L1 + L2 Flashcards
“Wie was Pieter Gilis?”,
“Pieter Gilis (24) was een humanist in de 16e eeuw en een goede vriend van Erasmus en Thomas More.”,
“Waarom was de 16e eeuw belangrijk voor het humanisme?”,
“Het was een bloeitijd vanwege de boekdrukkunst en de reformatie. Motto: Ad fontes (‘terug naar de bron’).”,
“Wat is ‘Utopia’ en hoe is Pieter Gilis ermee verbonden?”,
“Geschreven door Thomas More. Het begint met een brief aan Pieter Gilis. ‘Utopia’ betekent zowel een mooie plek als ‘geen plek’.”,
“Wat is levensbeschouwelijke geletterdheid?”,
“Het begrijpen van cultuur vereist ook het begrijpen van levensbeschouwing.”,
“Wat is het perspectief in religiewetenschappen?”,
“Geen theologisch of apologetisch perspectief. Teaching about religion, niet teaching into religion. Religie wordt benaderd vanuit antropologie, sociologie en kunstgeschiedenis.”,
“Kenmerken van religie als fenomeen:”,
“Diversiteit: Zowel extern (tussen religies) als intern (binnen één religie).
Dynamiek: Religie verandert mee met de tijd.
Ambivalentie: Religie kan het beste (altruïsme, kunst) en het slechtste (kruistochten, terrorisme) in mensen naar boven halen.”,
“Hoe is religie wereldwijd verdeeld?”,
“Christendom: 1/3 van de wereldbevolking, dalend door secularisering. Islam: 1/4 van de wereldbevolking, sterk groeiend. Jodendom: Slechts 0.2%. Niet-religieus: 16%, maar percentage daalt tegen 2050.”,
“Wat zijn oorzaken van secularisering?”,
“Verlichting, individualisme, wetenschap, onderwijs, en welvaart.”,
“Wie was Jezus van Nazareth?”,
“Joodse figuur, waarschijnlijk historisch bestaan. Jezus Christus is een titel, niet zijn naam.”,
“Belangrijke dagen in het christendom:”,
“Witte donderdag: Laatste avondmaal. Goede vrijdag: Kruisdood van Jezus. Pasen: Verrijzenis van Jezus. Hemelvaart: 40 dagen na Pasen. Pinksteren: 50 dagen na Pasen.”,
“Gelijkenissen en verschillen met jodendom:”,
“Gelijkenissen: Monotheïsme, gedeelde teksten (Oude Testament). Verschillen: Jezus als Messias, nadruk op hiernamaals, universele heilsboodschap.”,
“Verdeling van moslims:”,
“Soennieten: 85-90%. Sjiieten: 10-15%.”,
“Wat zijn de vijf zuilen van de islam?”,
“1. Geloofsbelijdenis (sjahada). 2. Gebed (salat). 3. Aalmoezen geven (zakat). 4. Vasten tijdens ramadan (saum). 5. Bedevaart naar Mekka (hadj).”,
“Ontstaan van de Koran:”,
“114 soera’s, niet chronologisch. Gekanoniseerd onder de derde kalief, Uthman. Twee periodes: Mekka (joods-christelijke traditie) en Medina (breuk met deze traditie).”,
“Wat waren de Umayyaden en Abbasiden?”,
“Umayyaden: Hoofdstad in Damascus, later invloed in Zuid-Spanje. Abbasiden: Hoofdstad in Bagdad, intellectueel centrum.”,
“Wat is een kalifaat?”,
“Een islamitische staat gebaseerd op religieuze tradities.”,
“Wat was de belangrijkste filosofische visie van Averroes?”,
“Averroes stelde dat geloof en rede elkaar niet uitsluiten. Als religieuze teksten tegenstrijdig leken met rede, moesten ze worden geïnterpreteerd op een manier die overeenkomt met rationeel denken en filosofie.”,
“Hoe ging Averroes in debat met Al-Ghazali?”,
“Averroes bekritiseerde Al-Ghazali’s ideeën over het beperken van filosofie. Hij verdedigde de rol van rationeel denken in religie en stelde dat filosofen, door middel van reden, dichter bij de waarheid konden komen.”,
“Waarom werd Averroes vervolgd?”,
“Zijn ideeën botsten met die van conservatieve islamitische heersers in Andalusië. Hij werd vervolgd en verbannen, omdat zijn rationele benadering niet strookte met de heersende religieuze opvattingen.”,
“Wat was Averroes’ invloed op het christendom?”,
“Averroes inspireerde middeleeuwse christelijke denkers zoals Thomas van Aquino. Zijn werk over de harmonie tussen geloof en rede beïnvloedde het christelijke denken en de scholastiek.”,
“Wat is teleologisch denken en hoe draagt het bij aan religie?”,
“Teleologisch denken is de neiging om aan alles een doel of bedoeling toe te schrijven, zoals ‘het regent om de planten water te geven.’ Dit versterkt religieuze ideeën doordat gebeurtenissen als doelgericht worden geïnterpreteerd.”,
“Wat is de Hyper-Sensitive Agency Detection Device (HADD)?”,
“HADD is een concept dat verklaart waarom mensen overal intenties en agency zien, bijvoorbeeld in natuurrampen of vreemde geluiden. Dit draagt bij aan geloof in bovennatuurlijke wezens of krachten.”,
=> staat te scherp afgesteld - overal gevaar zien te veel en te vaak zien dan het daadwerkelijk er is
“Hoe verklaart dualisme de menselijke vatbaarheid voor religie?”,
“Dualisme is de intuïtieve scheiding tussen lichaam en geest. Dit leidt tot geloof in een ziel, geesten, en een hiernamaals, waardoor religieuze ideeën aantrekkelijk worden.”,
“Waarom wordt religie gezien als een ‘natuurlijke’ eigenschap van de mens?”,
“Het menselijk brein is geëvolueerd om religieuze wereldbeelden te vormen door patronen te herkennen, intenties toe te schrijven, en zingevende vragen te stellen. Dit maakt religie een natuurlijke uitkomst van cognitieve processen.”,
“Wat is het verschil tussen nature en nurture in religieus denken?”,
“Nature verwijst naar de aangeboren neiging van het menselijk brein om religieuze wereldbeelden te vormen. Nurture beïnvloedt hoe deze neigingen worden uitgedrukt, afhankelijk van cultuur, opvoeding en context.”,
“Waarom zijn wetenschap en atheïsme contra-intuïtief volgens de cognitieve wetenschap?”,
“Wetenschap en atheïsme vereisen bewuste inspanning om natuurlijke neigingen, zoals teleologisch denken en dualisme, te weerstaan. Dit maakt religie een vanzelfsprekender optie dan atheïsme.”,
“Wat is de analogie tussen taal en religie in de cognitieve wetenschap?”,
“Net zoals mensen een aangeboren vermogen hebben voor taal, hebben ze ook een natuurlijke vatbaarheid voor religie. Welke religie of taal ze aanleren, wordt echter bepaald door cultuur.”,
“Waarom zijn wetenschap en atheïsme contra-intuïtief volgens de cognitieve wetenschap van religie?”,
“Het menselijk brein is geëvolueerd om een religieus wereldbeeld te vormen. Wetenschap en atheïsme vereisen een bewuste inspanning en onderwijs om natuurlijke neigingen te weerstaan.”,
“Wat betekent ‘mens als metafysisch dier’?”,
“Mensen stellen van nature zingevende vragen, zoals ‘Wat doen wij hier?’ Deze vragen overstijgen het vermogen van rede en vormen een basis voor religie.”,
“Wat is het verschil tussen cultuur en natuur in de oorsprong van religie?”,
“Religie kan worden gezien als deels aangeboren (natuur), omdat mensen van nature op zoek zijn naar zingeving en antwoorden. Tegelijkertijd wordt religie sterk beïnvloed door cultuur, zoals opvoeding en maatschappelijke context.”,
“Waarom zijn mensen vatbaar voor religieus denken volgens cognitieve wetenschap?”,
“Mensen hebben een natuurlijk neiging om patronen en bedoelingen te zien (teleologisch denken) en om agency toe te kennen aan gebeurtenissen. Dit maakt ze gevoelig voor religie.”,
“Wat zijn de vijf zuilen van de islam?”,
“De vijf zuilen zijn: 1. Geloofsbelijdenis (sjahada). 2. Rituele gebeden (salat). 3. Aalmoezen geven (zakat). 4. Vasten tijdens ramadan (sawm). 5. Pelgrimstocht naar Mekka (hadj).”,
“Wat is de structuur en kernboodschap van de Koran?”,
“De Koran bevat 114 soera’s, niet-chronologisch geordend, van lang naar kort. De kernboodschap omvat strikt monotheïsme, regels, heilsgeschiedenis, gerechtigheid en sociale leer.”,
“Wie was Averroes en wat was zijn filosofische bijdrage?”,
“Averroes (Ibn Rushd) was een islamitische filosoof uit Zuid-Spanje. Hij stelde dat rede boven geloof ging en vond dat religieuze teksten geïnterpreteerd moesten worden volgens rationele en filosofische principes. Hij werd echter vervolgd vanwege zijn ideeën.”,
“Wat was de invloed van Al-Ghazali op de islamitische filosofie?”,
“Al-Ghazali was een theoloog die stelde dat men God niet via rede kon bereiken, maar via het hart en emotie. Hij beschouwde volgers van Griekse filosofie als ketters, wat een grote impact had op de islamitische wereld.”,
“Wat is een kalifaat en wat is de historische betekenis ervan in de islamitische traditie?”,
“Een kalifaat is een islamitisch rijk dat gebaseerd is op islamitische wetgeving en tradities. Het kalifaat heeft een permanente rol gespeeld in de geschiedenis van de islam. Voorbeelden zijn de Umayyaden en de Abbasiden.”,
“Wat was de hoofdstad van de Umayyaden en wat was hun impact in Zuid-Spanje?”,
“De hoofdstad van de Umayyaden was Damascus. In Zuid-Spanje bleef hun invloed voortleven na de verovering in 711, met Córdoba als cultureel en wetenschappelijk centrum.”,
“Wat zijn de belangrijkste kenmerken van het Abbasidische kalifaat?”
“De Abbasiden hadden Bagdad als hoofdstad, dat een intellectueel centrum was. Hun rijk verzwakte door de Mongoolse invasies en de afsluiting door het Ottomaanse rijk.”
