Leki cytotoksyczne Flashcards
ANTRACYKLINY - główne dnp
KARDIOMIOPATIA
OKSALIPLATYNA - główne dnp
POLINEUROPATIA
Cytostatyki dnp natychmiastowe
nudności, wymioty, alergie
cytostatyki - dnp wczesne
4-6 tygodni
- mielosupresja
- mucositis
- wypadanie włosów
Cytostatyki - dnp opóźnione
kilka-kilkanaście tygodni
- zwłóknienie płuc
- uszkodzenie nerek
- kardiomiopatia
- neuropatia
Cytostatyki - dnp późne
Miesięce, lata
- uszkodzenie gonad
- nowotwory wtórne
Jak podawać cytostatyki?
W sposób przerywany, w cyklach co kilka tygodni, MAKSYMALNE tolerowane dawki
Jak działają cytostatyki?
Jeden cykl eliminuje ten sam PROCENT komórek nowotworowych - trzeba wielokrotnie podawać lek.
Przerwa jest po to, aby nastąpiły procesy naprawcze w tkankach organizmu.
Odstęp pozwala niestety na regenerację naczyń guza.
Opisać hasło chemioterapia metronomiczna
Komórki śródbłonka w obrębie nowotworu ulegają apoptozie pod wpływem dużo mniejszej dawki cytostatyku niż komórki guza.
Jest to podawanie chemii w niskich dawkach w sposób ciągły –> zahamowanie angiogenezy
Cytostatyki a mielosupresja
-Leukopenia
(wzrost podatności na zakażenia, zwłaszcza wirusowe i grzybicze)
-Małopłytkowość
-Niedokrwistość
Cytostatyki a wątroba
Zwłóknienie, marskość
Zespół rozpadu nowotworu?
Po cytostatykach, zwłaszcza białaczki i chłoniaki.
Nagły rozpad dużej liczby komórek nowotworowych powoduje
- hiperkaliemię,
- hiperfosfatemię,
- hipokalcemię,
- hiperurykemię,
- NIEWYDOLNOŚĆ NEREK
Cytostatyki, a serotonina?
Drażnią receptory 5-HT przewodu pokarmowego i strefy chemowrażliwej rdzenia przedłużonego:
Aorexia
Nausea
Emesis
Cytostatyki a nowotwory wtórne
w perspektywie lat zwiększają ryzyko nowotworów wtórnych
Jak działają leki fazowo nieswoiste?
- Liniowa zależność pomiędzy dawką, a efektem
- ->liczba zabitych komórek wzrasta proporcjonalnie do dawki preparatu -> CHEMIOTERAPIA WYSKODAWKOWA
Słabiej oddziałują na komórki w fazie G0, mogą one przetrwać terapię i z powrotem wejść do populacji komórek dzielących się.
Jak działają leki fazowo swoiste?
- Aktywność tylko wobec komórek w danej fazie cyklu
- ->zależność między dawką, a efektem tylko do pewnej dawki, później zwiększenie ilości leku nie spotęguje efektu.
Jakie komórki są najbardziej wrażliwe na cytostatyki?
Frakcja komórek dzielących się!
Od czego zależy oporność na leczenie?
- Umiejscowienie nowotworu –>trudna penetracja leku
- Skład guza –> dużo komórek w G0
- Oporność wtórna, wskutek leczenia
Mechanizmy oporności na cytostatyki?
- Aktywny transport na zewnątrz komórki
- Zahamowanie transportu do wewnątrz
- Zwiększona produkcja glutationu
- Inaktywacja preparatu
- Zahamowanie aktywacji leku
- Zwiększenie cząsteczek enzymu
- Zmiana funkcji enzymu
- Zmniejszenie zapotrzebowania na substrat
- Mutacja punktu uchwytu
- Wytworzenie alternatywnego szlaku metabolicznego
- Nasilenei naprawy DNA
Aktywny transport leku na zewnątrz komórki - jak to działa
Zależny od błonowych glikoprotein P (PGP/MDR1)
W normalnych komórkach te glikoproteiny służą pozbywaniu siętrucizn.
Hamowane są m.in. przez WERAPAMIL
Innibitor glikoprotein P
WERAPAMIL
Mechanizm oporności polegający na hamowaniu transportu leku do wewnątrz komórki ma znaczenie przy terapii….?
METOTREKSATEM
lekami alkilującymi
Mechanizm oporności polegający na inaktywacji leku ma znaczenie przy terapii….?
CYTARABINA
MERKAPTOPURYNA
METOTREKSAT
Mechanizm oporności polegający na zwiększonym wytwarzaniu glutationu ma znaczenie przy terapii….?
lekami alkilującymi
Mechanizm oporności polegający na zahamowaniu aktywacji ma znaczenie przy terapii….?
antymetabolitami
Mechanizm oporności polegający na zwiększeniu cząsteczek enzymu ma znaczenie przy terapii….?
METOTREKSATEM
Mechanizm oporności polegający na zmianie funkcji enzymu ma znaczenie przy terapii….?
DOKSORUBICYNĄ
zmiana działania topoizomerazy II
Mechanizm oporności polegający na zmniejszeniu zapotrzebowania na substrat ma znaczenie przy terapii….?
ASPARAGINAZĄ
Mechanizm oporności polegający na mutacji punktu uchwytu ma znaczenie przy terapii….?
antumetabolitami
Mechanizm oporności polegający na wytworzeniu alternatywnych szlaków metabolicznych ma znaczenie przy terapii….?
antymetabolitami
Mechanizm oporności polegający na nasileniu naprawy DNA ma znaczenie przy terapii….?
lekami alkilującymi
Mechanizm oporności polegający na wzmocnnieniu działania mechanizmów antyapoptotycznych ma znaczenie przy terapii….?
wieloma lekami cytotoskycznymi
Cytostatyki - wymienić
- alkilujące
- antymetabolity
- antybiotyki przeciwnowotworowe
- pochodne epipodofilotoksyny
- pochodne barwinka różyczkowego
- taksany
- pochodne kamptotecyny
