LE5 Basisconcept van de plaattektoniek Flashcards
Hoe luidt de hypothese van Wegener?
De huidige verdeling van continenten over het aardoppervlak is ontstaan door het opbreken van een groot oercontinent (Pangaea), ongeveer 200 miljoen jaar geleden.
Wat houdt de term continental drift in?
Dit is het geologische verschijnsel waarbij continenten bewegen.
Wat is Gondwana?
Het zuidelijk deel van Pangaea, bestond uit gebieden die in de huidige tijd grotendeels op het zuidelijk halfrond liggen.
Wat bestudeert de paleoklimatologie?
De vroegere klimaten.
Wat bestuurt het paleomagnetisme?
Wetenschap die zich bezighoudt met wijzigingen in de richting van gemagnetiseerde mineralen in de loop van de aardgeschiedenis
Wat is een belangrijk uitgangspunt van paleomagnetisch onderzoek?
Op het moment dat vloeibare vulkanische gesteenten na een eruptie/uitvloeiing afkoelen, worden ijzerhoudende en dus magnetiseerbare mineralen gemagnetiseerd volgens de richting van het heersende aardmagneetveld. Deze richting wordt als het ware ingevroren in het gestolde gesteente. In het laboratorium kan deze richting worden gemeten
Waarom onderscheiden we de Mid-Atlantische rug (MAR) van de andere?
Grootste MOR. slingert het midden van de Atlantische Oceaan, van IJsland in het noorden tot het continentale plat van Antarctica in het zuiden.
Hoe noemen we de diepste plaatsen ind e oceaan die ontstaan zijn door convergente platen?
Diepzeetroggen.
Hoe luidt de hypothese van seafloor spreading?
De verbreding of uitbreiding van de zeebodem. Volgens de hypothese van Hess (1960) komt in het centrale deel van de oceanische ruggen heet, vloeibaar gesteente omhoog vanuit de asthenosfeer. Zo wordt er nieuw oceanische lithosfeer gevormd.
Waar vindt het grootste gedeelte van de aardbevingen voor?
Langs de diepzeetroggen en de oceanische ruggen.
Wat gebeurt er inde subductie zone?
De zone waar oceanische korst onder continentale of andere oceanische korst verdwijnt. Refereert aan het gehele gebied waar de oceanische plaat onder de ander plaat schuift.
Wat is de Bedioff zone?
De diepere zones van hypocentra binnen een subductie-zone.
Wat is de basis gedachten achter de plaattektonieke en wat verklaard deze theorie?
Het bewegen van lithosferische platen, veroorzaakt door convectiestromen in de asthenosfeer. Verklaard plaatsen continenten, gebergte, en waar aardbevingen/vulkanisme voorkomt (pas rond 1960-1962 geformuleerd en geaccepteerd)
Welke 3 plaatgrenzen kunnen we onderscheiden?
a. Spreidingruggen - platen bewegen van elkaar af
b. Subductiezone - platen bewegen naar elkaar toe en schuiven over elkaar
c. Transformbreuk - platen bewegen langs elkaar
Waar ligt de Ring of Fire en waarom heeft dit gebied deze benaming?
Hoefijzervormig gebied rondom de Grote Oceaan dat gekenmerkt wordt door het veelvuldig optreden van aardbevingen en vulkaanuitbarstingen, veroorzaakt door diverse subductiezones van tektonische platen in de regio.
Hoe verklaren we vulkanisme boven subductie-zones?
- De sterke opwarming van de bovenkant van de onderschuivende lithosfeer vormt een smelt die relatief licht is en opstijgt.
- Er bevindt zich water in de oceanische korst en in de daarop liggende sedimenten. Bij subductie door toenemende druk komt dit water vrij. Hierdoor zal het smeltpunt van de gesteenten in de bovenmantel worden verlaagd en zal magmavorming optreden.
Wat houdt whole mantel convection in? En waarbij speelt dit een belangrijke rol?
Convectiestromen transporteren warmte van het inwendige naar het aardoppervlak. Die warmte wordt gegenereerd vanuit de aardkern (20%) en door het radioactieve verval van elementen diep in het binnenste van de aarde (80%), en creëert magma in de asthenosfeer. Daarbij speelt de afkoeling een belangrijke rol in de geochemische samenstelling en vormt daarmee een aanvulling op de plaattektoniek.
Hoe vindt gebergtevorming plaats volgens het plaattektoniek model?
Wanneer een tussen twee continenten gelegen oceaan door subductie volledig verdwijnt, komen de twee continenten met elkaar in botsing, als eerst de sedimentpakketten aan de randen. Deze sedimentpakketten en diepere delen van de korst worden bij een dergelijke botsing intens geplooid en vervormd.
In (T5.1) leerkern 4 hebben we een mogelijke oorzaak voor het ‘opbreken’ van een continent besproken.
Kunt u deze in beknopte vorm weergeven (max. 70 woorden)?
Door het verschuiven van continenten kan de warmtestroom van de aarde worden beïnvloed (het ‘elektrische-dekeneffect’).
Daardoor kan er warmteophoping onder een continent ontstaan, waardoor het mantelmateriaal eronder een groter volume gaat innemen.
Het continent komt op een (zeer geringe) ‘bult’ te liggen, breekt en de ‘brokstukken’ glijden in verschillende richtingen van de bult af.
