markery Flashcards
1
Q
podział antygenów
A
I. NEOANTYGENY II. TOEARZYSZĄCE 1 płodowo-zarodkowe 2 łożyskowe 3 transplantacyjne 4 enzymy III. HORMONY IV. NIESWOISTE
2
Q
wymagania kliniczne
A
1 odróżnienie zdrowy-chory 2 czułość 3 swoistość 4 swoistość narządowa (prostata, tarczyca) 5 korelacja stęż-zaawansowanie 6 wartość prognostyczna
3
Q
czyn. ryzyka rak stercza
A
facet po 50.
historia rodzinna
4
Q
czy. ryzyka j. grubego
A
krew w kale
Lynch I i II
mutacje MSH-2, MLH-1, ACP
5
Q
czyn. ryzyka pierw. rak wątroby
A
marskość
WZW
alkoholizm
6
Q
czyn. ryzyka rak piersi
A
historia rodzinna
mutacje BRCA
wiek
hormony
7
Q
czyn ryzyka raka jajnika
A
kobiety po 50.
mutacje BRCA
Lynch II
8
Q
czyn. ryzyka raka jądra
A
20-40 lat
historia rodzinna
9
Q
neo głowy i szyi
A
SCC-Ag
10
Q
neo przełyku
A
SCC-Ag
11
Q
neo żołądka
A
CA 72-4
12
Q
pierwotny rak wątroby
A
AFP
13
Q
rak trzustki
A
CA 19-9
14
Q
rak j. grubego
A
CEA
15
Q
rak piersi
A
CA 15-3
16
Q
rak jajnika
A
CA 125
17
Q
rak szyjki macicy
A
SCC-Ag
18
Q
rak endometrium
A
CA 125
19
Q
rak prostaty
A
PSA
20
Q
rak jądra
A
AFP
hCG
LDH
21
Q
rak pęcherza moczowego
A
BTA
22
Q
rak płuca
A
CEA
CYFRA 21-1
NSE
23
Q
rak tarczycy
A
TG
Cal
24
Q
czerniak złośliwy
A
S-100B
25
dodatkowa przydatność AFP
```
niskie- z. Downa
wysokie- uszkodzenie cewy nerwowej
marskość
WZW
pierwotny rak wątroby
nienasieniakowate guzy jądra
```
26
indeks fukozylacji
AFP L3/AFP
| ⬆️ guz pierwotny wątroby do 3 cm
27
beta-hCG
```
ciąża
zaśniad groniasty
kosmówczak
nienasieniakowate neo jądra
nasieniaki jądra
```
28
CA 19.9 poniżej 500 IU/ml
pochodna Lewis
marskość wątroby
zapalenia dróg żółciowych
zapalenie trzustki
29
CA 19.9 powyżej 500 IU/ml
neo trzustki
| neo pęch. żółciowego
30
CA 50
```
rak trzustki
rak j. grubego
rak wątrobokom.
płuca piersi czerniak
ch. autoimmun, marskość
```
31
CA 72.4
rak żołądka
| rak jajnika
32
CA 125
nowotwory niezarodkowe jajnika
ciąża
menstruacja
zap. przydatków, wątroby, trzustki
33
HE 4
rak jajnika nieśluzowy
neo płuc piersi pęch moczowego
brak wpływów hormonalnych
34
ROMA
CA 125+ HE 4
35
CA 15.3
```
rak piersi
niezłośliwe zm. piersi, przew. pok.
zap. płuc gruźlica
rak jajnika
niedrobnokom. płuca
```
36
rak piersi wszystkie
```
CA 15.3
CEA
CA 27.29
MCA
CA 549
```
37
SCC-Ag
rak szyjki macicy
neo głowy i szyi
rak płaskonab. płuc
38
beta-2-M
ch. autoimmun.
zab. odporności
po transplantacji
ziarnica złośliwa
szpiczak mnogi
39
Markery jako odbicie procesów komórkowych
1. PROLIFERACJA (TPS!)
2. RÓŻNICOWANIE (CEA, CA, AFP)
3. ŚMIERĆ (TPA!)
40
podział cytokeratyn (fil. pośrednie)
kwaśne 9-20
| zasadowe 1-8
41
cytokeratyny w neo
8
18
19
42
TPA
```
st. zap.
niezłośliwe zm. płuc, wątroby, mocz-płc
rak piersi
neo p. pok.
neo płuc
neo jajnika
neo stercza
neo pecherza mocz.
```
43
TPS (cytoker. 18)
z CA125
z CEA
z NSE
44
CYFRA 21.1 (cytoker. 19)
```
tylko n. płaski jednowarstw.
rak niedrobnokom. płuca
rak płaskonabł. płuca
gruźlica
marskość
neo głowy i szyi
neo szyjki macicy
```
45
swoista enolaza neuronowa (alfagamma, gammagamma) NSE
```
uczestniczy w glikolizie beztlenowej
glejaki
rak drobnokom. płuc!
rak grasicy
zwojaki
nerczak płodowy
nasieniak jądra
```
46
pro-GRP (prekursor peptydu uwalniającego gastrynę)
rak drobnokom. płuca
| niewydolność nerek
47
HER2 (zewnatrzkom. domena receptora naskórkowego czyn. wzrostu)
rak piersi
hormonowrażliwy niższe
hormononiewrażliwy wyższe
48
PSA
proteaza serynowa- kalikreina
przerost prostaty
rak stercza
49
formy PSA
całkowite steż.
frakcja wolna
frakcja związana z alfa1-chymotrypsyną
50
PSAD
gęstość PSA =PSA /obj. stercza z USG
51
f/tPSA
niższa w raku
| wyższa w gruczolaku
52
-2 pro-PSA
frakcja fPSA związana z rakiem stercza
53
ektopowo ADH
rak owsianokom. oskrzela
| rak trzustki, płuc, stercza
54
ektopowo ACTH
rak oskrzela
rak trzustki
rak rdzeniasty tarczycy
55
ektopowo TSH
zaśniad groniasty (kosmówczak)
56
ektopowo PTH
rak płuca
57
kalcytonina
hiperplazja tarczycy
rak rdzeniasty tarczycy
ektopowo: owsiankom., rak piersi
58
hCG
rak płuca żołądka piersi
czerniak
szpiczak
chłoniaki
59
⬆️fosfataza kwaśna (sterczowa- PAP)
rak stercza
neo kości
przerzuty do kości
gruczolak stercza
60
izoenzymy fosfatazy zasadowej
kostny
wątrobowy
jelitowy
61
⬆️fosfatazy zasadowej kostnej
neo kości
| przerzuty do kości
62
⬆️fosfatazy zasadowej wątrobowej
neo/przerzuty do wątroby (szczeg. z cholestazą)
63
5'-nukleotydaza
różnicowanie lokalizacji przy wzroście aktyw. fosfatazy zasadowej
⬆️ przerzuty do wątroby
↔️ przerzuty do kości
64
beta-glukuronidaza
```
rak trzustki
rak j. grubego
ch. wątroby
małe przerzuty do wątroby
rak pęch. mocz ⬆️w moczu
```
65
arylosulfataza
rak pęch mocz.
| rak j. grubego
66
aminopeptydaza leucynowa
przerzuty do wątroby
| rak głowy trzustki
67
LDH
⬆️LDH-3, -4, -5 w neo
| -5 przerzuty do watroby
68
⬆️CK-BB
uszkodzenie mózgu
rak prostaty
rak płuca
69
przerzuty do wątroby
CEA
fosfataza zasadowa
GGT
5'-nukleotydaza
70
charaktery przerzutów do kości
osteoblastyczny
osteolityczny
mieszany
71
hiperkalcemia
rak piersi
rak płuca
rak tarczycy
ograniczone zastosowanie
72
hydroksyprolina OHP w moczu
wskaźnik osteolizy
| długo się utrzymuje
73
pirydynolina PYR w moczu
wskaźnik erozji kości
| monitorowanie leczenia przerzutów DPD
74
C- i N-końcowe telopeptydy kolagenu I
monitorowanie chemioterapii na przerzuty do kości ICTP
75
kwaśna fosfataza kostna TRACP 5b
przerzuty osteolityczne
osteoporoza
osteomalacje
nadczynność przytarczyc
76
kostna fosfataza alkainczna BALP
wskaźnik kościotworzenia
| przerzuty ze stercza + PSA
77
osteokalcyna
marker obrotu kostnego
| monitorowanie leczenia np raka piersi
78
N- i C-końcowe propeptydy kolagenu I (P1NP P1CP)
markery kościotworzenia
| wysoki stosunek N/C mówi o agresywnych przerzutach
79
CA 19.9
0-37 U/mL
80
PSA
0-4 ng/mL
81
CEA
0-5 ng/mL
82
CA 125
0-35 U/mL
83
CA 15.3
0-31.3 U/mL
