Mediterrane landschappen

Question 1

Bekken en Zeeën

Answer 1

De Middellandse Zee kent van west naar oost vijf diepe bekkens en daarnaast ook deels door land ingesloten delen die zeeën worden genoemd

Question 2

Overheersende zeestromingen

Answer 2

Tegen de klok in (periplous)
Water verdampt in de Middellandse Zee en wordt aangevuld met water uit de Atlantische Oceaan door de straat van gibraltar
De locaties van havens werden bepaald door de zeestroming en winden

Question 3

Afsluiting Middellandse Zee

Answer 3

Door tektonische bij de Straat van Gibraltar is de Middellandse Zee een tijd afgesneden geweest van de Atlantische Oceaan. De zeespiegel daalde 1500m door verdamping
Grootschalige afzetting van gips, kalksteen (karst) en steenzout in het zeebekken
Uiteindelijk weer hersteld waardoor de Middellandse Zee weer volliep

Question 4

Geologische hoofdstructuur Middellandse Zeegebied

Answer 4

1. Hercynische gebergten en vlakten
2. Alpiente gebergte en laagvlakten
3. Tektoniek
4. Vulkanisme
5. Zeebekkens

Question 5

Mediterraan klimaat

Answer 5

Hete droge zomers, zachte vochtige winters
Frequent excessieve buien
300-600mm regenval

Question 6

Eucalyptus in Portugal

Answer 6

In de 18e eeuw geïmporteerd uit Australië om moerassen te ontwateren en voor de houtproductie. De exoot heeft de natuurlijke vegetatie in Portugal verdrongen, maar is zeer brandbaar, verzurend en waterslorpend
Gevolg, veel bosbranden

Question 7

Mediterrane struikvegetaties

Answer 7

1. Maquis: vrij dichte struikvegetatie tot 2.5m hoog, extensief begraasd
2. Garrigue: middelhoge dwergstruikvegetatie tot 1m hoog, vrij intensief begraasd
3. Frygana: zeer lage gras- en kruidenvegetatie tot 0.5m hoog, zeer intensief begraasd

Question 8

Minoische cultuur

Answer 8

Kreta, 3500-1100 v. Chr.

Question 9

Phoeniciërs

Answer 9

1200-500BC
Thuisbasis de kustgebieden van Libanon, Syrië en Israël
Zeevaarders en handelaren, stichtte handelskolonies en het zuidwestelijk deel van het mediterrane gebied
Na de verovering van de Perzen rond 500BC werd hun rol overgedragen aan de Carthagers en Grieken

Question 10

Klassiek Griekenland

Answer 10

Bergachtig terrein leidde in Griekenland niet tot een centrale staat, maar honderden geïsoleerde kleine stadstaten, gevoed door omgringd platteland en zeehandel
800-300 v. Chr.
Land was beperkt, hierdoor zich men naar meer elders –> griekse koloniën

Question 11

Carthago

Answer 11

Bloeiperiode 550-146 v. Chr.

Question 12

Romeinse centuriatie

Answer 12

Landindeling volgens vaste maatvoering (grid systeem). Gebruikt om nieuwe kolonisatie- en ontginningsgebieden in cultuur te brengen

Question 13

De Republiek Venetië

Answer 13

Handelsrepubliek gericht op de oostelijke Middellandse Zee
8e eeuw tot de 18e eeuw

Question 14

Latifundia

Answer 14

Grote bedrijven van grootgrondbezitters, bewerkt door slaven of arbeiders

Question 15

Minifundias

Answer 15

Kleine familiebedrijven van 5-10ha

Question 16

Incastellamento

Answer 16

De vorming van verdedigbare dorpen op heuveltoppen
Meestal Volle Middeleeuwen (9e-13e eeuw)
Vaak samenhang met feodale landeigenaar of klooster
Ook economisch motief: bescherming markt, handelsroutes en productiegebieden)

Question 17

Agro-Silvo-Pastoral systems

Answer 17

Multifuntionele landschappen
1. Montado
2. Coltura Promiscua
3. Transhumance
4. Mezzadria
5. Lameiros
Combinatie van zeer hoge biodiversiteit en zeer hoge
cultuurhistorische waarden
Elk van deze eeuwenoude multifunctionele landschappen is sterk
bedreigd door intensivering, ontmenging en specialisatie in de
Europese landbouw

Question 18

Dehesa/Montado

Answer 18

Spanje/Portugal
Savannelandschap met steeneiken en kurkeiken
Belangrijkste functie is beweiding met varkens
Ook kleinschalig graanteelt
Kurkproductie, jacht, honing, paddestoelen, houtskool
Onvruchtbare bodems en zeer droog

Question 19

Serra de Geres

Answer 19

Grens Noord-Portugal en Noordwest Spanje
Multifunctioneel landschap en landbouwsysteem
Dorpen op lagere berghellingen
Moestuinen en fruitboomgaarden bij de boerderijen
Kleine akkers op terrassen rond de dorpen (o.a. gerst)
Wijnbouw langs de akkerpercelen (vinho verde)
Vloeiweiden op de hellingen rond het dorp (hooiwinning)
Hakhout langs de perceelsranden (brandhout, omheiningen)
Kastanjebossen op de hellingen (kastanjes; brood)
Halfnatuurlijke weidegronden op de hellingen boven het dorp
(runderbegrazing; melk; rundvlees)
Bremheide op de hogere berghellingen (schapen- en
geitenbegrazing; wol, schapenkaas, lamsvlees)

Question 20

Lameiros

Answer 20

Vloeiweiden op de berghellingen
Noord-Portugal
Bevloeid grasland heeft hogere bodemtemperatuur in vroege voorjaar en kent daardoor een vroegere start van de grasgroei

Question 21

Transhumance

Answer 21

Mensen trekken seizoensgewijs met het vee tussen zomerweiden en winterverblijven
Bestaat al sinds de prehistorie

Question 22

Drie typen transhumance

Answer 22

1. Verticale transhumance: mens terkt in de zomer met het vee de bergen in
2. Omgekeerde verticale transhumance: mens en vee wonen in de zomer in de bergen en trekken in de winter de dalen of vlakten in
3. Horizontale transhumance: mens en dieren trekken in de zomer over relatief grote afstand naar het noorden en in het winter weer terug naar het zuiden

Question 23

Ontwikkelingen van transhumance

Answer 23

van vrijheid naar gebondenheid (verplichte organisatie; belastingheffing, etc)
van zelfvoorziening naar marktgericht
– van ruraal naar stedelijk gericht
– hoe dichter de bevolking, hoe meer regelingen
noodzakelijk
– inschakeling herders in andersoortig transport en
handel
– in hoog ontwikkelde industriële samenlevingen
nagenoeg verdwenen; in minder ontwikkelde rurale
samenlevingen thans aan het verdwijnen

Question 24

Omgekeerde transhumacne

Answer 24

Van de Abruzzen naar de weidegronden van de Tavolierevlakte in Apulië onder leiding van de Dogana
Vanaf het midden van de 15e eeuw
Italië

Question 25

Horizontale transhumance

Answer 25

Mesta in Spanje
Schaapskuddes trekken in de zomer naar het noorden, in de winter naar het zuiden

Question 26

Landschappen Italië

Answer 26

Wijnbouwlandschap
Olijfgaardenlandschap
Akkerbouwlandschap
Fruitteeltlandschap
Gemengde teeltlandschappen
Terraslandschap
Hooi- en weidelandschap
Boslandschap

Question 27

Coltura promiscua

Answer 27

Mengteelt: meerdere gewassen van heel verschillende aard op één perceel
Bijvoorbeeld wijnstokken / citrusbomen in combinatie met akkerbouw- of tuinbouwgewassen
Optimaal gebruik maken van beschikbare water en ruime groeiseizoen
Noord-Italië: piantata padana