Kielce

Question 1

Czyja ławeczka znajduje się na ul. Sienkiewicza?

Answer 1

Jana Karskiego

Question 2

Jak się nazywa rzeźba przy źródełku Biruty?

Answer 2

“Przysięga miłości” Ryszarda Wojciechowskiego

Question 3

Opowiedz o parku miejskim im. Stanisława Staszica

Answer 3

Jeden z najstarszych parków w Polsce, został założony w latach 30 XIX wieku, jako ogród miejski. Część parku należała wtedy do Szkoły Akademiczno-Górniczej (w danym pałacu Biskupów krakowskich).
W parku znajdują się pomniki:
-Figura św. Jana Nepomucena z XVIIIwieku
-Pomnik Stanisława Staszica z 1905r (pierwszy pomnik Staszica w kraju)
-Pomnik Stefana Żeromskiego z 1953r.
-Rzeźba “Przysięga Miłości” z 1973roku
-pomnik upamiętnieniający wydarzenia z 15 czerwca 1944roku (rozstrzelanie Franza Witka, szefa tutejszych konfidentów przez żołnierzy AK)

Question 4

Z którego wieku pochodzi Baszta “ Plotkarka”?

Answer 4

XIX wieku

Question 5

Kiedy został wzniesiony Pałac Biskupów Krakowskich?

Answer 5

W latach 1637-1644

Question 6

W którym roku utworzono rezerwat Kadzielnia?

Answer 6

1962r.

Question 7

Jaki jest typ rezerwatu Kadzielnia?

Answer 7

Geologiczny i glebowy - stanowisk paleontologicznych.

Question 8

Z jakich skał zbudowane jest skalne wzgórze Kadzielni?

Answer 8

Wapieni górnodewońskich

Question 9

Kiedy nastąpiło rozbicie więzienia w Kielcach?

Answer 9

Z nocy 4 na 5 sierpnia 1945

Question 10

Przez jakie zgrupowania zostało rozbite wiezienie w Kielcach?

Answer 10

Poakowskie oddziały partyzanckie kpt. Antoniego Hedy “Szarego” i Stefana Bembińskiego “Harnasia” - “Sokoła”

Question 11

Jak podczas rozbicia Kieleckiego więzienia pozbyto się garnizonu stacjonującego w Kielcach?

Answer 11

Upozorowano uderzenie na Szydłowiec koło Radomia (50km od Kielc)

Question 12

Ilu żołnierzy brało udział w rozbiciu Kieleckiego więzienia?

Answer 12

Około 200

Question 13

Ilu więźniów zostało uwolnionych podczas rozbicia Kieleckiego więzienia?

Answer 13

354

Question 14

Kielce do XV wieku

Answer 14

Pierwsze wzmianki dotyczące Kielc pochodzą z 1084r, chociaż przypuszcza się, że już wcześniej istniała tu osada targowa. Na przełomie XI i XII wieku rozległe tereny na południe od Gór świętokrzyskich zostały nadane Biskupom Krakowskim. Pomimo najazdów Tatarskich osada dobrze się rozwijała, czego zwieńczeniem było nadanie Kielcom praw miejskich (prawa Magdeburgskie) w 1364r. Kielce jako miasto biskupie posiadało przywilej “non tolerandis Judeais” aż do czasów reform Aleksandra Wielkopolskiego w 1862r.

Question 15

Kielce XV- XVIII wiek

Answer 15

W XV i XVI wieku Kielce przeżywały okres ekonomicznego i demograficznego rozkwitu, wynikającego z rozwoju górnictwa rudy żelaza, miedzi i ołowiu. Przywilejem królewskim zostały potwierdzone prawa do dwóch jarmarków. Powstała wtedy droga do Bodzentyna. W tym okresie ostatecznie wyodrębniło się centrum Kielc w postaci rynku i odchodzących od niego ulic: dzisiejszej Bodzentyńskiej i Piotrkowskiej. W połowie XVI wieku na rynku wybudowano piętrowy, murowany ratusz. Do miasta zaczęli napływać wysoko wykwalifikowani specjaliści z kraju i zagranicy: Włoch, Węgier, Słowacji i Niemiec. Wybudowano liczne hity i manufaktury. W 1527r biskup Piotr Tomicki ufundował dzwonnicę obok kolegiaty, w której dzwon został nazwany jego imieniem. Nakazał również na miejsce dworu postawienie nowego pałacu przebudowanego w stylu renesansowym przez biskupa Jakuba Zadzika. Kielce wzbogaciły się o 2 nowe świątynie: kościół Świętej Trójcy oraz klasztor bernardyński na Karczowce oraz szpital. Katedrę rozbudowywali kolejno biskupi: Piotr Myszkowski oraz Konstanty Felicjan Szaniawski. Życie kulturalne miasta kwitło, w 1661r. Przebywał tu Król Jan Kazimierz wraz z dworem.

W 1655 roku podczas “potopu” szwedzkiego Kielce zostały niemal całkowicie spalone. Ponadto w tym samym czasie w okolicy wybuchł szereg epidemii. W 1702r. Miasto zaczęło podnosić się z upadku dopiero na początku XVIII wieku.

Question 16

Kielce podczas IIWŚ

Answer 16

We wrześniu 1939r. w wyniku niemieckich bombardowań zostały zniszczone koszary na Bukówce, elektrownia, dworzec kolejowy oraz sieć wodociągowa. Bronione jedynie przez doraźnie zorganizowane grupy żołnierzy, Kielce zostały zajęte przez oddziały niemieckie już 6 września 1939r. Po utworzeniu Generalnego Gubernatorstwa zostały zdegradowane do stolicy powiatu w dystrykcie radomskim. W czasie okupacji istniejące na terenie Kielc zakłady przemysłowe pracowały na rzecz armii niemieckiej. W kwietniu 1941 Niemcy utworzyli w Kielcach getto, w którym skupiono ok 27tys. Żydów z miasta i okolicznych miejscowości. Około 20 tyś osób, głównie starców, kobiet i dzieci wywieziono w sierpniu 1942r. do obozu zagłady w Treblince. Od 1941r. u podnóża góry Telegraf działał obóz dla żołnierzy i oficerów Armii Czerwonej, w którym na skutek głodu i epidemii zmarło ponad 11 tyś jeńców.
W latach 1942-43 niemieccy okupanci dokonali licznych egzekucji na ludności polskiej i żydowskiej m.in na stadionie leśnym i kirkucie. Poniosło w nich śmierć kilkanaście tysięcy osób. W sierpniu 1944roku z Kielc ewakuowano niemieckich urzędników i volksdeutschów. Po niezwykle krwawych walkach, 15.01.1945 miasto zostało zdobyte przez wojska sowieckie.

Question 17

Kielce po IIWŚ

Answer 17

Po wojnie Kielce pozostały stolicą województwa (od 1999 r.
świętokrzyskiego) oraz ośrodkiem powiatu kieleckiego (z przerwą w latach 1975–1998). Szybkiemu
wzrostowi demograficznemu towarzyszył rozwój przemysłu i usług. Miasto stało się także ważnym
ośrodkiem naukowym (Uniwersytet Jana Kochanowskiego) i kulturalnym. Liczy około 200tyś mieszkańców.

Question 18

Pogrom Kielecki Żydów

Answer 18

4 lipca 1946 r. doszło do pogromu Żydów. Iskrą, która zainicjowała wybuch przemocy, była plotka o mordzie rytualnym chrześcijańskich dzieci. Ciąg wydarzeń prowadzących do pogromu kieleckiego rozpoczęło zniknięcie z domu ośmioletniego Henryka Błaszczyka. Jego ojciec zgłosił zaginięcie na posterunku milicji. Tymczasem chłopiec bez wiedzy rodziców przebywał u rodziny na wsi. Kiedy 3 lipca wieczorem wrócił do domu, w obawie przed karą opowiedział, że przez trzy dni był uwięziony przez Żydów w piwnicy, skąd udało mu się uciec. Chłopiec najwyraźniej odwołał się do funkcjonującej w świadomości potocznej legendy o porywaniu dzieci chrześcijańskich “na macę”. 4 lipca rano Walenty Błaszczyk z synem udał się na komisariat, by złożyć stosowny meldunek. Po drodze Henio “rozpoznał” dom, gdzie go rzekomo przetrzymywano. W kamienicy przy ul. Planty 7/9 mieszkało stu kilkudziesięciu żydowskich ocaleńców. Na miejsce wysłano patrol Milicji Obywatelskiej. Po drodze milicjanci rozpowiadali, że idą szukać pomordowanych polskich dzieci. Dołączali do nich kielczanie, a wieść o mordzie rytualnym z szybkością pożaru rozprzestrzeniała się po mieście. W podawanej z ust do ust wiadomości liczba zabitych dzieci urosła do kilkunastu. Pod domem żydowskim zaczął się gromadzić wrogi tłum. Katalizatorem pogromu było zachowanie się służb mundurowych. Przeprowadzona przez milicjantów rewizja “w poszukiwaniu pomordowanych dzieci” zdawała się potwierdzać społeczne wyobrażenia o mordzie rytualnym. W tłumie narastała psychoza, wznoszono okrzyki, “śmierć Żydom”, “bić ich za nasze dzieci”, a w kierunku domu przy Plantach poleciały kamienie. Przysłani na miejsce żołnierze zamiast opanować sytuację wymieszali się z cywilami i faktycznie włączyli do pogromu.

Żołnierze i milicjanci wywlekali Żydów na zewnątrz i oddawali w ręce tłumu. Kilka osób wyrzucili przez okna i z balkonu drugiego piętra. Część poszkodowanych miała rany postrzałowe i od bagnetów. Nieliczni funkcjonariusze i cywile, którzy stawali w obronie Żydów, spotykali się z agresją rozhisteryzowanego tłumu jako “żydowskie pachołki”. Tymczasem pogłoska o mordzie rytualnym dotarła do kieleckiej huty “Ludwików”. Na hasło “wy tu pracujecie, a tam wasze dzieci mordują” kilkuset robotników uzbrojonych w metalowe narzędzia pospieszyło na ulicę Planty. Ich przybycie rozpoczęło druga, najkrwawszą fazę pogromu. Kres przemocy położyła po południu interwencja kolejnego, lepiej dowodzonego oddziału wojska, który ewakuował Żydów w bezpieczne miejsce.
Antyżydowska agresja rozlała się również na ulice Kielc. Doszło do kilku zabójstw i napaści na żydowskie mieszkania. Wrogi tłum zebrał się także pod szpitalem, dokąd zawieziono rannych. Pod wpływem rozprzestrzeniających się wieści o mordzie rytualnym miały również miejsce napaści i zabójstwa Żydów w pociągach na liniach kolejowych przechodzących przez Kielce.

Podczas pogromu zginęło co najmniej 40 Żydów, a także 2 Polaków, którzy stanęli w ich obronie; rannych zostało około 40 osób. Następstwem pogromu kieleckiego był wybuch paniki wśród polskich Żydów i fala emigracji, która objęła około 100 tysięcy osób.

Question 19

opisz rynek w Kielcach

Answer 19

Rynek wyznaczono w średniowieczu, pozostawiono istniejący układ komunikacyjny - do dziś nieforemny kształt. Centrum życia miasta, obecny kształt i wygląd uzyskał po ostatniej przebudowie zakończonej 2011r. Częściowo wyłączony z ruchu, na płycie ustawiono pręgież, a w miejscu dawnego wodopoju ponad stuletnią pompę odnowiona w zakładach w Białogonie. Otaczająca plac zabudowa pochodzi głównie z XVIII, XIX i XX w. Zachodnią pierzeję Rynku zajmuje Ratusz, w nim Urząd Miasta. Od 1834 r. scalono sąsiadujące budynki, obiekt kilkukrotnie przebudowano. Klasycyzującą architekturę z początków XIX stulecia przywrócono mu podczas ostatniej przebudowy, w latach 50, wg projektu Żukowskiego. Dwukondygnacyjny centralna część fasady zaakcentowana ryzalitem, w przyziemiu arkadowe podcienia, na których opierają się 4 półkolumny w porządku jońskim. W tympanonie zegar.

Pierzeja południowa
- Kamienica Sołtyki – wybudowana przez Macieja Gilbę, kucharza
biskupa kieleckiego Sołtyka w 1767 r. przy rogu ul. Małej. Ufundował też 1766(5?) r. tuż
przed swoją posesją kamienną figurę św. Tekli, przeniesioną w 1. połowie XIX wieku na przyległy do rynku plac, nazwany jej imieniem. Piętro fasady zdobi polichromowaną płaskorzeźbą z herbem Sołtyków. Charakterystyczne podcienia. Obiekt gastronomiczny.
-Kamienica Saskich – koniec XVIII w. Gruntownej przebudowy dokonał pod koniec XIX w. bogaty aptekarz, Bronisław Saski podwyższając ją o piętro. Budowla neobarokowa, bogate sztukaterie. Na parterze apteka (czynna aż do 2012 roku), na piętrze mieszkania właścicieli. Obecnie własność prywatna, redakcja „Gazety Wyborczej”. Nad bramą kartusz datą 1886 r.,kartusz z monogramem właścicieli i rogi obfitości po bokach.

Pierzeja wschodnia
- Kamienica Wójtostwo - róg Św. Leonarda. Dawna siedziba wójta. Od XVI/XVII w. szynk dla podróżnych. Pierwotnie budynek drewniano-murowany z kuchnią, piwnicą i stajnią. W dniach 9-10 czerwca 1794 roku kwaterował w tym zajeździe T. Kościuszko ze swoim sztabem. Na elewacji frontowej od strony ulicy św. Leonarda, wmurowana kamienna płyta upamiętniająca ten fakt. W XIX/ XX w. na piętrze mieścił się „Hotel Saski”, na parterze mieszkania i część usługowa. Obecnie własność prywatna.
-Rynek 11 – przebudowana w połowie XIX wieku, w wyniku połączenia dwóch kamieniczek, nadbudowano piętro. Na posesji, do połowy IXI w. funkcjonował hotel zajezdny. Pokoje gościnne były w oficynach. Tył podwórza wypełniała wielka stajnia.

Pierzeja północna
-W jej północnowschodniej części mieści się plac Św. Tekli. Znajduje się tu posąg świętej,
budki z kwiatami i zadrzewiony skwer, miejsce spotkań kielczan.
-Kamienica Kosterskich – posesja powstała z połączenia czterech wąskich parceli na
początku XIX w. W latach 30. XIX wieku, po przebiciu obecnej ulicy Warszawskiej, stała sięnarożną. W połowie XIX w. była tu cerkiew prawosławna, kancelaria pułkowa i szwalniawojskowa. Pod koniec XIX w. przebudowana przez rodzinę Kosterskich. Po II W.Ś. Muzeum Świętokrzyskie i Biblioteka Publiczna, od 1956 „Delikatesy”, najstarsze w Kielcach, czynne do dziś. W części wschodniej na piętrze narożne pomieszczenie zajmuje wielka sala balowa o klasycystycznym wystroju. Zabytek dostępny dla zwiedzających z zewnątrz.
-Dom pod trzema herbami - Muzeum Dialogu Kultur - W miejscu obecnego budynku znajdowały się w końcu XVIII wieku 3 posesje, scalone w czasie II wojny na polecenie władz okupacyjnych uzyskując kształt, który przetrwał do dziś. Zajmuje prawie połowę pierzei północnej. Całość w bryle jest zbliżona do piętrowego prostopadłościanu, nakrytego dachem
koszowym, o łamanych połaciach. Podcień w parterze jest otwarty siedmioma arkadami.

Question 20

Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach

Answer 20

Pomnik Historii
Jest to jedna z najwspanialszych i najlepiej zachowanych rezydencji z epoki Wazów.
W położonym w zabytkowej części miasta pałacu znajdują się oryginalne wnętrza z XVII i XVIII w. Budowla powstawała w latach 1637–1641. Wzniesiono ją na Wzgórzu Katedralnym z inicjatywy i prywatnych funduszy kanclerza wielkiego koronnego i biskupa krakowskiego Jakuba Zadzika. W I połowie XVIII wieku dobudowano do pałacu dwie oficyny.
W 1806 Franciszek II Habsburg cesarz Austrii przekazał pałac, będący własnością skarbu państwa, na potrzeby nowo utworzonej diecezji kieleckiej.
W 1816 r. Stanisław Staszic stworzył w pałacu Szkołę Akademiczno-Górniczą.
Po Powstaniu styczniowym (22 stycznia 1863 – październik 1864) rosyjscy zaborcy usunęli hełmy na wieżach i figury posłów moskiewskiego i szwedzkiego na frontonie. Pałac w 1 połowie XX wieku pełnił rolę sztabu legionowego Józefa Piłsudskiego, biura werbunkowego, drukarni, poczty, biura przepustek i siedziby redakcji lokalnego dziennika.
W latach 20. według projektu Adolfa Szyszko-Bohusza zrekonstruowano barokowe hełmy na wieżach.
W latach międzywojennych pałac był siedzibą urzędu wojewódzkiego. W latach 1945–1971 był siedzibą Wojewódzkiej Rady Narodowej. Od 1971 r. mieści się w nim oddział Muzeum Narodowego w Kielcach. Z tyłu pałacu, w 2005 roku otwarto Ogród Włoski.
Pałac wraz z otoczeniem - basztą prochową, ogrodem i spichlerzem przy ul. Zamkowej 2 - jako zespół został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych

Question 21

Katedra pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Kielce)

Answer 21

barokowa świątynia, z pozostałościami stylu romańskiego, zlokalizowana w centrum Kielc na „Wzgórzu Zamkowym”

1171 – bp krakowski Gedeon ufundował niewielki kościół w stylu romańskim.
1647 – sprowadzono z katedry wawelskiej w Krakowie renesansowy ołtarz, który w XVIII wieku został przeniesiony z Kielc do Bodzentyna (znajduje się tam do dziś).

barokowa bazylika katedralna, której budowę rozpoczęto w 1171 roku, obecna budowla to XVII-XVIII wiek.
● budowla trójnawowa posiadająca półkolistą absydę.
● W osiemnastowiecznym ołtarzu głównym jest obraz Sz. Czechowicza.
● Jednym z cenniejszych elementów wyposażenia bazyliki jest tryptyk łagiewnicki z około 1500 roku.
Tryptyk ten przedstawia koronację Matki Boskiej, świętego Wojciecha oraz świętego Stanisława.
● Innym bardzo cennym zabytkiem w tym kościele jest obraz namalowany około 1600 roku i
przedstawiający Matkę Boską Różańcową Łaskawą Kielecką, jest on słynny cudami.
● W skarbcu katedralnym są cenne szaty liturgiczne i naczynia, w tym miedzy innymi gotycki kielich z
1362 roku.
● W podziemiach katedry jest krypta, która kryje w sobie groby kieleckich biskupów.
● Na ścianie kościoła znajduje się marmurowa tablica, na której umieszczone są jednostki powierzchni,
długości oraz ciężaru. Są tam również zasady katechizmu a także litery alfabetu, duże i małe.
● Dzwonnica przy kościele. Wystawiona została w dwóch etapach: czworoboczny korpus powstał w poł. XVII w. z fundacji bpa krakowskiego Piotra Gembickiego, a ośmioboczną kondygnację z zegarami i z wydatnym hełmem wystawił w w I poł XVIIIw . bp krakowski Konstanty F. Szaniawski. W jej wnętrzu można podziwiać trzy zabytkowe dzwony (najstarszy pochodzi z 1527), posąg św. Jana i fragmenty z figur 4 ewangelistów

Question 22

Kościół parafialny pw. św. Wojciecha (Kielce)

Answer 22

Początki parafii sięgają XI w – XII w., kiedy powstała pierwsza modrzewiowa świątynia, przy której istniała wczesnopiastowska osada, będąca kolebką miasta, otrzymała wtedy wezwanie Św. Wojciecha. W 1762 r. w
miejsce starego, modrzewiowego kościoła kan. Józef Rogallia z własnych funduszy wybudował murowany. W 1885 r., staraniem ks. Józefa Ćwiklińskiego, rozpoczęto rozbudowę kościoła, według projektu architekta gubernialnego Franciszka Ksawerego Kowalskiego. W ołtarzu głównym znajduje się obraz „Rozmnożenie chleba” autorstwa Jana Styki, współautora Panoramy Racławickiej. Dwa boczne ołtarze ufundowali w końcu XIXw. Rozalia i Franciszek Czechowscy. Jak przypuszczają znawcy sztuki, inne obrazy Styki w kościele to: Św. Jan Nepomucen, Św. Józef, Św. Rozalia i Św. Franciszek. Znajdują się tu również relikwie Świętego Krzyża, Św. Wojciecha oraz bł. Karoliny Kózkówny. Na dzwonnicy – ważący 1500 kg dzwon „Andrzej” z 1890 r. i lżejszy (500kg) dzwon „Maryja” z 1950 r

Question 23

Kościół szpitalny pw. św. Trójcy, ob. seminaryjny (Kielce)

Answer 23

Dawny kościół szpitalny, powstał on w latach 1642-46. Najpewniej został wystawiony przez budowniczego Jana
Herbeka, pracującego przy kieleckim Pałacu Biskupów Krakowskich. Równolegle ze świątynią wystawiono przy niej rodową kaplicę grobową starosty kieleckiego Stanisława Czechowicza. W 1726 r. stał się częścią tworzonego Seminarium Duchownego. Przynależne mu budynki dostawiono do omawianego kościoła. Wkrótce potem świątynię przebudowano. Dawna zakrystia została przekształcona na kaplicę NMP, a nową zakrystię wzniesiono w miejsce wyburzonego mauzoleum Czechowskiego. Wśród późnobarokowego i rokokowego wyposażenia obiektu należy zwrócić uwagę na: ołtarz główny z ok. 1728 r. (aut. warsztat Antoniego Frąckiewicza?, z obrazem Trójcy Świętej, aut. Szymona Czechowicza?), ambonę i boczne ołtarze z lat 40.-60. XVIII w., a także wspaniały rokokowy chór muzyczny z prospektem organowym z 2. połowy XVIII w. Całość dopełnia zbiór “marmurowych” epitafiów i tablic poświadczeniowych z XVII-XIX wieku.

Question 24

Kościół Garnizonowy pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny Królowej Polski (Kielce)

Answer 24

Dawna cerkiew prawosławna pod wezwaniem św. Mikołaja. Została wzniesiona w latach 1902-1904 z inicjatywy
ówczesnych władz guberni kieleckiej.
Budynek cerkwi wybudowano według projektu Stanisława Szpakowskiego w stylu bizantyjskim. Cerkiew postawiono na planie równoramiennego krzyża greckiego mającego jednoprzęsłowe ramiona. Od strony zachodniej do głównego budynku przylega dzwonnica, w której znajduje się przedsionek prowadzący do wnętrza kościoła. W 1925 roku świątynia została przekazana Garnizonowi Kieleckiemu Wojska Polskiego. Po zakończeniu remontu w dniu 8 grudnia 1926 roku dokonano poświęcenia obiektu i przemianowano na obecną nazwę. Dwa lata później, w 1928 roku zostały zamontowane organy.
Na terenie kościoła znajdują się tablice pamiątkowe umieszczone ku czci żołnierzy i partyzantów, którzy zginęli broniąc Ojczyzny

Question 25

Karczówka - pobernardyński klasztor oraz kościół św. Karola Boromeusza.

Answer 25

Obecnie kościół rektoralny Pallotynów.
Oba te obiekty wchodzą w skład zespołu klasztornego z XVII wieku i zostały ufundowane przez biskupa krakowskiego Marcina Szyszkowskiego. W kościele znajduje się wczesnobarokowy ołtarz główny, wykonany z marmuru chęcińskiego z obrazami św. Karola Boromeusza i św. Kazimierza. Pozostałe wyposażenie wnętrza reprezentuje styl rokokowy. W kościele znajduje się barokowa figura świętej Barbary (wykonana z galeny).

Question 26

Kościół parafialny pw. Świętego Krzyża (Kielce)

Answer 26

Dwu wieżowa fasada kościoła, przykład stylu wiślano-bałtyckiego, neogotycki. Powstał w latach 1904-1934. W jego wnętrzu znajduje się dobrej klasy artystycznej dwudziestowieczne wyposażenie, wśród którego wyróżniają się: neogotyckie ołtarze boczne (w jednym z nich znajduje się figura Matki Bożej Wspomożycielki, sprowadzona
z Mediolanu) i prezbiterialne witraże z 1938.

Question 27

Kościół ewangelicki pw. Św. Trójcy - Ekumeniczna Świątynia Pokoju (Kielce)

Answer 27

Przykład eklektycznej architektury z 1.połowy XIX wieku, kościół o klasycystycznych elewacjach i neogotyckim hełmie wieży; materialne świadectwo obecności społeczności ewangelickiej w Kielcach.
Zbudowano go w latach 1835-37. W programowo skromnym wnętrzu obiektu zwracają uwagę dziewiętnastowieczne „marmurowe” epitafia i wspaniała „marmurowa” chrzcielnica, wykonana w 1874 r. przez Przedsiębiorstwo Kopalń Marmurów Kieleckich.

Question 28

Kościół par. pw. Przemienienia Pańskiego - Białogon

Answer 28

Urokliwy drewniany zespół kościelny. Najcenniejszy jego element stanowi świątynia wystawiona w latach 1917-18, wg projektu Mateusza Galasa. Jest ona unikalnym przykładem w regionie świętokrzyskim „stylu zakopiańskiego” w architekturze sakralnej

Question 29

Synagoga w Kielcach, ob. budynek nieużytkowany

Answer 29

Wystawiony został w latach 1901-03 r., wg projektu kieleckiego architekta Stanisława Szpakowskiego. Pierwotnie
jego stylistyka stanowiła udane połączenie form zaczerpniętych z architektury romańskiej i arabskiej. Synagoga
została zniszczona przez Niemców w trakcie II wojny światowej. Obecną socrealistyczną stylistykę uzyskała w
wyniku przebudowy w latach 1951-55.

Question 30

Cmentarz Stary, dawniej św. Józefa

Answer 30

Powstał pod koniec XVIII wieku. Nekropolia ma szczególne znaczenie, ponieważ pochowano na niej osoby tworzące elity tego regionu (m.in. uczestników polskich powstań narodowowyzwoleńczych i obu wojen światowych). Współcześnie na jej terenie zachowało się ok. 900 nagrobków sprzed 1918 r. oraz ok. tysiąc z lat 1919-39. Część odznacza się dużymi walorami artystycznymi i ikonograficznymi. Wśród nich na szczególną uwagę zasługuje, unikalny na ziemiach polskich, duży zbiór sepulkralnych zabytków żeliwnych wykonanych w świętokrzyskich hutach w XIX-XX wieku.

Question 31

Cmentarz żydowski

Answer 31

Pochowano na niej wiele osób zasłużonych dla miasta. Współcześnie na terenie cmentarza zachowało się ok. 330 macew z lat ok. 1873-1939, aż 150 z nich posłużyło do stworzenia formy komemoracyjnej przypominającej
piramidę schodkową. Wiele z tych płyt nagrobnych ozdobiono płaskorzeźbionymi dekoracjami symbolicznymi, które są niezwykle ciekawe pod względem ikonograficznym.

Question 32

Muzeum dialogu kultur w Kielcach

Answer 32

Najmłodszy oddział muzeum narodowego w Kielcach;
Znajduje się XVII-wiecznej kamienicy Pod Trzema Herbami na kieleckim rynku
Wystawy stałe:
-Od różnorodności do dialogu

Question 33

Do jakiego pasma należy Karczówka (319m.n.p.m)?

Answer 33

Kadzielniańskiego

Question 34

Do jakiego pasma należy Karczówka (319m.n.p.m)?

Answer 34

Kadzielniańskiego

Question 35

Do jakiego zakonu należała Karczówka?

Answer 35

Bernardynów. Pojawili się tu w XVII wieku i przebywali tu do 1864 roku (ukaz cara Aleksandra II za zaangażowanie w powstanie styczniowe)

Question 36

Kto opiekował się Karczówką gdy opuścili ją Bernardyni?

Answer 36

Kolumbił Tomaszewski, który żył tam jak pustelnik przez 50 lat. Nie przyjmował gości, doglądał majątku i odprawiał msze.

Question 37

Co wydobywano na Karczcówce? (XV wiek)

Answer 37

Galenę - rudę ołowiu. 1 górnik w ciągu roku pozyskiwał ok. 200kg rudy. Sezon wydobywczy trwał tylko zimą (zurzyte powietrze leciało do góry).
Galena występowała w niewielkich rudach. Gdy Hilary Mala w 1646r. wydobył 3 ogromne samorodki uznano to za cud. Z największego z nich wyrzeźbiono figurę św. Barbary (156cm i 1800kg), która stoi w kościele św. Karola Boromeusza na karczówce. Pozostałe pod postacią świętych też trafiły do kościołow.

Question 38

Rezerwaty Przyrody nieożywione w Kielcach

Answer 38

1. Ślichowice czyli Rezerwat Skalny im. Jana Czarnockiego
2. Kadzielnia, Skałka Geologów
3. Wietrznia
4. Biesak-Białogon
5. Rezerwat krajobrazowy Karczówka

Question 39

Co wydobywano na Kadzielni?

Answer 39

W XVIII wieku wydobywano tu wapienie dewońskie, z których budowano domy, mury i utwardzano drogi. Wydobycie zakończono koło 1960r.

Question 40

E jakim stylu wybudowany jest Pałac BK w Kielcach?

Answer 40

Baroku

Question 41

Kto ufundował Pałac BK w Kielcach?

Answer 41

Ordynariusz Jakub Zadzik

Question 42

Kto dokończył tworzenie wysyroju Pałacu BK w Kielcach?

Answer 42

Kajetan Sołtyk i był on ostatnim biskupem korzystającym z pałacu.

Question 43

W którym roku Sejm Wielki odebrał kieleckie dobra krakowskim ordynariuszom i przekazał je Skarbowi Państwa?

Answer 43

W 1789 (koniec XVIII w.)

Question 44

Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach - muzeum

Answer 44

Oddział muzeum narodowego w Kielcach. Działa od końca XXwieku. Prócz wystaw czasowych ma dwie stałe warte uwagi:
-Wnętrza zabytkowe z XVII i XVIII wieku
-Galeria Malarstwa Polskiego i Europejskiego Sztuki Zdobniczej.
(Jeden z najpopularniejszych portretów dziecięcych w polskim malarstwie - “Dziewczynka w czerwonej sukience” Józefa Pankowicza - pozuje Józia Oderfeldówna)