Locomotorisch WZ

Question 1

Beenderen van wervelkolom

Answer 1

7 cervicale, 12 thoracale en 5 lumbale wervels. De 5 wervels van het os sacrum zijn met elkaar vergroeid alsook de 3 of 4 wervels van het os coccygis.

Question 2

Tussenwervelschijven/ disci intervertebrale

Answer 2

• opgebouwd uit een ringvormige bindweefselige annulus fibrosus waarbinnen zich de gelatineuse nucleus pulposus
• schokbrekers en hebben een functie in de flexibiliteit.

Question 3

Flexie in wervelkolom

Answer 3

kan in de gehele wervelkolom plaatsvinden doch het meest uitgesproken cervicaal.

Question 4

Extensie in wervelkolom

Answer 4

is het meest uitgesproken cervicaal en lumbaal.

Question 5

Lateroflexie in wervelkolom

Answer 5

is cervicaal, thoracaal, lumbaal in gelijke mate mogelijk.

Question 6

Rotatie in wervelkolom

Answer 6

is vooral cervicaal en (hoog) thoracaal mogelijk en het minst lumbaal.

Question 7

Inspectie CWZ

Answer 7

Stand van het hoofd (hoofdscheefstand in frontale vlak)
Stand van de hals (torticollis, meestal t.g.v. m. sternocleidomastoideus)
Stand van de schouders
Lordose

Question 8

Oppervlakte anatomie CWZ

Answer 8

Protuberantia occipitalis externa
Processus mastoideus
Processus spinosus C2: palpeer met de nek ontspannen in neutrale positie onder het occiput naar de diepte op de mediaanlijn. De eerste benige knobbel is processus spinosus van C2.
Processi spinosi C3 tot C6: te palperen bij retroflexie ( ontspannen van het ligamentum nuchae)
Processus spinosus C7: meest prominent bij anteflexie
Differentieer C6 en C7 door vingertoppen van wijsvinger en middenvinger t.h.v. de processi spinosi van C6 en C7 te plaatsen terwijl je lateraal van de patiënt staat. Voer een maximale retroflexie uit en de vingertop die in de diepte naar ventraal verdwijnt bevindt zich t.h.v. C6.
Ligamentum nuchae: een septum in de mediaanlijn van de nek, vanaf de protuberantia occipitalis externa tot de doornuitsteeksels van de onderste halswervels. Palpeer bij anteflexie.
M.trapezius : pars descendens
Paravertebrale musculatuur

Question 9

Specifieke testen CWZ

Answer 9

• Compressiepijn (processi spinosi)

- Test van Spurling

Question 10

Test van Spurling

Answer 10

= gecombineerde retroflexie-lateroflexie-rotatie met axiale compressie (test facettaire en radiculaire pathologie).

• Sta ACHTER de ZITTENDE patiënt en voer met beide handen passief een lateroflexie, rotatie en extensie uit. Plaats dan één of twee handen op het hoofd van de patiënt en voer geleidelijk toenemend axiale druk uit.
• Bij facettair lijden zal door dit manoeuver de druk facettair toenemen en de patiënt zal pijn krijgen of de bestaande pijn zal toenemen.
• Tegelijkertijd worden ook de foraminae intervertebraliae door dit manoeuver met 20-30% vernauwd.
• Voorafbestaande radiculaire pijn wordt uitgelokt of verergerd.

Question 11

Inspectie TWZ

Answer 11

Stand van de schouders
Scapulae
Kyfose
Scoliose
Gibbus: bochel aan de convexe zijde van de scoliose
Spieren: m. trapezius, m. supraspinatus, m. infraspinatus, m. teres minor en maior, m. latissimus dorsi, m. erector spinae

Question 12

Gibbus

Answer 12

bochel aan de convexe zijde van de scoliose

Question 13

Oppervlakte anatomie TWZ

Answer 13

scapulae met referentiepunten: spina scapulae en angulus inferior
Processus spinosus T3 en T7
Costovertebrale junctie (een duimbreedte lateraal van processi spinosi)
Paravertebrale musculatuur

Question 14

actief en passief bewegingsonderzoek TWZ

Answer 14

Vraag patiënt de romp en schouders zo ver mogelijk naar links en rechts te roteren. Roteer voor het passief onderzoek met de ene hand op de voorzijde van de schouder en de andere op de achterzijde de romp van de patiënt maximaal naar links en rechts.

Question 15

Specifieke testen TWZ

Answer 15

• Compressiepijn (proc spinosi)
• Kloppijn wervels
• Meten thoraxexpansie en ademhalingsexcursie

Question 16

Kloppijn wervels

Answer 16

De patiënt zit voorovergebogen met de kin op de borst. Sta naast de patiënt en klop met de ulnaire zijde van de vuist op de thoracale wervels van craniaal naar caudaal en herhaal van caudaal naar craniaal. De test is positief bij aangeven van pijn op een identieke thoracale wervel (spondylitis, metastasen, frakturen…).

Question 17

Meten thoraxexpansie en ademhalingsexcursie

Answer 17

• Test voor de beweeglijkheid in de costovertebrale gewrichten!
• De patiënt staat recht. Omvat de thorax met een meetlint ventraal en dorsaal op gelijke hoogte, bij de man t.h.v. de processus xyphoideus, bij de vrouw midsternaal. Vraag maximaal uit te ademen en nadien maximaal in te ademen en meet het verschil. De waarde dient 5 cm of meer te zijn.

Question 18

Inspectie LWZ

Answer 18

Stand cristae iliacae
Stand van bilplooien
Lordose (thoracolumbaal)
Scoliose

Question 19

Oppervlakte anatomie LWZ

Answer 19

Processus spinosus L1: t.h.v. onderrand onderste ribben
Overgang processi spinosi L4-L5: t.h.v. lijn tussen cristae iliacae
Overgang processi spinosi L5-S1
Processi spinosi L4 –L5 –S1
Spina iliaca posterior superior (SIPS): Orienteer via de ‘kuiltjes’ of palpeer naar dorsaal terwijl de crista iliacae gevolgd worden.
Processus spinosus S2: t.h.v. lijn tussen SIPS
Sacro-iliacale gewrichten: caudaal en anterieur van de SIPS (in de diepte, geen rechtstreekse palpatie mogelijk)
Facetgewrichten L4-L5 en L5-S1: Lokaliseer de tussenwervelruimte en ga 1 duimbreedte lateraal van de mediaanlijn.
Os sacrum
Os coccygis: Palpeer vanuit de bilnaad (alleen op indicatie, bij vermoeden van fractuur te combineren met een rectaal toucher).
Paravertebrale musculatuur

Question 20

Specifieke testen LWZ

Answer 20

1. Compressie pijn (processi spinosi)
2. Kloppijn wervels
3. Test van Kemp
4. Schöber index
5. Worteltesten (indicatief voor uitval)
   Teenstand (worteltest S1)
   Hielstand (worteltest L5)
6. Radiculaire testen in ruglig
   A. Teken van Lasègue (straight leg raising test)
   B. Test van Bragard
   C. Bowstringsign

Question 21

Test van Kemp

Answer 21

• Gecombineerde retroflexie-rotatie-lateroflexie met axiale druk in LWZ (test facettaire en radiculaire pathologie).
• Sta ACHTER de patiënt en begeleid hem in maximale rotatie, retro en lateroflexie met gestrekte benen. Ondersteun met de ene hand het bekken en voer axiale druk uit door aan de ARM van de patiënt te trekken. De test is positief bij pijn lumbaal.

Question 22

Shober index

Answer 22

Sta achter de patiënt. Markeer met een dermografisch potlood de tussenwervelruimte L4-L5, en markeer vervolgens een punt op de middellijn 2 cm distaal. Markeer dan vanaf dit punt een punt op de middellijn 10cm craniaal. Vraag de patiënt een maximale anteflexie uit te voeren en meet nu opnieuw de afstand tussen deze twee punten. Deze bedraagt normaal meer dan 13 cm.

Question 23

Teenstand

Answer 23

• worteltest S1
• Laat de patiënt een aantal passen uitvoeren op de tenen en zie of er motorische uitval optreedt (verminderen van plantaire flexie enkel en/of tenen).

Question 24

Hielstand

Answer 24

• worteltest L5
• Laat de patiënt een aantal passen uitvoeren op de hielen en zie of er motorische uitval optreedt (verminderen van dorsiflexie enkel en/of extensie tenen, dropvoet - klapvoet).

Question 25

Radiculaire testen LWZ in ruglig

Answer 25

• Teken van Lasègue (straight leg raising test)
• Test van Bragard
• Bowstringsign

Question 26

Teken van Lasègue

Answer 26

• straight leg raising test
• Hef met de hand onder de hiel passief het gestrekte (pijnlijke) been verticaal op. De patiënt dient aan te geven wanneer deze beweging pijn doet. Het teken van Lasuègue is aanwezig als er uistralende pijn onder de knie optreedt (dezelfde pijn waar patiënt van klaagt). De hoek die het been op dat ogenblik maakt met de onderzoekstafel wordt gemeten.
• wanneer positief doen dan ook test van Bragard

Question 27

test van Bragard

Answer 27

Laat bij een aanwezige Lasègue aansluitend het been een paar graden zakken tot de patiënt geen pijn meer voelt. Voer op dit moment een dorsiflexie uit van de voet (waardoor de tractie op de n. ischiadicus opnieuw toeneemt). De test is positief als dezelfde pijn terugkeert.

Question 28

Bowstring sign

Answer 28

Neem plaats op de onderzoekstafel en breng het pijnlijke geplooide been over uw schouder. Palpeer met beide duimen diep tussen de koppen van de hamstrings en geef daardoor diepe druk t.h.v. de n ischiadicus. De test is positief als er lokale en/of uitstralende pijn optreedt.