macro

Question 1

5.3 Begrip rechtstelsel

Answer 1

geheel van alle juridische elementen horend bij één ‘rechtgevende’ entiteit.

Question 2

Wat is het belang van een verbonden visie op sociale orde in een rechtstelsel?

Answer 2

: Een verbonden visie op sociale orde in een rechtstelsel bepaalt de wijze van rechtstoepassing en geeft de functie van recht in de samenleving vorm.

Question 3

Wat omvat de eigen rechtsleer (doctrine) van een rechtstelsel?

Answer 3

De eigen rechtsleer (doctrine) van een rechtstelsel omvat:

Eigen concepten en terminologie
Een eigen indeling van recht in categorieën (rechtstakken)
Eigen technieken voor het uitdrukken en interpreteren van regels

Question 4

Wat betekent de positivistische visie op het bestaan van rechtstelsels?

Answer 4

De positivistische visie op het bestaan van rechtstelsels stelt dat rechtstelsels alleen bestaan in relatie tot de instellingen van de overheid (rechtgever). Zonder een rechtgever zou er geen rechtstelsel zijn.

Question 5

o Grundnorm (Hans Kelsen

Answer 5

een rechtstelsel is een geheel van recht met één Grundnurm. Belgische en Duitse recht zijn aparte rechtstelsels omdat ze een aparte Grundnurm hebben.
= recht als normatieve piramide: alles wat zijn geldigheid ontleent aan hetzelfde startpunt in de redenering vormt een geheel dat we zien als rechtstelsel.
= dit is religie, een mythe

Question 6

o Rule of Recognition (Herbert Hart

Answer 6

een rechtstelsel heeft een gemeenschappelijke set van rules of recognition waarbij rechters dezelfde principes volgen om te beslissen of iets een rechtsbron is of niet.
= realistischer dan Kelsen

Question 7

elke contexten beïnvloeden een rechtstelsel?

Answer 7

Een rechtstelsel wordt beïnvloed door de volgende contexten:

Socio-economische context
Culturele context, inclusief religieuze invloeden
Politieke context
Juridisch-institutionele geschiedenis

Elk rechtstelsel wordt beïnvloed door kenmerken die mede worden bepaald door de omstandigheden waarin het rechtstelsel zich heeft ontwikkeld en door de historische loop der tijd.

Question 8

path dependent evolution

Answer 8

soms gebeurt er iets waardoor het pad dat we samen doormaken en waar we conflicten voor ons krijgen die we moeten oplossen een knik geeft in ons verhaal en wat we doen.

Question 9

Probleem: catalogisering

Answer 9

we moeten afspreken hoezeer verschillende rechtstelsels op elkaar moeten lijken om te zeggen dat ze verschillende voorbeelden van eenzelfde soort zijn, hoezeer ze moeten verschillen van elkaar om te zeggen dat ze andere soorten zijn. geen eensgezindheid over de maatstaf die moet gebruikt worden om de indeling te maken: indeling verschilt van elkaar en lijkt op elkaar, maar toch maak je een andere oefening. Vaak zitten grote discussies in de verantwoording van de indeling, niet in het resultaat ervan.

Question 10

Eerste indelingen Maatstaven:

Answer 10

gebaseerd op externe (niet-juridische) kenmerken
= eerste oefeningen vertrokken op basis van kenmerken:

• Geografische: per land en dan per continent
• Taal: Engelse, Franse, Duitse recht
• Ras: G. Sauser-Hall, Fonction et méthode de droit comparé (1913)

levert geen inzichten over recht op zich: verlaten idee want er is geen inhoudelijk verband aangetoond tussen criteria en inhoud rechtstelsels.

Question 11

5.4.2 Maatstaven: genealogie

Answer 11

Vertrokken vanuit kritiek op voorgaande indelingen: indelingen zijn verkeerd omdat ze stelsels indelen op basis van iets anders dan hun eigen kenmerken. Als je wetenschappelijk rechtstelsels wil indelen, moet je dit doen volgens kenmerken van dit rechtstelsels, niet iets anders of iets dat erbuiten ligt. Dingen zoals taal en regio en ras van mensen zijn geen juridische fenomenen. Rechtstelsels mogen niet ingedeeld worden op basis van niet juridische kenmerken van de samenleving. genetische’ relatie tussen ‘moeder’- en ‘dochter’-stelsels = herkomst en overgegeven element (niet externe kenmerken; zoals die eerdere) = BE is dochter van Franse

Question 12

Wat is een kritiekpunt op de genealogische benadering?

Answer 12

Een kritiekpunt op de genealogische benadering is dat gelijkenissen tussen rechtstelsels niet uitsluitend het resultaat zijn van afstamming, maar eerder het gevolg van wederzijdse beïnvloeding, waarbij legal transplants van het ene stelsel naar het andere gaan en vice versa.

Question 13

Wat is het doel van de typologische benadering van het indelen van rechtstelsels?

Answer 13

Het doel van de typologische benadering is om rechtstelsels in te delen op basis van hun huidige, eigen kenmerken, los van hun herkomst. Deze benadering richt zich op het begrijpen van het recht als onderdeel van de ideologie van de samenleving en baseert de indeling op analytische kenmerken.

Question 14

Hoe wordt de indeling van rechtstelsels gemaakt volgens de typologische benadering?

Answer 14

De indeling van rechtstelsels wordt gemaakt op basis van onderliggende ideologieën, waarbij rechtstelsels worden ingedeeld in groepen zoals Westers, Socialistisch en Restcategorie (niet-Europese rechtssystemen).

Question 15

Wat zijn de onderverdelingen binnen de Westerse categorie volgens de typologische benadering?

Answer 15

Binnen de Westerse categorie wordt onderverdeeld op basis van gehanteerde juridische technieken, zoals de opvatting over wat de rechtsregel is, de aard en onderlinge relatie van formele rechtsbronnen, en de structuur en indeling van het recht in de leer. Dit leidt tot de onderscheiding tussen Romano-Germaans en Common law.

Question 16

Wat was de kritiek van Zweigert en Kötz op eerdere indelingen van rechtstelsels?

Answer 16

Zweigert en Kötz argumenteerden dat eerdere indelingen van rechtstelsels die gebaseerd waren op één enkele maatstaf, zoals bronnenleer of afkomst, gedoemd waren om te falen vanwege de complexiteit van het recht. Recht is multifaceted en kan niet adequaat worden ingedeeld op basis van slechts één dimensie.

Question 17

oplossing zweiger en kotz:

Answer 17

Oplossing: recht indelen met de methodologie die lijkt op degene die gebruikt worden in cultuur- en kunstwetenschappen. Daarom hebben zij het over stijlen, niet over families/systemen.

Bundel van 5 maatstaven  ‘stijl’ (literatuur, muziek, schilderkunst, architectuur)
= stijl bepalen op basis van een bundel van 5 maatstaven, niet één maatstaf.
- Historische oorsprong en ontwikkeling: geologische en historische
= toch heeft afkomst een rol te spelen in hoe wij het eindproduct nu beschouwen

• Overheersende juridische denkwijze: de juridische manier van denken
  = deductief denken vanuit basisprincipes of inductief denken vanuit concrete oplossingen
  = manier van denken over de rol van recht in de samenleving
• Bijzondere rechtsinstellingen/figuren:
  Vb. Trust in common law
  Vb. Verstoting in Islamitisch recht
  Vb. Het eigendomsconcept van socialistische recht
  Vb. Zijdelingse vordering van Romaans recht
  Vb. Culpa in contrahendo van Germaans recht
• Aard rechtsbronnen en uitlegging: hangt samen met jurisdictionele organisatie
• Doorwerkende ideologische factoren (incl. relgieuze): voor zover die ideologie een invloed uitoefent op het recht (liberaal v. socialistisch)

Question 18

Wat zijn de ‘Rechtskreise’ in de typologische benadering? zweigert

Answer 18

De ‘Rechtskreise’ zijn 8 groepen die elk staan voor een specifieke stijl van rechtssysteem op basis van de vijf maatstaven. Deze groepen zijn ontworpen om rechtstelsels in te delen volgens hun eigen kenmerken en ideologie.

Romanistisch, socialistisch, germanistisch, islamitisch, comon law, hindoe, noords en verre oosen

Question 19

Wat is een kritiekpunt op de typologische benadering van het indelen van rechtstelsels? rechtskreise zweigert

Answer 19

Een kritiekpunt is dat de criteria niet onafhankelijk van het resultaat zijn vastgesteld en dat sommige criteria selectief zijn toegepast op bepaalde stijlen en niet op andere. Bovendien omvat de indeling bijzondere rechtsinstellingen, wat wordt beschouwd als micro-vergelijking en niet als het criterium voor macro-vergelijking.

Question 20

Wat is het verschil tussen de aanwezigheid van romanisatie in common law en civil law?

Answer 20

n common law-systemen is er over het algemeen geen sprake van romanisatie, terwijl in civil law-systemen, zoals die in continentaal Europa, wel sprake is van romanisatie.

Question 21

Hoe heeft het Romeinse recht invloed gehad op de totstandkoming van Europees recht?

Answer 21

Europees recht is ontstaan op basis van het Romeinse recht dat aan middeleeuwse universiteiten werd bestudeerd. Het vormde de basis voor codificaties en had invloed op de doctrine.

Question 22

Waarom wordt opgemerkt dat er geen volledige romanisatie was in het common law-systeem?

Answer 22

De academische activiteiten die plaatsvonden op het continent, zoals het bestuderen van Romeins recht, hadden niet dezelfde invloed in Engeland. De Koninklijke rechtbanken in Engeland volgden hun eigen praktijken, zoals het werken met Writs, die niet gebaseerd waren op Romeinse leer. Het fenomeen van academici die nadenken over recht was er echter wel.

Question 23

Wat is het verschil tussen de benadering van recht in het common law en het Romeinse recht?

Answer 23

nhoudelijk lijkt het common law-systeem meer op het Romeinse systeem dan het continentaal recht. Terwijl het common law zich richt op regels afgeleid van principes, had het Romeinse recht een leer die volledig bestond uit beschrijvingen van acties. De structuur van het common law-systeem met Writs lijkt structureel meer op het Romeinse systeem dan het systeem met wetten zoals op het continent.

Question 24

Wat is het belangrijkste kenmerk van het Romeinse recht dat verschilt van de benadering in het common law?

Answer 24

Het Romeinse recht was gebaseerd op beschrijvingen van acties (actionis), terwijl het common law-systeem meer gericht is op regels afgeleid van principes. Dit verschil in benadering heeft invloed op de structuur van de respectievelijke rechtssystemen.

Question 25

oe verschilt de relatie tussen materieel recht en rechtspleging tussen common law en civil law?

Answer 25

In common law-systemen volgt het materiële recht uit de rechtspleging. Dit betekent dat het recht wordt beschreven aan de hand van wat er in de Koninklijke rechtbanken gebeurt. Als een zaak voldoet aan de voorwaarden in de Writs (bevelen), kan een rechter een beslissing nemen. Eerst komt dus de remedie. In civil law-systemen bestaat het materiële recht los van de remedie en wordt het recht beschreven aan de hand van algemene rechtsregels.

Question 26

Hoe wordt in civil law het verband tussen materieel recht en rechtspleging meestal beschreven?

Answer 26

in civil law wordt het verband tussen materieel recht en rechtspleging meestal beschreven als een situatie waarin algemene rechtsregels bepalen of iemand een recht heeft. Vanuit dat recht wordt een rechtsvordering afgeleid, die vervolgens met behulp van procesrecht wordt uitgeoefend. Het procesrecht gaat uit van pre-existerend materieel recht.

Question 27

Wat is het concept van “bestaan” van subjectief recht in civil law?

Answer 27

In civil law denken we vaak dat we een subjectief recht hebben wanneer we recht hebben op iets. Echter, dit betekent niet automatisch dat er ook een bijbehorende remedie is. Dit roept de vraag op wat het betekent om een recht te hebben als er geen bruikbare remedie aan verbonden is.

Question 28

Hoe wordt in common law het verband tussen materieel recht en rechtspleging gelegd?In common law wordt het materiële recht beschreven als datgene wat gebeurt in de Koninklijke rechtbanken. Als een zaak voldoet aan de voorwaarden in de Writs, kan een rechter een beslissing nemen. De remedie komt dus eerst en het recht volgt uit de rechtspleging.

Question 29

Hoe wordt in common law bepaald of er sprake is van recht?

Answer 29

n common law wordt bepaald of er sprake is van recht door te kijken of er een remedie is. Als er geen remedie is, wordt er geen recht erkend. Dit in tegenstelling tot civil law waarin er algemene rechtsregels zijn die bepalen of iemand een recht heeft.

Question 30

Hoe heeft de historische ontwikkeling invloed gehad op de verschillende benaderingen van materieel recht in common law en civil law?

Answer 30

n de Middeleeuwen zijn in continentaal Europa gedachten ontwikkeld waarbij de principes van recht eerst komen en de remedies later worden afgeleid. Deze filosofische achtergrond heeft geleid tot de perceptie dat het materiële recht losstaat van de remedie. In common law heeft de historische ontwikkeling ertoe geleid dat de remedie eerst komt en het recht volgt uit de rechtspleging.

Question 31

Hoe verschilt de benadering van het construeren van regels tussen common law en civil law?

Answer 31

In common law-systemen wordt de regel inductief geconstrueerd uit casuïstiek. Dit betekent dat de regel ontstaat door geleidelijke veralgemening van concrete oplossingen die zijn voortgekomen uit eerdere beslissingen in vergelijkbare gevallen. In civil law-systemen worden regels deductief geformuleerd op basis van algemene rechtsregels die worden opgesteld door de bevoegde overheid. De regel bestaat als zodanig en wordt vervolgens toegepast op concrete gevallen.

Question 32

Hoe construeert een common law-jurist regels?

Answer 32

Een common law-jurist construeert regels inductief uit casuïstiek. De rechter begint met het oplossen van een concreet geschil en motiveert zijn beslissing. Als soortgelijke gevallen zich voordoen, kunnen deze analoog worden behandeld op basis van eerdere beslissingen. Na verloop van tijd leidt dit tot een algemener geformuleerde regel die is ontstaan uit de praktijk van het beslissen van gevallen.

Question 33

Hoe construeert een civil law-jurist regels?

Answer 33

Een civil law-jurist construeert regels deductief op basis van algemene rechtsregels die worden vastgesteld door de bevoegde overheid. Het vertrekpunt is de gewilde ordening die in de wetten en voorschriften is vastgelegd. Concreet geschil wordt opgelost op basis van bestaande wil over de ordening, en regels worden afgeleid uit algemene principes.

Question 34

Hoe wordt de relatie tussen de regel en de praktijk van rechtspleging in common law en civil law bekeken?

Answer 34

In common law wordt de regel beschouwd als een geleidelijke veralgemening van concrete oplossingen die zijn voortgekomen uit de praktijk van het beslissen van gevallen. In civil law wordt de regel beschouwd als een bestaande regel die wordt toegepast op concrete gevallen. Beide benaderingen hebben invloed op hoe juristen het fenomeen recht begrijpen en toepassen.

Question 35

at is het belang van het begrijpen van de verschillende benaderingen van het construeren van regels in common law en civil law?

Answer 35

Het begrijpen van deze benaderingen is essentieel om inzicht te krijgen in de manier waarop juristen regels begrijpen, formuleren en toepassen in verschillende rechtssystemen. Het heeft invloed op de rol van precedenten, de ontwikkeling van jurisprudentie en de dynamiek van wetgeving en rechtspraak.

Question 36

Hoe zijn common law en civil law geëvolueerd in hun benadering van het construeren van regels?

Answer 36

Zowel common law als civil law hebben geëvolueerd in hun benadering van het construeren van regels. Continentale juristen zijn enigszins geëvolueerd in hun benadering en erkennen nu meer de praktijk en jurisprudentie als belangrijke bronnen van regels. Common law-juristen hebben ook enige evolutie ondergaan door wetgeving en regelgeving die via geponeerde regels zijn ingevoerd, waardoor ze een meer deductieve benadering hebben aangenomen in sommige aspecten.

Question 37

Wat is het concept van “bestaan” van de regel in civil law?

Answer 37

In civil law wordt de regel beschouwd als een bestaande regel die wordt toegepast op concrete gevallen. Deze regel wordt geformuleerd in wetten en voorschriften en wordt verondersteld te bestaan als een vaststaand gegeven, los van individuele geschillen. De regel op zichzelf wordt als geldig en bestaand beschouwd.

Question 38

Wat is het concept van “ontstaan” van de regel in common law?

Answer 38

In common law wordt de regel beschouwd als iets dat ontstaat uit de praktijk van het beslissen van gevallen. De regel wordt geleidelijk aan geconstrueerd door veralgemening van concrete oplossingen in vergelijkbare gevallen. Het vertrekpunt is de oplossing van een concreet geschil en na verloop van tijd ontstaat er een algemenere regel op basis van analoge beslissingen.

Question 39

Wie domineert de formulering van regels in common law-systemen?

Answer 39

In common law-systemen domineren rechters de formulering van regels. Rechters schrijven ratio decidendi en statements of the rules in hun beslissingen, die geleidelijk evolueren naarmate nieuwe beslissingen worden genomen. Deze statements of the rules worden aanvaard als recht en vormen jurisprudentie.

Question 40

Wie domineert de formulering van regels in civil law-systemen?

Answer 40

In civil law-systemen domineren auteurs de formulering van regels. De regels en rechtsprincipes worden vaak geformuleerd en uitgelegd door gezaghebbende auteurs in de juridische literatuur. Hun werken worden beschouwd als bronnen van juridische kennis en beïnvloeden hoe regels worden begrepen en geïnterpreteerd.

Question 41

Hoe verschilt de regelvorming tussen common law en civil law?

Answer 41

In common law-systemen worden regels gevormd door rechters die “statements of the rules” formuleren in rechterlijke uitspraken, terwijl in civil law-systemen gezaghebbende auteurs regels formuleren en uitleggen in juridische literatuur. Rechters domineren de regelvorming in common law, terwijl auteurs dat doen in civil law.

Question 42

Wat is de summa divisio in civil law?

Answer 42

De summa divisio in civil law is de opdeling tussen publiekrecht en privaatrecht. Publiekrecht regelt relaties met of tussen overheden, terwijl privaatrecht relaties tussen burgers onderling regelt.

Question 43

Hoe heeft de visie op publiekrecht en privaatrecht in civil law geëvolueerd?

Answer 43

In de 19e eeuw dacht men dat publiekrecht alleen verticale relaties tussen overheden en ondergeschikten regelde, terwijl horizontale relaties tussen ondergeschikten onderling door privaatrecht werden geregeld. Deze visie is verouderd; overheden zijn ook onderhevig aan privaatrecht en privaatrecht regelt relaties ongeacht of het burgers of overheden betreft.

Question 44

Wat is equity in het Engelse rechtssysteem?

Answer 44

Equity verwijst naar het deel van het Engelse rechtssysteem dat is ontstaan uit de rechtspraak van de Court of Chancery, waarbij de Chancellor optrad als morele raadgever van de Koning. Equity was een correctie op het recht dat voortkwam uit de Courts of Law (common law in de engste zin) en bood oplossingen in gevallen waarin common law tekort schoot.

Question 45

Wat is het verband tussen common law en equity?

Answer 45

Common law omvat zowel common law in de engste zin (regels uit Courts of Law) als equity (regels uit Court of Chancery). Equity is ontstaan als een correctie op het common law dat voortkwam uit de Writs in de Middeleeuwen. Beiden hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van het Engelse rechtssysteem.

Question 46

Wat gebeurde er in de 19e eeuw met de Writs in Engeland?

Answer 46

In de 19e eeuw werden de verschillende Writs die de basis vormden voor het common law in de engste zin, vervangen door één globale Writ, de Writ of Summons. Dit verminderde de binding van het recht met de oorspronkelijke Writs en liet ruimte voor verdere rechtsontwikkeling op basis van precedenten.

Question 47

Wat was het effect van de Judicature Acts 1875 in Engeland?

Answer 47

De Judicature Acts 1875 resulteerden in de fusie van the Courts of Law en the Courts of Chancery tot één rechtbank. Dit leidde tot één uniform rechtsstelsel waarin zowel common law als equity werden behandeld door dezelfde rechtbank.

Question 48

: Bestaat equity nog steeds apart van law?

Answer 48

Hoewel equity en common law nu worden behandeld door dezelfde rechtbank, worden ze nog steeds beschouwd als verschillende gebieden binnen het Engelse rechtssysteem. Juristen ordenen regels in categorieën (rechtstakken), en in die zin blijven equity en common law aparte concepten, ook al worden ze door dezelfde rechtbank behandeld.

Question 49

Wat is juridisch pluralisme?

Answer 49

uridisch pluralisme verwijst naar de situatie waarin verschillende rechtsgehelen tegelijkertijd van toepassing zijn binnen een samenleving. Dit betekent dat naast het overheidsrecht ook andere vormen van recht, zoals gewoonterecht of religieus recht, een rol spelen in het reguleren van gedrag en conflicten.

Question 50

Wat is zacht pluralisme?

Answer 50

Zacht pluralisme houdt in dat het overheidsrecht het bestaan van niet-statelijk recht erkent en tolereert. Gewoonterecht en andere gewoonten kunnen naast en tegen de wet bestaan, en het statelijke recht kan zelfs naar niet-statelijk recht verwijzen. Beide rechtsvormen komen niet noodzakelijk met elkaar in strijd.

Question 51

Wat is hard pluralisme?

Answer 51

Hard pluralisme verwijst naar een situatie waarin het overheidsrecht en niet-statelijk recht naast elkaar bestaan, maar waarbij ze geen erkende relatie hebben. Dit kan leiden tot conflicterende regels en normen die beide als geldig worden beschouwd in verschillende delen van de samenleving.

Question 52

Wat is legal centralism?

Answer 52

Legal centralism is het idee dat recht en staat inherent met elkaar verbonden zijn. Dit kan leiden tot het niet erkennen van niet-statelijke rechtsvormen zoals religieus recht als geldig recht, maar eerder als religie. Het komt voort uit het concept dat recht alleen uit de staat voortkomt.

Question 53

wat is de uitdaging bij het afbakenen van juridische concepten in diverse samenlevingen?

Answer 53

Het afbakenen van juridische concepten in diverse samenlevingen is een moeilijke zoektocht. Het begrip van recht moet ruim genoeg zijn om verschillende vormen van recht te omvatten, maar ook enigszins beperkt om te voorkomen dat elke sociale relatie als recht wordt beschouwd. Dit wordt bemoeilijkt door verschillende culturele en sociale normen die de definitie van recht kunnen beïnvloeden.

Question 54

Wat zijn ideaaltypes en realiteit in de context van rechtsstelsels?

Answer 54

Ideaaltypes zijn theoretische constructies die rechtsstelsels in abstracte categorieën verdelen, zoals civil law en common law. Realiteit verwijst naar de werkelijke rechtsstelsels die vaak gemengd zijn en waarvan de kenmerken in de tijd evolueren. Rechtsstelsels zijn dynamisch en worden beïnvloed door transplants, besmetting, diffusie en osmose.

Question 55

Wat is het verschil tussen hybride stelsels en juridisch pluralisme?

Answer 55

Hybride stelsels vertonen kenmerken van verschillende rechtsideaaltypes in verschillende rechtstakken. Juridisch pluralisme verwijst naar het bestaan van verschillende rechtsgehelen naast elkaar, zonder dat ze noodzakelijk in een hiërarchische relatie staan.

Question 56

Wat is het verschil tussen zacht pluralisme en hard pluralisme?

Answer 56

Zacht pluralisme houdt in dat het overheidsrecht het bestaan van niet-statelijk recht erkent en tolereert. Hard pluralisme verwijst naar het gelijktijdig bestaan van overheidsrecht en niet-statelijk recht, waarbij ze los van elkaar opereren zonder dat het overheidsrecht het andere recht erkent.