Neurologie en Oogheelkunde Colleges IV Flashcards
Wat is multipele sclerose (MS)?
Demyeliniserende aandoening van het CZS
Begint tussen 20-40 jaar
Vrouwen > mannen
Wat zijn symptomen van MS?
Neuritis optica
Levendige reflexen van Babinski
Gevoelsstoornissen of doof/zwaar gevoel
Mobiliteitsproblematiek
Spierkrampen
Verminderde blaascontrole
Moeheid
Welk aanvullend onderzoek is belangrijk bij MS?
MRI-scan: juxtacorticale laesies, periventriculaire en infratentoriële afwijkingen
Lumbaalpunctie: oligoclonale banden
Liquor: antistoffen (IgG)
Evoked potential
Welke vormen van MS zijn er?
Relapsing-remitting: klacht verdwijnt weer na een periode, na 1 jaar komt de volgende klacht
Secundair progressief: geleidelijke achteruitgang, onafhankelijk van relapses
Primair progressief: geleidelijke achteruitgang vanaf begin of fluctuaties, geen exacerbaties
Hoe wordt er disseminatie in tijd aangetoond van MS op een MRI?
Laesie die aan kleurt door gadolinium: actieve ontsteking
Alleen te zien op T2: laesie ouder dan 3 weken (hersteld)
Wat zie je in liquor bij MS?
Verhoogde IgG-index bij 90-95% patiënten met MS
Hoe ontstaat MS?
Auto-immuunaandoening
Ontstekingscellen (lymfocyten) activeren microglia en monocyten
Betrokkenheid van neuronen en astrocuten
Er ontstaat demyelinisatie, axonaal verval en ontstekingshaarden
Wat is een goede behandeling voor MS?
Interferon-bèta (cytokine)
Remt afweer tegen eigen zenuwcellen
Zorgt voor aanmaak ontstekingsremmende stoffen
Wat is de werking van natalixumab?
Monoklonale antistof tegen alfa-4 integrines, die op witte bloedcellen gaat zitten waardoor interactie met adhesiemoleculen op bloed-hersen barrière geblokkeerd wordt
Wat is een bekende bijwerking van natalizumab?
Reactivatie van het JC-virus
Eigenlijk een onschuldig virus, maar bij gebruik van natalizumab kan het een infectie in de hersenen veroorzaken
Welke infectie kan ontstaan door het JC-virus?
Progressieve multifocale leuko-encefalopathie (PML)
Lijkt op een MRI erg op MS
Staken van natalizumab en plasmaferese
Welk geneesmiddel wordt gebruikt bij MS patiënten als natalizumab heeft geleid tot PML?
Ocrelizumab
Halen B-cellen uit bloed
Leidt tot minder antistoffen en minder ontsteking
Let op: patiënt mag bij starten van dit medicijn GEEN PML hebben
Hoe worden tumoren in het CZS onderverdeeld?
Primaire hersentumoren
Hersenmetastasen
Wervelmetastasen
Wat zijn de meest voorkomende tumoren in CZS?
Meningeoom
Hypofysetumoren
Glioblastomen (hooggradige gliomen)
Wat zijn veel voorkomende symptomen van tumor in CZS?
Epilepsie
Focale neurologische uitval
Emotionele stoornissen en karakterveranderingen
Loopproblemen
Verhoogde intracraniële druk
Wat zijn gliomen?
Ontstaan uit gliacellen: astrocyten (85%) en oligodendrogliomen (15%)
Wat zijn de 4 gradaties van gliomen?
- Glioom is indolent
- Glioom is alleen palliatief te behandelen
- Glioblastoom = licht aangekleurde grillige rand met necrotische kern
Welke klachten ontstaan bij een glioom?
Frontaal/temporaal: spraakproblemen
Pariëtaal: sensorische problemen
Occipitaal: visusproblemen
Welke behandeling wordt ingezet bij gliomen?
Plan van STUPP:
6 weken radiotherapie en temozolomide
4 weken pauze
6 maanden temozolomide
Wat is een belangrijke voorspeller van de effectiviteit van temozolamide?
Methylguanine DNA methyltransferase (MGMT)
Geeft aan of er een DNA-promotor aanstaat die DNA-reparatie in cel activeert
DNA-reparatie wil je voorkomen tijdens behandeling met chemotherapie
Wat is de 5-jaarsoverleving van iemand met een glioom?
50%
Wat zijn meningeomen?
Ontstaan vanuit meningeale cellen
Hebben een gladde omtrek, en zijn makkelijk resectabel
Bij 80% vaak nog graad 1: resectie
Bij 20% graad 2 of 3: resectie en postoperatieve radiotherapie
Wat houdt de Karnofsky Performance Scale (KPS) in?
Bepaald welk type behandeling bij een tumor past én de status van een patiënt
Score > 70 is nodig bij aanvang van behandeling
KPS < 70 -> minder zware therapie
Hoe herken je tumoren van CZS op een MRI?
Meningeoom: T2, groot, homogeen aangekleurende afwijking zonder necrose
Metastasen: T1, zwarte inhoud
Glioblastoom: T2, grillige rand en necrotische kern
Lymfoom: kleiner dan meningeoom, kleurt egaal aan