Medicatie

Question 1

3 type reacties van medicatie

Answer 1

• biologische variabiliteit
• farmacodynamische interacties
• farmacokinetische interacties

Question 2

Wat houdt farmacodynamische interacties in

Answer 2

• wat het geneesmiddel doet in het lichaam

- welke kettingreactie het geneesmiddel in het lichaam in gang zet na interactie met receptoren

Question 3

Wat houdt farmacokinetische interacties in

Answer 3

• wat het lichaam doet met het geneesmiddel

- beschrijft processen wat met werkzame stoffen in het lichaam gebeurd

Question 4

Farmacodynamische interactie kan je onderverdelen in

Answer 4

• additief
• antagonistisch
• medicament- medicament
• voedsel/water- medicament
• kruid- medicament
• ziekte- medicament

Question 5

farmacodynamische interactie: additief

Answer 5

• Bv atropine en TCA (tricyclische antidepressiva)

- Bv. tramadol (zwak opioïde pijnstiller)

Question 6

Geef meer uitleg: atropine en TCA

Answer 6

• Bij oudere meer kans op delier
• Verdere cognitieve achteruitgang (vaak irreversiebel)
• Symptomen verhoogde blootstelling anti-cholinergica (vb atropine):
- Tachycardie
- Verwardheid
- Urine retentie
- Obstipatie

Question 7

Geef meer uitleg: tramadol (zwak opioïde pijnstiller)

Answer 7

• Combinatie met MAO-inhibitoren (anti- parkinson, antidepressivum)
• Verhoogde serotonine neveneffecten
• Symptomen :
  - Agitatie
  - Stijfheid
  - hyperthermie

Question 8

farmacodynamische interacties: antagonistisch

Answer 8

• Combinatie van anti-coagulatie met bepaalde voeding

- Spruitjes : daling anti-coagulerend effect

Question 9

Farmacodynamische interacties: medicament- medicament

Answer 9

• Betere of minder goede absorptie
• Betere of slechtere distributie
• Snellere of tragere eliminatie
  • NSAID’s geven nierfunctiestoornissen, eliminatie van andere medicatie vertraagt, gevaar bij kleine therapeutische breedte
• Beinvloeden van CYP450
  • Inhibitie door antidepressiva, antimycotica, calciumantagonisten
  • Inductie door anti-epileptica

Question 10

Farmacodynamische interacties: Voedsel/water – medicament

Answer 10

• Bisfosfonaten dienen nuchter te worden ingenomen
• Pompelmoessap inhibeert CYP450
  • Afbraak van medicatie vertraagt (conc tot x 5)
  • Calciumantagonisten,
  • Anti-epilepsie medicatie
  • Lipideninhibitoren
  • Immunosuppressiva (ciclosporine)
• Visolie : heeft anticoagulerend effect
  • Versterkt de werking van anticoagulantia
• Vitamine K als voedingssupplement in combinatie met vit K antagonisten

Question 11

Farmacodynamische interacties: Kruid – medicament

Answer 11

- Sint-janskruid (tegen lichte kwalen en depressieve gevoelens)
 Versterkt de werking van :
  • Antidepressiva
  • Anticoagulantia
  • Digoxine
  • Simvastatine (lipide-inhibitor)
 Inhibeert de werking van :
  • immunosuppressiva

Question 12

Farmacodynamische interacties: Ziekte – medicament

Answer 12

• Bijwerkingen
- Bij ouderen meer uitgesproken
- Droge mond
• Onjuist gebruik – niet innemen

Question 13

Farmacokinetische interacties: ADME

Answer 13

• Adsorptie
• Distributie
• Metabolisatie
• Excretie
-> Wordt steeds in de bijsluiter besproken

Question 14

Farmacokinetische interacties: absorptie

Answer 14

• Opname vh geneesmiddel in het lichaam
  - Oraal
  - Via huid
  - Via bloedbaan
• Absorptiesnelheid beïnvloed door
  - Manier van inname
  - Consistentie
• Bij verouderen treedt geen verandering op in absorptie

Question 15

Farmacokinetische interacties: absorptie: 3 inter-agerende processen

Answer 15

• complexvorming
• gewijzigde darmtransit
• verandering in zuurtegraad

Question 16

3 inter- agerende processen: complexvorming

Answer 16

• Geneesmiddelen gaan binden met iets anders waardoor neerslag ontstaat
  • Vb anti-osteoporose medicatie bindt met Ca en Mg
  *Ca en Mg uit voeding, antaciden, …
  
  • Min 2 u tussen inname
• Lichaam kan enkel vloeibare stoffen opnemen

Question 17

3 inter-agerende processen: verandering in zuurtegraad

Answer 17

• anti-fungale middelen worden beter opgenomen in zuur milieu
  • innemen in combinatie met suikerrijke en energierijke maaltijden

Question 18

Farmacokinetische interacties: distributie

Answer 18

• Verdeling van het geneesmiddel over het lichaam,
• Transport van werkzaam bestanddeel via bloedsomloop naar lichaamsweefsel en organen
• GM binden zich aan eiwitten in de bloedbaan
* Penicilline blijft vooral in bloedbaan
* Digoxine verspreid zich over alle weefsels

Question 19

Verouderen heeft invloed op distributie

Answer 19

• Vetweefsel neemt toe
• Spiermassa neemt af
• Watervolume daalt
• Voor lipofiele medicatie (benzodiazepines, morfine, anti aritmicum)
  • is afzetgebied groter, en duurt eliminatie langer
• Voor hydrofiele medicatie (digoxine, gentamicine, paracetamol,..)
  • Duurt eliminatie minder lang

Question 20

Distributie: wat veroorzaakt een vermindering van albumine

Answer 20

• Leverziekten, darmziekten veroorzaken vermindering
albumine in het bloed
- Acetylsalicylzuur bindt aan albumine
- Minder albumine resulteert in meer vrij medicament
- Therapeutische breedte !!

Question 21

Distributie: wat neemt toe bij het verouderen

Answer 21

• Bij verouderen neemt alfa-1-zuurglycoproteine toe

• Lidocaïne, beta-blokkers binden hieraan
• Grotere bindingscapaciteit, lagere conc vrij medicament in de bloedsomloop

Question 22

Farmacokinetische interacties: Metabolisatie

Answer 22

• afbraak gn gebeurt vaak in lever door cytochroom enzymsysteem (CYP450)
• Sommige geneesmiddelen remmen deze
  ‘afbraakenzymen’, andere stimuleren deze juist
• Bloedspiegel verandert hierdoor!

Question 23

Metabolisatie: wat leidt tot een verhoogde bloedsuikerspiegel

Answer 23

• Remming van afbraakenzymen leidt tot hogere bloedspiegel > toxische verschijnselen
• Inductie (stimulering) van afbraakenzymen leidt tot lagere, sub-therapeutische bloedspiegels

Question 24

Enzymatische processen CYP450 voor afbraak van gm heeft 2 reacties (metabolisatie)

Answer 24

• Fase 1 : CYP-enzymes
  • Tramadol inhibeert CYP3A4 waardoor afbraak andere gm niet gebeurt met verhoogd effect
  • Na stopzetten gm kan effect op enzyme werking nog weken duren
• Fase 2 : kleine molecule (liefst hydrofiel) wordt gekoppeld aan gm zo kan gm verwijderd worden (via urine, …)

Question 25

Remmers van abraakenzymen zijn oa (metabolisatie)

Answer 25

• fluconazol, miconazol, itraconazol (antimycotica)
• erythromycine (AB)
• pompelmoessap

Question 26

enzyme- indicatoren zijn oa (metabolisatie)

Answer 26

• carbamazepine, fenobarbital, fenytoïne (anti-epileptica)
• Sint Janskruid
• Tabak
• Ethanol

Question 27

Wat zijn coumarinederivaten (vit. K – antagonisten, marcoumar) (metabolisatie)

Answer 27

• worden door CYP-enzymsysteem afgebroken
• ‘co-medicatie’ kan INR beïnvloeden →
• meer of minder goed ontstold

Question 28

Farmacokinetische interacties: eliminatie

Answer 28

Via nieren: Reductie in glomerulaire filtratiesnelheid
• Ouderen tot 50 % reductie van eliminatie
Via lever: Afhankelijk van conditie en/of veroudering van deze organen
• Bloedperfusie van de lever neemt af met ouder worden
* Tot 30 % reductie van leverfunctie
* Eliminatie gebeurt minder goed dan bij jongeren

Question 29

Farmacokinetische interacties: excretie

Answer 29

Geneesmiddelen die de nierfunctie beïnvloeden kunnen uitscheiding van andere gm remmen of stimuleren

• NSAID’s
• Diuretica