Neurologie en Oogheelkunde Colleges II Flashcards
Hoe wordt een doorsnede in horizontale positie genoemd?
Axiaal of transaxiaal
Hoe wordt een doorsnede in verticale positie genoemd?
Frontaal of coronair
Anatomische oriëntatie van de hersenen
Welke 4 hersenkwabben zijn er?
Frontalis
Parietalis
Temporalis
Occipitalis
Wat zijn oppervlakkig en diepe venen van de hersenen?
Oppervlakkig: bv. v. media superficialis
Diep: vv. profundae, bv. v. magna cerebri
Ankervenen verbinden oppervlakkige venen met de sinus
Welke 3 hersenvliezen zijn er?
Dura mater: vouwt zich tussen cerebrum en cerebellum en vormt tentorium
Arachnoidea
Pia mater: direct om hersenen heen
Wat zijn granulationes arachnoidea?
Uitstulpingen vanuit subarachnoïdale ruimte naar sinus
Functies: draineren van liquor in veneuze bloed
Waarom is de a. meningea media de meest klinisch belangrijke arterie van de dura?
Loopt tussen dura mater en schedel
Bij bloeding ontstaat er een ruimte
A. meningea media is een aftakking van a. maxillaris, die weer uit de a. carotis externa komt
Door welke 3 grote cerebrale arteriën wordt de arteriële bloedvoorziening geregeld?
A. cerebri anterior: midsagittaal
A. cerebri media: convexiviteit van cortex
A. cerebri posterior: temporaal en occipitaal
Uit welke structuren bestaat het ventrikelsysteem?
Laterale ventrikel
Foramen van Monro
Derde ventrikel
Aquaductus cerebri
Vierde ventrikel
Canalis centralis
Hoe wordt het CSF vervoerd?
CSF wordt gemaakt in plexus choroideus
Continue afvoer via ruggenmerg, appertura latereles en apertura mediana
CSF komt in plexus venosus vertebralis en gaat naar de granulationes arachnoidea in subarachnoïdale ruimte
Vanuit subarachnoïdale ruimte naar veneuzen sinnussen
Subarachnoïdale ruimte -> arachnoidea -> dura -> sinus sagittalis
Wat is saltatoire geleiding?
Het verschuiven van ionen heen en weer op de plekken waar geen myeline zit
Wat zijn de meest voorkomende verwekkers van meningitis?
Streptococcus pneumoniae (47%) en N. meningitidis (16%)
Wat is de klassieke trias van meningitis?
Gedaald bewustzijn
Koorts
Nekstijfheid
Wat zijn alarmsymptomen bij een infectie in het CZS?
Verwardheid
Huiduitslag
Fotofobie
Epilepsie
Koorts
Nekstijfheid
Gedaald bewustzijn
Wat is het klinische verschil tussen meningitis, encefalitis en abces?
Meningitis: erg ziek, maar helder
Encefalitis: verwardheid en gedragsverandering
Abces: uitvalsverschijnselen
Wat zijn vaak symptomen van meningitis bij kinderen?
Buikpijn, pijn in gewrichten en benen, koude handen en voeten, slaperigheid
Hoe test je meningeale prikkeling?
Teken van Brudzinski
Teken van Kernig
Wat is het beleid bij een bacteriële meningitis?
Bloed kweek
Start steroïden iv
Start antibiotica iv
CT-hersenen
Lumbaalpunctie
Wanneer is een lumbaalpunctie gecontra-indiceerd?
Ruimte-innemend proces
Verdenking op druk op ruggenmerg (epilepsie, uitval)
Stollingsstoornissen/bloedingsneiging
Infectie van rughuid
Hoe onderscheid een virale meningitis zich van een bacteriële/purulente meningitis in de liquorpunctie?
Wanneer is een CT-scan van de hersenen geïndiceerd?
Bewustzijnsdaling
Focale neurologische uitval
Doorgemaakt epileptisch insult
Wat zie je op deze CT-scan van de hersenen?
Cerebraal abces
Gezwollen hemisfeer met midline shift
Hyperdensiteit
Necrotisch materiaal die niet aankleurd (ringvormig)
Wat zie je op de MRI-hersenen?
Herpes encefalitis
Rechter temporale kwab is hypodens
Behandelen met zovirax/aciclovir
Wat is te zien op de MRI-hersenen?
Cysticercosis
Oedeem links occipitaal
In welke arterie zitten de meeste hersen infarcten?
A. cerebri media
Welke symptomen heb je bij een herseninfarct van a. cerebri anterior?
Parese en gevoelsstoornissen been
Welke symptomen heb je bij een herseninfarct van a. cerebri media?
Hemiparese arm meer dan been
Gevoelsstoornissen
Afasie (linker helft)
Welke symptomen heb je bij een herseninfarct van a. cerebri posterior?
Apraxie
Inattentie
Desoriëntatie
Gezichtsvelduitval
Welke symptomen heb je bij een herseninfarct van vertebrobasilaire stroomgebied?
Dubbelbeelden
Dysartrie
Slikstoornissen
Evenwichtsstoornissen
Wat is het verschil tussen een perifere en centrale facialis parese?
Wat is de acute behandeling voor een infarct?
Intraveneuze trombolyse (alteplase)
Wat zijn maatregelen voor secundaire preventie (voorkomen van recidief) bij een infarct?
Medicamenteus: ascal/clopidogrel, statine, antihypertensiva
Niet-medicamenteus: mobiliseren, afvallen, stoppen met roken, leefstijl interventie
Wat valt onder een beroerte?
Hersenbloeding
Herseninfarct
Welke twee score meetinstrumenten worden gebruikt bij een infarct?
NIHISS: stelt vast hoe groot een infarct is
Barthel index: kijk meer op functioneel niveau
Welke soorten afasie zijn er?
Motorisch: mensen kunnen woorden niet meer goed vinden
Sensorisch: mensen praten heel veel en hebben niet door dat wat ze zeggen niet klopt
Globaal: iemand kan maar 1 woord of geen woorden spreken
Wat zijn basis ADL taken?
Wassen, kleden, eten, opstaan uit bed/stoel, toiletgang
Wat zijn instrumentele ADL taken?
Boodschappen doen, huishoudelijk werk, maaltijd bereiden, medicijnen beheren, financiële administratie, OV gebruiken, telefoneren, autorijden, computer gebruiken
Wat is neglect?
Aandachtsstoornis, verwaarlozing
Wat is apraxie?
Verstoord handelingsprogramma
Wat is het doel van geriatrische revalidatie?
Optimale zelfredzaamheid en aanpassing aan verworven beperkingen
Waar staat het SAMPC-model voor?
Somatisch, ADL, Maatschappelijk, Psychisch, Communicatie
In welke 2 categorieën wordt hoofdpijn ingedeeld?
Primair: spanningshoofdpijn, migraine, TAC, overig
Secundair: medicatie, neuralgie
Wat is een migraine?
Aanvalsgewijze pulsatiele unilaterale hoofdpijn
Duurt vaak uren
Begint rond adolescentie, en neemt af met leeftijd
Welke diagnostische criteria zijn er voor migraine zonder aura (64%)?
Minstens 5 aanvallen die aan criteria voldoen:
1. Duur 4-72 uur
2. Minstens 2 karakteristieken: unilateraal, pulsatiel, matig-ernstige pijn, verergerd door fysieke activiteit
3. Tijdens aanval misselijkheid en/of braken en fotofobie en/of fonofobie
4. Mag niet door andere aandoening veroorzaakt worden
Wat houdt een aura in?
Het zien van vlekken/schitteringen, wat vaak optreedt voor de hoofdpijn
Welke diagnostische criteria zijn er voor migraine met aura (18%)?
Minstens 2 aanvallen die aan criteria voldoen:
1. 1 of meer volledig reversibele aura symptomen
2. Ten minste 3: 1 aura symptoom over 5 min, > 2 aura symptomen na elkaar, elk aura symptoom duurt 5-60 min, minstens 1 aura symptoom is unilateraal en 1 positief, aura gaat samen met of wordt gevolgd door hoofdpijn
3. Niet veroorzaakt door andere aandoening
Welke mechanismen zitten achter een migraine?
Hypothalamus activiteit
Veranderingen in thalamo-corticale banen
Veranderingen in hersenconnectiviteit
Wat is de behandeling van migraine?
Levensstijl aanpassing
Hoofdpijndagboek
Paracetamol + anti-emetica (+ NSAID’s)
Heftige aanval: triptanen of CGRP remmer
Preventief: bètablokkers
Wat houdt spanningshoofdpijn in?
Gevoel van strakke band of helm op voorhoofd
Zeurend, bij vlagen hevig en dagelijks
Vrouwen > mannen
Begint rond 25-30 jaar
Wat is de behandeling van spanningshoofdpijn?
Leefstijl aanpassingen: minder stress, andere werkhouding
Paracetamol + NSAID’s
Soms CGT bij psychiatrische klachten
Preventief: amitriptyline (TCA)
Wat zijn de criteria bij medicatie-afhankelijke hoofdpijn?
A. > 15 dagen hoofdpijn met minstens 1 van volgende: bilateraal, drukkend, mild-matige pijn
B. Geassocieerd met: eenvoudige analgetica > 15 dagen/maand, triptanen of opiaten > 10 dagen/maand, 3 maanden regelmatig pijnmedicatie
C. Hoofdpijn ontwikkeld tijdens of toegenomen na analgetica
D. Hoofdpijn verbetert binnen 2 maanden na stoppen analgetica
Wat houdt clusterhoofdpijn in?
Hevige pijn, unilateraal of (supra)orbitaal
Duur 15 min tot 3 uur
Frequentie van 1-8 keer/dag
Wat zijn bijkomende klachten van clusterhoofdpijn?
Tranenvloed, neusverstopping, rhinorroe, miosis, ptosis, ooglidoedeem, transpiratie voorhoofd/gelaat
Wat is de behandeling van clusterhoofdpijn?
Zuurstof
Sumatriptan (subcutaan of neusspray)
Preventief: verapamil
Wat zijn symptomen van een subarachnoidale bloeding?
Peracuut hevige hoofdpijn
Soms ‘knapje’
Meningeale prikkeling zonder koorts
Veranderd bewustzijn/focale uitvalsverschijnselen
Welke diagniostiek bij een subarachnoïdale bloeding?
CT-hersenen
Liquorpuntie bij > 6 uur
CT-angio
Wat zijn klachten van een sinustrombose?
Acute hoofdpijn
Visusklachten
Gedaald bewustzijn
Wat is de behandeling van sinustrombose?
Toedienen van bloedverdunners
Soms chirurgie voor weghalen druk
Wat is apoplexie?
Syndroom dat bestaat uit hevige hoofdpijn, verlaagd bewustzijn, visuele stoornissen
Klachten komen door acute vergroting van hypofyse door bloeding of ischemie
Wat is nystagmus?
Onwillekeurige oogbeweging, waarbij het oog langzaam een kant op beweegt en dan een snelle correctiefase heeft naar nultoestand
Welke klachten komen voor bij het syndroom van Horner?
Ptosis
Kleine pupil
Verminderde zweetproductie aan aangedane kant
Wat zijn klachten van BPPD?
Aanvalsgewijze duizeligheid
Duur is erg kort < 1 min
Last bij omdraaien en omhoog kijken
Welke test of proef doe je bij BPPD?
Kiepproef (Dix-Hallpike)
Wat zijn voorbeelden van rode vlaggen?
Trauma, maligniteit, gewichtsverlies, nachtelijke pijn, koorts, koude rillingen, nachtzweten, recente operatie, leeftijd > 60 jaar, incontinentie, anesthesie rijbroek gebied
Wanneer is de proef van Lasègue positief?
L5 radiculair syndroom: uitstraling tot grote teen
S1 radiculair syndroom: uitstraling tot kleine teen
Wanneer is de omgekeerde proef van Lasègue positief?
L3 radiculair syndroom
L4 radiculair syndroom
Wanneer wordt er een MRI gemaakt bij pijn met uitstraling naar benen?
- Vermoeden op andere etiologie dan hernia
- Indicatie voor acuut neurochirurgisch ingrijpen
- Meer dan 3 maanden klachten
- VAS score > 6/10, ondanks conservatieve behandeling
Hoe diagnostiseer je het cauda-equina syndroom?
Bij 1 of meer symptomen:
1. Verminderde sensibiliteit van rijbroek gebied
2. Disfunctie van mictie
3. Disfunctie van defecatie
4. Seksuele disfunctie
Wat is de behandeling voor het cauda-equina syndroom?
Pijnstilling
Fysiotherapie
Operatie (heeft risico’s)
Wat is neurogene claudicatio?
Vernauwing van wervelkanaal
Wat zijn kenmerken van neurogene claudicatio?
Mannen > vrouwen
Leeftijd > 50 jaar
Voorafgegaan aan rugpijn en ochtendstijfheid
Pijn in bil/dijbeen/kuit met soms doof of zwaar gevoel en tintelingen
Zelden zwakte of blaasfunctiestoornissen
Wat is het verschil tussen vasculaire en neurogene claudicatio?
Vasculair: pijn neemt af bij stil staan, klachten zowel bij fietsen als lopen
Neurogeen: pijn neemt NIET af bij stil staan, fietsen gaat beter dan lopen
Welke soorten cervicaal radiculaire syndromen zijn er?
C7 (60%)
C6 (25%)
C8 (8%)
C5 (4%)
Welke test doe je bij cervicaal radiculair syndroom?
Test van Spurling
Welke interventies zijn passend bij breedsprakigheid met emotionele oorzaak?
Op gemak stellen
Zorgen exploreren en doorvragen
Gevoelsreflectie
Benoemen wat je merkt
Structureren
Welke interventies zijn passend bij breedsprakigheid met persoonsgebonden oorzaak?
Regie strakker houden door: onderbreken, samenvatten, agenderen, gesloten vragen
Uit inhoud stappen door metacommunicatie adhv 4G’s
Waaruit bestaat de International Classification of Functioning (ICF)?
- Gevolgen op stoornis niveau
- Gevolgen op activiteiten niveau
- Participatie
Welke factoren spelen een rol bij ICF, en kunnen de revalidatie belemmeren of bevorderen?
Externe factoren: fysieke en sociale omgeving
Persoonlijke factoren: individuele achtergrond
Wat zijn de 5 ouderengeneeskundige domeinen?
Somatisch
Functioneel
Maatschappelijk
Psychisch
Communicatief
