Landschappen van Oost-Europa en Rusland

Question 1

Oost-Europa

Answer 1

Polen, Tsjechië, Slowakije, Estland, Letland, Litouwen, Wit-Rusland, Rusland en Oekraïne

Question 2

4 gebieden Oekraïne

Answer 2

1.West Oekraïne
2. Zuidoost Oekraïne
3. Centraal Oekraïne
4. Schiereiland Krim

Question 3

West Oekraïne

Answer 3

Heuvelachtig landschap
Sterk westers/Europees georiënteerd
Groot aandeel katholieken

Question 4

Zuidoost Oekraïne

Answer 4

Heuvelachtig landschap
Russisch georiënteerd
Mijnbouw en industriegebied

Question 5

Centraal Oekraïne

Answer 5

Vlak landschap
Chernozemgronden (zwarte aarde)
Grootschalige graanproductie
Gemengde houding Rusland/Europa

Question 6

Schiereiland Krim

Answer 6

Mediterrane kust en bergachtig binnenland
Sterk Russisch georiënteerd

Question 7

Landschapszonering Rusland

Answer 7

1. Het gebied van de niet zwarte aarde (noorden)
2. Het gebied van de zwarte aarde (zuiden)

Question 8

Het gebied van de niet zwarte aarde

Answer 8

Noorden
Continentaal, vochtig (500-700mm per jaar)
Smeltwakervlakten, moreneruggen, keileemplateaus
Arm en onvruchtbaar
Naaldbos en gemengd bos (taiga)
Gering percentage landbouwgrond

Question 9

Het gebied van de zwarte aarde

Answer 9

Zuiden
Continentaal, droog tot zeer droog, steppeklimaat
Lössplateaus en steppevlaktes
Vruchtbare grond
Bossteppe en grassteppe
Hoog percentage landbouwgrond

Question 10

Tragiek van de Russische landbouw

Answer 10

Noorden: koud en onvruchtbaar
Zuiden: warm en vruchtbaar maar vaak te droog
Veel misoogsten en hongersnood in heel Rusland

Question 11

Russische laagvlakte

Answer 11

2000 x 1000km
Zeer uitgestrekt en vlak morene- en lössgebied doorsneden door talrijke Z-N stromende rivieren
Drie fysisch geografische zones:
1. Noord: grondmorenewelvinden weichselijstijd
2. Midden: smeltwaterzanden en keileemplateaus Saale ijstijd
3. Zuid: lössgronden weichsel-ijstijd

Question 12

Steppe

Answer 12

Boomloos landschap
De euraziatische steppe is sinds de late prehistorie een belangrijke verbindingsweg tussen oost en west.
Snelle verplaatsing mogelijk

Question 13

Oost-Europa in de 8e-10e eeuw

Answer 13

Uitbouw Frankische Rijk onder Karel de Grote (8e-9e eeuw), later onderverdeeld in het Heilige Roomse Rijk (10e eeuw)
Vikingen infiltreren vanaf het noorden (10e-12e eeuw)
Slavische vorstendommen aan de oostgrens van het Frankische Rijk (9e-10e eeuw)
Grens tussen Germanen en Slaven wisselt regelmatig

Question 14

Mongoolse rijk

Answer 14

13e eeuw
Vanaf het midden vd 14e eeuw neemt de macht van het Mongoolse rijk af en wordt Moskou de hoofdstad van een verenigd en gecentraliseerd Russisch Rijk

Question 15

Deutsche Ostsiedlung

Answer 15

10e-14e eeuw
Grootschalige migratie naar Slavische gebieden door Duitse kolonisten (vaak niet ervende kinderen)
De grensprovincies (marken) vormden vanaf de 10e eeuw het belangrijkste aangrijpingspunt vd kolonisatie

Question 16

Drie hoofdstromen Ostsiedlung

Answer 16

1. Richting Noordoost-Europa: Polen, Litouwen, Estland, Letland
2. Richting Centraal Europa: Tsjechië
3. Richting Zuidoost-Europa: Oostenrijk, Slowakije, Hongarije en Transsylvanië

Question 17

Gevolgen Ostsiedlung

Answer 17

Regionale vorsten, adel en geestelijke instellingen gaven allerlei privileges aan nieuwe kolonisten
Verliep vredig
Kolonisten stichtte tal van nieuwe steden en moderniseerde steden, vaak dicht bij een kasteel
Plattegronden vaak heel planmatig (schaakbordstructuur)
Moderne vorm van stadsrecht
Permanente marktfunctie
Veel nieuwe kloosters gesticht
Nieuwe planmatige lineaire nederzettingen op het platteland
Strokenverkaveling (waldhuf ontginningen)

Question 18

Waldhuf ontginningen

Answer 18

Regelmatige opstrek van de boerderijen naar achteren het bos in. Leidt tot een strokenverkaveling (Langstreifenflur)

Question 19

Waldhufen

Answer 19

Planmatig strookvormige bosontginningen uit de 12-13e eeuw door de Duitse kolonisten
Lineaire dorpsvormen

Question 20

Moorhufen

Answer 20

Veenontginningen, collectief uitgevoerd in de Volle MIddeleeuwen
Lineaire dorpsvormen

Question 21

Streckhof

Answer 21

Dominant boerderijtype in de planmatige dorpen van Oostenrijk

Question 22

Het feodale landschap

Answer 22

13e-20e eeuw
Adel heeft zeven eeuwen lang een stempel gedrukt op de samenleving en het landschap van Oost-Europa. Een systeem gebaseerd op de overdracht door vorst van de grond en boerenfamilies aan de adel (slavernij)
(De vorsten hadden de macht over het land en over de boeren en verhuurde dit aan de adel)

Question 23

Redenen versterking feodale stelsel

Answer 23

Wanneer het leenstelsel werd afgeschaft intensiveerde het juist in Oost-Europa vanwege:
Sterk gestegen politieke macht en het verkrijgen van de stadsmacht van de adel
Internationale markt als sleutelfactor voor de versterking van het feodale stelsel
Toeleverende functie
Vanwege de relatieve zwakte van de steden doordat het direct getransporteerd werd naar West-Europa

Question 24

Hongaarse Pustza

Answer 24

Origineel bos / open velden
Secundair ontstane steppe door intensieve begrazing van ossen in de 16e-17e eeuw
Grote delen zijn in de 20e eeuw ontgonnen voor landbouw

Question 25

Tijdlaag grote keizerrijken (1526-1918)

Answer 25

Tsaristisch Rusland (1547-1917)
Habsburgse monarchie/Oostenrijk-Hongarij (1526-1918)
Koninkrijk Pruisen/Duitse keizerrijk (1701-1918)
Ottomaanse Rijk (1302-1918)

Question 26

Afschaffing feodale stelsel

Answer 26

1861 in Rusland
Boeren kregen een eigen stuk land en was het dorpsgemeenschap verantwoordelijk voor de aansturing en belastinginning
Lenin gaf 1917 de boeren na een revolutie alsnog alle grond
Stalin zorgde voor collectivisatie, hierbij dienden miljoenen boeren gedeporteerd te worden, waaronder de Duitse kolonisten

Question 27

Collectievisatie van de landbouw in de Sovjetunie

Answer 27

1929-1953
Kolkhozy: collectieve bedrijven waar boeren cooperatief een landbouwbedrijf runnen
Sovkhozy: staatsbedrijven waar arbeiders in loondienst zijn

Question 28

Landhervormingen door de collectivisering

Answer 28

Het voorheen kleinschalige Middeleeuwse landschap maakte plaats voor een grootschalig modern productielandschap
In Polen en Joegoslavië is dit slechts gedeeltelijk het geval, hier zijn regionaal nog kleinschallige landschappen te vinden