prodhon dhe liron hormonet tiroide qe rregullojne shkallen metabolike te trupit dhe rritjen normale te trurit, eshtrave dhe muskujve gjate femijerise. Ndikojne ne funksionet riprodhuese dhe ruajne vigjilencen mendore te te rriturit. Ato prodhojne hormonin tiroksine. Nenprodhimi i gjendres tiroide shkakton hipotirodizem, mungese energjie, lekure te thate, shtim ne peshe, prodhimi i tepert, hipertirodizmi, shkakton nervozizem, crregullime gjumi etj.

Question 4

Kalciumi ne gjak

Answer 4

Niveli i larte i kalciumit ne gjak, ben te prodhohet hormoni kalcitonin, perdoret per qellime te ndryshme. Parathormoni, hormon qe prodhohet ne kater gjendra paratiroide, vepron ne tri menyra per te rritur nivelin e kalciumit.

Question 5

Gjendrat mbiveshkore

Answer 5

Cdo prej tyre permban: medullen adrenale dhe korteksin e veshkav. Keto gjendra veprojne si sistem paralajmerimi ne kohe stresi duke liruar hormonet lufto ose ik, epinefrine dhe norepinofrine.

Question 6

Hormonet e korteksit

Answer 6

Kortizoli dhe aldosteroni, sigurojne efekt afatgjate ndaj stresit. Kortizoli siguron me shume energji ne dispozicion te trupit. Aldosteroni stimulon veshkat te sekretojne jonet e kaliumit ne urine. Efekti i tij eshte te rrit presionin e gjakut gjate stresit.

Question 7

Pankreasi

Answer 7

Permban qeliza te specializuara, ishujt e Langerhansit. Insulina, hormon, ul nivelin e glukozes ne gjak, stimulon qelizat e muskujve te marrin glukozen, te bejne glikogjen. Glukagoni ngre nivelin e glukozes ne gjak. Ben qe qelizat e melcise te leshojne glukozen qe ishte mbledhur si gjak.

Question 8

Diabeti

Answer 8

Crregullim serioz ku qelizat nuk mund te marrin glukozen nga gjaku qe rezulton ne nivele te larta te glukozes ne gjak, rezulton ne sasi te tepert te urines dhe etje te vazhdueshme. 10% vuajne nga tipi I , semundje e trasheguar autoimune, prek ner 20 vjec. Diabeti II prek mbi 40 vjec per shkak te mbipeshes dhe jeteses joaktive. Trajtohen me diete, stervitje, ilace pervec insulines(sepse nje hormon bllokon prodhimin e saj).

Question 9

Rregullimi i riprodhimit

Answer 9

Vezoret sekretojne estrogjenin dhe progresteronin, testiset testosteronin.

Question 10

Epifiza

Answer 10

Gjender, sekreton hormonin melatonin. Luan rol te rendesishem ne crregullimet e humorit si: sindromi emocional sezonal dhe nje mori aspektesh te zhvillimit sezonal