Lichaam & uiterlijk Flashcards
Welk zorgthema klinisch redeneren?
- Bewegingsfunctie
- Activiteit & participatie
Waardoor wordt het zelfstandig functioneren nog beïnvloed? - voorbeelden
- Houding & beweging
- Ademhaling
- Circulatie
- Stemming
- Zwangerschap
…
Hoe zorgen mensen voor hun lichaam en uiterlijk?
Door te voeden, te wassen en door te stimuleren + lichaam op juiste manier gebruiken & reageren op signalen vanuit het lichaam (pijn, honger, prikkels door zuurstofgebrek,…)
!!Hygiëne!! => lichaam schoon & in goede conditie
Waarom zorgen mensen voor hun lichaam en uiterlijk?
= elementaire behoefte
+ privacy gewenst
Om hun lichaam en het uiterlijk in stand te houden. Deze activiteiten stimuleren ook de circulatie, voorkomen irritaties, sluiten aan bij behoeften, stimuleren zelfzorg & bevorderen het welbevinden.
=> Via het lichaam uiting geven aan zijn somatisch, psychisch & sociaal functioneren
Focus bij vv (activiteiten lichaamsverzorging)
Hygiëne
+ observatie
+ voorlichting
+ actieve luisterhouding
Stap 1 : Oriëntatie op de situatie
3 behoeften van de mens?
- Lichaam beschermen tegen schade (tanden poetsen, zonnecrème,…)
- Als mens herkend worden (make-up, gekamde haren, keurige kledij,…)
- Lichamelijke ervaringen (lichamelijke inspanning, uitwaaien,…)
Wat is de tweevoudige taak vv?
Zorg voor lichaam en uiterlijk van zowel zwangere/kraamvrouw met haar (ongeboren) baby(‘s)
=> Anamnese is primordiaal voor professionele zorg!
Anamnese - 2 soorten gegevens
- Subjectieve gegevens
- Objectieve gegevens
- Subjectieve gegevens - voorbeelden
- Hoe zorgt ze voor haar lichaam en uiterlijk en welke problemen ontmoet zij daarbij?
- Welke factoren zijn van invloed op de zelfzorgactiviteiten? Persoonlijke factoren (leeftijd, geslacht, medicatie, ontwikkelingsniveau, gezondheidssituatie,…), omgevingsfactoren (cultuur, klimaat, sociaal-economische,…) & invloed van andere zelfzorgactiviteiten (houding & beweging,…)
- Hoe ziet de zwangere/kraamvrouw de zorg voor haar lichaam & uiterlijk?
- Objectieve gegevens - voorbeelden
observatie!!
* Huid
* Mond
* Nagels
* Ogen
* Oren
* Neus
* Haar
* Handen
* Voeten
* Gestalte en romp
Huid - observatie
- Kleur (pigment bepaalt kleur, aangepast door gezondheidsproblemen)
- Geur
- Uitzicht (beschadigingen/schimmels)
- Aanvoelen (droog, ruw, zacht)
- Turgor: elastische spanning (vochtverlies => minder elasticiteit of oedeem, hematoom => verhoogde spanning)
Huid - Kenmerken
- Grootste orgaan
- Beschermende functie tegen schadelijke invloeden uit de omgeving (!warm, koud, ruw, langdurige vochtigheid)
- PH 5 à 6 (PH-neutrale zeep)
- Verschillend naargelang leeftijd, geslacht en vetgehalte
- Buitenlucht & beweging + gezonde & evenwichtige voeding => gezonde huid
Huid - Verschil man/vrouw
MANNEN
* 25% dikkere hoornlaag
* Minder zacht
* Grotere talgsecretie
Hoe jonger, hoe … de huid?
gevoeliger
Barrièrefunctie veel zwakker bij een pasgeborene
Turgor?
= Huidspanning
Normaal: elastisch & soepel
Ouder: rimpels & minder elastisch (minder onderhuids vetweefsel)
Goede mondhygiëne nodig voor?
- Goed te kunnen blijven eten
- Goede spijsvertering
- Behoud gebit
Wat is natuurlijke mondhygiëne?
Eten & speeksel & drinken
=kauw en slikbewegingen
Tips:
* Rauwkost reinigende werking
* Eiwitten en kalkzouten => herstel en opbouw tanden
Nagels - Kenmerken
- Beschermen van uiteinden vingers & tenen
- Teennagels recht afknippen
- Vingernagels mogen rond
- Versterken door vijlen en lakken
Nagels - Observatie
- Afgebeten nagels
- Brokkelige nagels (kalktekort, schildklier-, bijschildklierafwijkingen)
- Witte vlekken & strepen (arsenicum/thallium of onschuldig)
- Blauwe nagels (zuurstoftekort)
- Horlogeglasnagels (hart- & longaandoeningen)
- Ingegroeide nagels
- Blauw/zwarte nagels tgv hematoom onder nagel
Ogen - verzorging
- Uitwassen ogen & slaapkorsten verwijderen
- Bril of contactlenzen
- Make-up
Ogen - reinigen
Reinigen met druppels of speciale oogvloeistof
INFECTIE => zalf
Oren - verzorging
Cerumen als natuurlijk reinigingsmechanisme => verwijderen bij het wassen van het gezicht (wattenstaafjes)
Hoorapparaat regelmatig reinigen
Neus - verzorging
Wassen & regelmatig snuiten
Neus - observatie
Verhoogde slijmproductie => neus verstopt of loopneus => ademen door mond
vb. verkoudheid
Haar - verzorging
Regelmatig, niet te frequent wassen
Borstelen om klitten te voorkomen
Glanzend haar = gezond haar
Handen - verzorging
Wassen voor het eten & na toiletbezoek
+ handcrème tegen uitdroging
Voeten - verzorging
Wassen & goed afdrogen tussen de tenen
Pathologie:
* Eeltvorming
* Eksterogen
* Zwemmerseczeem
* Blaren
Gestalte & romp - verzorging
Aandacht voor correcte houding
Stap 2 : Klinische problematiek inzichtelijk
Verpleegproblemen uiterlijk - voorbeelden
Belangrijkste > Zelfzorgtekort ivm hygiëne & lichaamsverzorging
ADL?
= Activiteiten van het dagelijkse leven
vb. Lichamelijke verzorging
Stap 4 : Klinisch beleid - voorbeelden
SMART-criteria!
- voorkomen infectie thv episiotomie
- intact houden huid bij de neonaat
- bekomen/behouden goede hygiëne huid
- bekomen/behouden verzorgd uiterlijk
- handhaven lichamelijke activiteiten (zelfzorg / zorg neonaat)
Stap 5 : Uitgangspunt klinisch verloop zelfzorg
Doen wat de zorgvrager zelf zou doen indien zij daarvoor de nodige kennis, wilskracht & energie zou hebben & haar helpen het zo snel & lang mogelijk zelfstandig te zijn
Zelfzorg klinisch verloop - tips
- Verplaats je in de rol van zorgvrager: ‘ hoe wil jij verzorgd worden?’
- Stimuleer zelfzorg
- Aandacht voor afkoeling, privacy, informeren & vertrouwensrelatie
Waarom is hygiëne zo belangrijk, in ziekenhuissetting?
Toename MO door minder goede hygiënische zorg op vochtige plaatsen (intieme zone & tussen tenen)
Micro-organismen kunnen infecties veroorzaken.
Ziekenhuis = pathogeen milieu, voedingsbodem door constante 20-22°C)
Interventies - voorbeelden
Korte of langetermijndoelen
* Stimuleren tot voldoende vochtgebruik in belang van een gunstige borstvoeding
* Uitleg geven omtrent verspreiding van bacteriën bij zorg neonaat
* Interventies rond de huid (droog, vet, veranderend)
* GVO Reinigings- en verzorgingsproducten
Interventies - belangrijk
Steeds afstemmen op wensen, gewoonten & mogelijkheden van de zorgvrager
Interventie - Droge huid
Beperk contact met zepen, detergenten, ontvettingsmiddelen & heet water
Gebruik reinigingsproducten met badolie
=> Niet op elk lichaamsdeel gunstig effect
Baby = babyverzorgingsproducten!!
Interventie - Vette huid
Reinigen met toiletmelk of zachte neutrale zeep + onmiddellijk afdrogen + eventueel speciale lotion voor vette huid met laag alcoholgehalte (irritatie)
Interventie - Veranderende huid
vb. chemotherapie > hoge kwetsbaarheid > zacht behandelen!
Interventie - Reinigingsmiddelen & verzorgingsproducten - vereisten
- Onzuiverheden doeltreffend verwijderen
- Het ecosysteem van de huid respecteren
Interventie - Reinigingsmiddelen & verzorgingsproducten - Zeeploze zepen
= niet beïnvloed door de hardheid van water
= synthetische detergenten, waarvan pH de fysiologische zuurtegraad (4 à 6) van de huid benadert
Interventie - Reinigingsmiddelen & verzorgingsproducten - Echte zepen
= Gevormd door verzeping van vetten
= pH 8 à 10
Interventie - Reinigingsmiddelen & verzorgingsproducten - Overvette zepen
= Bevatten bv lanolinederivaten, om herstel natuurlijke lipidenfilm te stimuleren & sterke ontvetting tegen te gaan
Interventie - Reinigingsmiddelen & verzorgingsproducten - Badschuim
Achterwege laten bij droge huid
Interventie - Reinigingsmiddelen & verzorgingsproducten - Douchegels
= Vergelijkbaar met badschuim & shampoos
Vermijden bij droge huid, doch minder uitdrogend dan badschuim indien goed naspoelen
Interventie - Reinigingsmiddelen & verzorgingsproducten - Reinigingscrèmes & - melken
= Samenstelling varieert sterk
= Meestal kleine concentraties synthetische detergenten met verschillende vetten met als doel bescherming & verzachting
Interventie - Reinigingsmiddelen & verzorgingsproducten - Lotions
= Verfrissen & voorbereiden huid op vb. make-up
Interventie - Reinigingsmiddelen & verzorgingsproducten - Badolie
= Dispergeerbaar of korrels/poeder + laag parfum gehalte
> dispergeerbaar = veel paraffine & emulgatoren om olie als wolk te verdelen in het water => vettig gevoel
Interventie - Reinigingsmiddelen & verzorgingsproducten - Badzouten
= water verzachten / kleuren of parfumeren
GEEN reinigende werking
Gevoelige huid = irritatie!
Interventie - Reinigingsmiddelen & verzorgingsproducten - Reinigingsschuim
= Spuitbus in combinatie met wegwerpwashandje
vb. stoelgang van stuit
Interventie - Reinigingsmiddelen & verzorgingsproducten - doel?
Intactheid van de huidbarrière waarborgen of herstellen > droge huid!!
Interventie - Kedij
Na wasbeurt verse kledij > afkoeling (veel dunne lagen (linnen of kantoenen))
Hoeft geen nachtkledij te zijn!
Interventie - Bed
Bed verschonen
Bedbad > onderlaag droog, schoon & effen?
Interventie - Materiaal
Opruimen!
- Scheiden persoonlijk materiaal zorgvrager & ziekenhuislinnen
- Uitspoelen & te drogen hangen washandjes & handdoeken
- Hygiëne lavabo (ontsmetten bij 2persoonskamer)
Specifieke hygiënische zorgen - Pre-operatieve voorbereiding - Doel
Beperken postoperatieve infecties
Specifieke hygiënische zorgen - Pre-operatieve voorbereiding - Aandachtspunten
- Wassen ontsmettingsmiddel (Isobetadine)
- Vrijmaken van haren > minder infectie, grotere zichtbaarheid, minder pijn bij kleefpleister => ruim door te scheren, zalf of ontharende douchegel (30 cm rond incisieplaats) => !!Gevoeligheid!!
Specifieke hygiënische zorgen - Mondhygiëne - Risico’s
Luchtweg- & mondinfecties door gramnegatieve bacteriën
Specifieke hygiënische zorgen - Mondhygiëne - Tips
- Weinig eten/drinken/bepaalde medicatie > minder natuurlijke reiniging, zuurtegraad hoger > Extra tandenpoetsen
- Speekselklier stimuleren door te kauwen > verstopping van afvoergang! > suikervrije kauwgom
- Spoelen met NaCl > herstel granulatieweefsel + lost dik speeksel op
- Vieze mond door koorts > cola > eliminatie afvalstoffen
NSH dragen!!
Wasdoekjes - wat?
= wassen zonder water, zeep & handdoek
Geïmpregneerde doekjes met speciale vloeistof >pH-neutrale reiniging + afdrogen overbodig
2 - 4 euro/ wasbeurt
Wasdoekjes - voordelen
- Minder tijd nodig (zeker -30%) > geen voorbereidingstijd nodig + opruimen gaat snel
- Minder fysieke belasting zorgverlener (geen waskommen & minder tijd nodig)
- Huidconditie verbeterd zelfs
- Minder kans op kruisbesmetting
- Daling weerstand & spanning zorgvragers
Procedure?
= standaardwijze van uitvoeren van een bepaalde verpleegkundige zorg die aan ALLE basiscriteria voldoet
> aanpasbaar
Techniek?
= handleiding = een op zich staande manier van handelen
Techniek is dus rigider dan procedure
Stap 6 : Nabeschouwing
- Productevaluatie
- Procesevaluatie
- Reflectie
- Productevaluatie - Voorbeelden
Zijn de doelstellingen bereikt?
- Procesevaluatie - Voorbeelden
- Gegevens correct & volledig?
- Problemen correct geformuleerd?
- Juiste doelstellingen geformuleerd?
- Doelstellingen realistisch?
- Goede planning?
- Interventies goed uitgevoerd?
- Hoe werden de interventies ervaren door zorgvrager?
- Reflectie - Voorbeelden
- Evaluatie positief of negatief?
- Iets geleerd als zorgverlener naar toekomst toe?
SMART-criteria?
Specifiek - Is de doelstelling eenduidig?
Meetbaar - Onder welke (meetbare/observeerbare) voorwaarden of vorm is het doel bereikt?
Acceptabel - Zijn deze doelen acceptabel voor de doelgroep en/of het management?
Realistisch- Is het doel haalbaar?
Tijdsgebonden - Wanneer (in de tijd) moet het doel bereikt zijn?
