Mesopotamië Flashcards
Mesopotamië
- Tweestromenland
- Gebied rond Tigris en Eufraat, die uitmonden in Perzische golf, droog klimaat met regelmatige regenval en alluviale vlakte => vruchtbaar
=> landbouwculturen: vanaf 7500 vr.?, vlakte grassoorten verbouwen tot graansoorten
=> handel: rivierennet als transportroute, : landbouwproducten verhandelen voor steen, hout en metaal : handelsroutes tot de Indusvallei en Egypte
=> wiskunde en schrift op kleitabletten (? 3500 vr. Sumercultuur) - Nu Irak en delen van Syrië, Iran, Turkije (expansie)
C14 datering
C14-datering of koolstofdatering is een methode van radiometrische datering waarmee de ouderdom van organisch materiaal en ecofacten wordt bepaald met behulp van de isotoop koolstof-14
Relatieve chronologie
Gebeurtenissen ten opzichte van elkaar (geen jaartal)
Urbanisatie
Het wegtrekken van mensen van het platteland naar de stad
Theocratische politiek
Hogepriester is plaatsvervanger van god (priester-vorst, priesterklasse) naar seculiere politiek macht en klassenmaatschappij
Polytheïsme
- Anu, hoofdgod van de hemel, verantwoordelijk voor kalender belangrijk voor landbouw: seizoenen
- Enlil god van de lucht
- Enki god van water
- Inana, later Isjtar: dubbel aspect: godin van leven en vernietiging
Pictogram
Een symbool of afbeelding die de plaats inneemt van een tekst
Cilinderzegel
Abstracte figuren, dieren en/of alledaagse scènes gegraveerd in cilinder uit hard materiaal die afgedrukt wordt op klei, administratief doel = handtekening.
Gilgamesj mythe
Heldendicht, koning en stichter van stad Uruk? Vanuit mondelinge overlevering opgetekend op kleitabletten (ca 2100?).
Ziggurat
- Terrasvormige piramide van teruglopende verdiepingen bekroond door tempel
- Visueel centraal punt in de stad
- Verbinding hemel - aarde
- Symbolisch hart van theocratie
- Beelden en reliëfs
Muddbricks
Zongedroogd of gebakken uit leem, stro en water, gestandariseerd formaat.
Bitumen
Petroleumderivaat:
- Teer in vloeibare of vaste vorm
- Waterbestendig
Multifunctioneel
- Waterdicht maken van aardewerk; rietenmanden en boten
- In mortel voor bouw als bindmiddel
- Kleurmiddel voor geglazuurde tegels.
Orante figuur
Orante of biddende persoon: Vertegenwoordigt de afgebeelde persoon en herinnert de godheid aan de vroomheid van die persoon.
Absolute chronologie
Om tot een absolute chronologie te komen, moet de relatieve chronologie worden gelijkt met meestal een astronomisch fenomeen zoals een zonsverduistering of astronomische observaties van de beschaving zelf.
Profaan
Burgerlijk, werelds
Religieuze architectuur
Bij religieuze architectuur hebben de gebouwen behalve een praktische functie (samenkomen van de gelovigen) meestal ook een grote symbolische functie als huis van de Godheid.
Profane architectuur
Woongebieden: Paleizen, huizen
Spijkerschrift
Het spijkerschrift is een schrift dat zich tussen 3300 en 2900 voor Christus ontwikkelde vanuit een protoschrift, het proto-spijkerschrift, in het zuiden van Mesopotamië, in het land van Soemer, in het huidige Irak. Daardoor is het Soemerisch de oudste bewaard gebleven taal van het oude Nabije Oosten.
Uruk
Sumer
Nimrud
Assyrië
Babylon
Babylonië
Monumentaal
Groot en gesloten vorm
Gieten
- Vol (massief beeld) of hol
- Open of gesloten gietvormen of mallen gebruiken
- Metaal smelten in smeltkroes (klei)
Mal
Een mal is een vorm, zowel twee- als driedimensionaal, waarin of waarmee iets de daarvoor specifieke vorm verkrijgt en geschikt is voor meervoudig gebruik.
Smeltkroes
Een instrument waarin vaste stoffen tot hoge temperatuur kunnen worden verhit tot boven hun smeltpunt.
Hameren
- Vastmaken van metalen platen op een kern
- Versiering van metalen oppervlak of drijfwerk
Drijfwerk
Methode in de (edet)smeedkunst, waarmee decoraties in reliëf kunnen worden aangebracht
Volgieten
- Verloren was techniek
- Figuur eerst modelleren in was en details aanbrengen
- Boven waslaag dunne kleilaag en gietmantel van klei
- Kleine openingen onderaan of bovenaan voorzien
- Bakken => was vloeit door opening weg
- Koper of brons in opening bovenaan gieten
- Afkoelen.
- Gietmantel openbreken en afwerken, polijsten.
- Unieke kleine beelden.
Modelleren
Techniek om een 3-dim beeld te maken
Hol gieten
- Verloren was techniek
- Beeld in klei modelleren = kern,
- Bedekken met fijne laag was en de nodige details aanbrengen
- Boven de waslaag dunne kleilaag en gietmantel aanbrengen
- De kern en mantel met elkaar verbinden door ijzeren staafjes of kernankers. Verhindert een verschuiving van de ruimte tussen kern en gietmantel
- Brons gieten en afkoelen
- Gietmantel en kern openbreken.
- Kernankers afvijlen. Verder afwerken door polijsten.
- Unieke grote beelden.