Leereenheid 8 Flashcards
Wat is die toelaatbare gronde vir billike ontslag
Wangedrag deur werknemer
Ongeskiktheid
Redes wat verband hou met die operasionele vereistes van die werkgewer
Onderskei tussen die 3 toelaatbare gronde vir billike ontslag
Gedrag - verwys na optrede van die werknemer waarvoor hy aanspreeklik gehou word of waarvoor hy geblameer kan word, en wat die werknemer kon vermy
Bekwaamheid - verwys na die werknemer se vermoë om werk na behore te verrig
Operasionele vereistes - verwys na redes gebaseer op ekonomiese, tegnologiese, strukturele of soortgelyke behoeftes van die werkgewer
Hoekom is onderskei tussen prosedurele onbillikheid en substantiewe onbillikheid belangrik
Omdat WAV nie herindiensname toelaat in gevalle waar ontslag nie prosedureel onbillik was nie
Wanneer mag daar verdere prosesse volg oor dispute oor onbillike ontslag
Wanneer daar eers ‘n interne dissiplinêre proses plaasgevind het
Wat is kollektiewe wangedrag
Gevalle waar aantal werknemers betrokke is in dieselfde wangedrag
Vereis bewys op oorwig van waarskynlikhede dat elke werknemer inderdaad betrokke was by die wangedrag, voordat dissiplinêre stappe teen enigeen van hulle geneem kan word
Beginsel is dat werknemers nie kollektief aanspreeklik gehou kan word vir wangedrag in omstandighede waar ‘n bepaalde oortreder nie geïdentifiseer kan word nie
Maar, afwesigheid van bewyse van skuld van elke individu beteken nie noodwendig dat die afleiding gemaak kan word dat elkeen van die werknemers betrokke was in massa wangedrag nie
Wat het die hof bevind van derivative misconduct in Western Platinum Refinery v Hlebela
Hof het bevind dat derivate misconduct nie neerkom op ‘n nuwe vorm van wangedrag nie
Die Leeson motors saak het bloot bevestig dat die nie-bekendmaking van kennis verbandhoudend tot wangedrag wel ‘n vorm van wangedrag daar sou stel in die vorm van die verbreking van die plig van goeie trou
In sulke gevalle is die ontslag geregverdig omdat dit afgelei kan word vanaf die primêre wangedrag gepleeg deur onbekende persone
Wat is die eienskappe wat derivate misconduct aan moet beskik volgens Western Platinum
Die werknemer moet werklike kennis dra van die wangedrag, anders kan nie daarvoor verantwoordelik gehou word nie
Die nie-bekendmaking moet opsetlik wees
Die erns van die nie-bekendmaking moet proporsioneel wees tot die erns van die primêre wangedrag
Die posisie van die werknemer mag ‘n effek hê op die erns van die nie-bekendmaking
Terwyl daar ‘n algemene verpligting is om wangedrag bekend te maak, sal die erns van die nie-bekendmaking afhang van die vraag of die werknemer spesifiek gevra was of hy daarvan weet
Dit word nie vereis dat die werknemer ‘n gemeenskaplike oogmerk met die primêre oortreder gehad het nie
‘n werknemer kan nie skuldig wees aan derivative misconduct op die basis van die late om stappe te neem om kennis te verky oor die primêre wangedrag nie
Wat het die hof vir werkgewers aanbeveel om werknemers voor aan te kla op grond van derivate misconduct
Wesentlike oortreding van die plig van goeie trou, met besondere verwysing na die kennis wat die werknemer gehad het en die aanvoer van die nie-openbaarmaking daarvan
Wat is die ander metodes om werknemers te koppel aan primêre wangedrag
Die konsep van common purpose en om die werknemers te koppel aan die primêre wangedrag as medepligtiges
Wanneer is die reêl redelik en geldig
Oor die algemeen is ‘n reël geldig as dit binne die kontraktuele bevoegdheid van die werkgewer val en die reël nie die wet verbreek nie of die bepalings van ‘n kollektiewe ooreenkoms
‘n Reël word geag om redelik te wees dit operasioneel geregverdig kan word
Enige reël in die werkplek wat van werknemers verwag om onwettig op te tree - is vanselfsprekend onredelik
Watter faktore moet in ag geneem word om te bepaal of die reël regverdig is
Aard van die werkgewer se besigheid
Omstandighede waarin besigheid opereer
Of die reël vervat is in ‘n kollektiewe ooreenkoms tussen vakbond en werkgewer
Werkgewer se bereidwilligheid om die reël toe te pas
a) as werkgewer die reël nie in die verlede toegepas het nie, mag dit ‘n indikasie wees dat die werkgewer die reël nie as redelik beskou nie
b) as die reël vir lank nie toegepas is nie, kan die werkgewer dit egter weer begin toepas sodra die werknemer kennis kry dat die reël weer toegepas is nie, kan die werkgewer dit egter weer begin toepas sodra die werknemer kennis kry dat die reël weer toegepas gaan word
Hoekom is die aard van die werknemer se werk belangrik
Black Allied Workers Union v One Rander Steak House
Hof neem in ag dat effektiewe en vinnige diens essensieel was in ‘n restaurant wat funksioneer op lae pryse en hoë omset
Werknemer se ongehoorsaamheid en stadige en oneffektiewe diens billike rede vir ontslag
In watter vorme kan growwe oneerlikheid voorkom
Diefstal, bedrog en ander oneerlike gedrag
Hoe word diefstal as growwe oneerlikheid gehandhaaf
Diefstal deur arbiedshowe gesien as een van die mees ernstigste vorme van dissiplinêre oortredings
Normaalweg regverdig dit ontslag vir eerste oortreder - CNA v CCAWUSA
Ongeag die waarde van die waarde van betrokke eiendom - CNA v CCAWUSA; AA Farms t/a Boschendal Restaurant v Komjwajo & Nkomo v Pick n Pay.
Die werknemer se lengte van diens - Hulett Aluminium v Bargaining Council for the Metal Industry
Die afwesigheid van vorige waarskuwings
Dat werknemer die gesteelde eiendom sedertdien teruggegee het
Of die werknemer opgetree het ingevolge ‘n instruksie van ‘n oorgeskikte persoon, selfs al het die werknemer self geen direkte voordeel verkry uit die oorgeskikte persoon se oneerlike gedrag nie - Pionierspark Service Station v Afrikaner
In watter gevalle is ontslag bevestig deur die hof
Vals klagte ingebring dat mpy motor gekaap is
Vals oortydvergoeding geeis vir werk wat nie gedoen is nie
Nie openbaarmaking aan werkgewer dat bestuurslisensie verkry is deur die aanbied van vals buitelandse bestuurslisensie
Voorgehou dat ‘n geldige bestuurslisensie het, terwyl die persoon inderwaarheid slegs ‘n leerlingbestuurslisensie gehad het
Nie openbaarmaking daarvan dat die werknemer ‘n dissiplinêre verhoor in die gesig gestaar het by sy vorige werkgewer, toe hy aansoek gedoen het om sy bestaande werk nie
Vals eise rondom kwalifikasies, terwyl daar volgehou word met die leuen
Verbreking van werknemer se fidusiêre verpligting teenoor die werkgewer
