Mentale retardatie

Question 1

Geef 4 neurologische aandoeningen

Answer 1

• syndroom van down
• ADHD
• autisme spectrum stoornis
• mentale retardatie

Question 2

ID staat voor

Answer 2

intellectual disorder oftewel mentale beperking

Question 3

Mentale beperking heeft 5 dimensies, namelijk

Answer 3

• intellectuele capaciteit: leren, abstract denken, redeneren
• adaptief gedrag: Aangeleerde en toegepaste vaardigheden om te functioneren in het dagelijks leven
• participatie, interactie en sociaal gedrag
• gezondheid
• context (omgevingsfactoren, cultuur)

Question 4

Orale verschijnselen: syndroom van down

Answer 4

• hogere prevalentie van parodontale aandoeningen
• meer misvormingen thv de mond tgv ontwikkelingsstoornissen
• lippen zijn dikker en lipbijten

Question 5

Down en cariës

Answer 5

+/- gelijk aan gemiddelde populatie

• Onbehandelde cariës meer frequent
• Risico factoren : hogere suikerinname en verminderde kauwfunctie

Question 6

down en tandanomalieën

Answer 6

• Vertraagde eruptie
• Abnormale eruptie
• Microdontie

Question 7

Gewoonten van mensen met syndroom van down

Answer 7

• klemmen
• knarsen
• tongpersen
• mondademhaling

Question 8

Gevolgen van attritie: down

Answer 8

• pijn en gevoeligheid
• functionele problemen
• TMJ disfunctie

Question 9

Down: voldoende MH?

Answer 9

nee

- Kwijlen, knarsen en afwijkende mondbewegingen bij 50 % van de ptn

Question 10

Poetsproblemen bij down

Answer 10

• Plots dichtbijten
• Tong wordt naar buiten gestoken
• Slikken
• Kokhalzen
• Opgespannen wangen en lippen
• Bloedend tandvlees
• Pijnreacties
• Vluchtreactie

Question 11

Tandsteen en down

Answer 11

• Tandsteenvorming vaak op atypische plaatsen (vb bovenfront)
• Natuurlijke reiniging minder goed
  Orofaciale dyskinesieën
  Verstijfde of verlamde mondmusculatuur
  Mondademhaling
  • Vloeibaar gepureerd voedsel owv kauw en slikproblemen, dus meer plaquevorming

Question 12

Medicatie en down

Answer 12

• anti- epileptica zorgt voor gingivale overgroei

Question 13

Gevolgen van interne stress (down)

Answer 13

- Automutilatie 
 • vb zichzelf bijten, krabben, nijpen slaan
 • Extreme vingerdruk op de tanden
 • Mouwvegen op de tanden
 • Verkeerd gebruik van mes en vork

Question 14

Mondzorg bij personen met milde ID

Answer 14

• Hygiëne instructies demonstreren
• Activiteit aanleren
• Geen conceptuele uitleg

Question 15

Mondzorg bij personen met matige ID

Answer 15

• Hygiëne instructies via show – tell methode
• Activiteit aanleren
• Elke succesvolle stap in het leerproces wordt aangemoedigd, beloond
• Mondhygiëne instructies herhalen bij elke consultatie
- Kort geheugen
-Beperkte aandachtsspanne
• Meeste personen leven in groep
- Supervisie van verzorgende bij dagelijkse mondhygiëne

Question 16

Mondzorg bij personen met ernstige ID

Answer 16

• Gewoonte training
  - Constant herhalen van procedures en bewegingen
• MH onder constante supervisie
• Realistische doelen
• Verzorgende betrekken bij instructie

Question 17

Mondzorg bij personen met zeer ernstige ID

Answer 17

• Niet in staat tot zelfzorg
• Eventueel zelfzorg in zeer gestructureerde omgeving en na aangepaste training
• Verzorgende is verantwoordelijk voor MH
• Instructie aan verzorgende
• Uitdagend voor verzorgende
• Mondzorg kan soms niet prioritair zijn

Question 18

Wat als de pt zijn mond niet open wilt doen

Answer 18

• mondcontrole van voren

* mondcontrole van opzij.

Question 19

Betere poetshouding bij ernstige verstandelijke beperking

Answer 19

- niet voor patiënt staan
   weinig zicht in de mond
   geen controle over patiënt
   je staat zelf in een kwetsbare positie
- sta schuin achter patiënt
- Fixeer het hoofd
- Druk de wang met uw vinger in de mond van de patiënt opzij
- Duw met uw duim de lip weg.

Question 20

Mondcontrole van opzij

Answer 20

• Leg uw wijs- en middelvinger van uw linkerhand (voor
  linkshandigen de andere hand) rond de kin.
• Leg uw wijsvinger op het kussentje van de kin, uw
  middelvinger daar gestrekt onder.
• Zorg dat uw wijsvinger de onderlip niet raakt.
• Uw duim rust op uw hand, niet op het gezicht. (tactiele
  overprikkeling)
• Druk met uw wijsvinger voorzichtig op het kussentje van de kin en met uw middelvinger zachtjes omhoog.
• De mond opent zich.

Question 21

Wat te doen bij kokhalsreflex

Answer 21

• Poets tanden eerst zonder tandpasta.
• Gebruik evt een elektrische tandenborstel
• Best vertrekkend vanuit het midden naar opzij en
  naar achteren poetsen.
  -Breng na de poetsbeurt een beetje
  fluoridetandpasta op uw vinger aan en ‘smeer’ de
  tanden en kiezen ermee in.
• Mondcontrole van voor
• Buig het hoofd iets naar voren. Hierdoor ontspant de
  mond makkelijker.

Question 22

Geef hulpmiddelen bij reinigen (ernstige verstandelijke beperking)

Answer 22

• bijtspatel
• mondsperder
• bijtblokjes
• individueel aangepaste tandenborstel

Question 23

chemische hulpmiddelen ( ernstig verstandelijke beperking)

Answer 23

• Ter ondersteuning van mechanisch reinigen van tandoppervlakken
• Dagelijks gebruik van chloorhexidine
• Spoelen meestal onmogelijk
• Gebitsbogen inwrijven met doordrenkt gaasje
• Gebruik van sprayvorm
• Nadeel = verkleuringen

Question 24

Ernstige verstandelijke beperking: Voeding

Answer 24

• Gepureerde voeding bevordert mondhygiëne niet
• Verminderde natuurlijke zelfreinigende werking mond
• Mondhygiëne is van cruciaal belang om cariës en tandvleesontstekingen te voorkomen, extra aandacht naar degelijke reiniging gebit
• Kans op ontstaan zuigflescariës door sabbelen aan zuigfles of anti-lekbeker met zoete inhoud

Question 25

Verstandelijke beperkingen: Sedatie en narcose

Answer 25

• Geen tegen indicaties
• Uiteraard in overleg met behandelende artsen
• Voorzorgsmaatregelen van begeleiding en opvang

Question 26

Verstandelijke beperking: Automutilatie

Answer 26

• Goed meewerken positief bekrachtigen, zowel verbaal als door aanraking
• Evt aandacht verleggen door favoriet voorwerp in handen te laten houden
• Kalmerende muziek
• Fysieke belemmering door zachte doeken
• Vaak geen grote restauratieve behandelingen bij tandarts, eerder extractie aangewezen
• Automutilatie zachte weefsels: plaatsen van mondbeschermer of lipbumper

Question 27

Opbouwen van vertrouwensrelatie

Answer 27

• Laat pt wennen aan omgeving
• Voorzie tijd om kennis te maken (= angst verminderen)
• 1ste afspraak = kort, niet bedreigend en ‘fun’
• Geef traag uitleg
• 1 instructie per keer, pt niet overdonderen
• Tel-show-do techniek bij uitleg
• Valideer of pt je begrepen heeft
• Beloon frequent voor goede uitvoering
• Voorzie documentatie op niveau van pt

Question 28

Anamnese bij syndroom van down

Answer 28

• Hartproblemen ?
  - Endocarditis profylaxe ?
• Is patiënt drager van hepatitis ?
• Let op hyperlaxiteit van gewrichten
   - Geen hyperextensie van het hoofd
• Vraag naar persisterende orale bloedingen of laesies

Question 29

hoe verloopt de behandeling bij down

Answer 29

• Laten zich meestal vlot behandelen
• Voorbeeldfunctie van broers of zusjes !! 
• Bij niet coöperatief gedrag : 
 Desensitisatie
 Tell-show-do
 Sedatie
 Narcose
• Rond 8 jaar OPG om afwezige tanden te inventariseren

Question 30

Halitos en down?

Answer 30

-ja, tongschraper aanraden (gefissuurde tong)

Question 31

handtandenborstel of elektr. bij down

Answer 31

• elektrische als motoriek onvoldoende ontwikkeld is

Question 32

ASS en poetsinstructie kan moeilijk zijn omv

Answer 32

• Problemen sociale interactie

- Korte aandachtsspanne

Question 33

D- termined programme: ASS

Answer 33

• Assessment voor behandeling
• Kennismakingsconsult(en)
• Coöperatieve vaardigheden aanleren
  • Plaatsnemen in de stoel
  • Zitten met gestrekte benen en handen naast de romp of op de buik
  • Oogcontact maken tijdens instructies
  • De mond openen en open houden
  • Instrumenten toelaten
  • Gepast reageren op instructies

Question 34

D- termined programme: 5D’s

Answer 34

• deel het gedrag in kleinere onderdelen
• demonstreer het gedrag
• dril het gedrag
• ‘delight’ de leerling
• delegeer de herhaling

Question 35

Preventieve strategieën en behandeling: ASS

Answer 35

• Goed voorbereiden van het tandartsbezoek
• Pt niet laten wachten
• = behandeldagen en tijdstippen
• Communiceren met eenvoudig taalgebruik
• Niet afwijken van afgesproken planning
• Prikkelarme behandelkamer
• Aanwezigheid van ouders of begeleider
• Communicatie met beelden
• Overtuig dat MH volwaardig deel uitmaakt van dagelijkse hygiëne
• Tell-show-feel-do techniek
- Pt zal niet tegelijkertijd kunnen kijken en luisteren naar uitleg
- Voelen van handschoen, meerfunctiespuit, ….
• Bij sedatie overleg met arts

Question 36

Welke medicatie is vaak gebruikt bij mensen met ADHD

Answer 36

• stimulantia: ritaline
• stimuleert delen van de hersenen die bij ADHD te weinig functioneren
• stimuleert centra die instaat van selectie van prikkels

Question 37

waarmee rekening houden bij pt met adhd

Answer 37

• Pt moet medicatie genomen hebben voor consult
• aandacht voor pt gaande houden
• tell- show- feel- do
• blijvende verbale communicatie
• gedragsmodificatietechnieken
• sedatie

Question 38

tips bij mensen met adhd

Answer 38

• Korte behandelsessies
• Geen wachttijd
• Korte duidelijke opdrachten
• Blijvend oogcontact • Afspraken maken over duur behandeling
• Laat pt toe om via handopsteken iets te zeggen tijdens behandeling
• Prijs pt als hij goed meewerkt
• Schat behandeling en duur ervan realistisch in