Kafli 5

Question 1

Fullorðinsár

Answer 1

• Snemmfullorðinsár (20 - 40 ára)
• Miðfullorðinsár (40 - 60ára)
• Síðfullorðinsár (60+)
  Yngri fullorðinsár (60-75)
  Eldri fullorðinsár 75-85 og elsti hópurinn 85+
• Þessi aldursskeið hafa EKKI notið jafnmikillar athygli og þroskaskeið barna og ungmenna

Question 2

Snemmafullorðinsár

Answer 2

• Þættir sem geta haft áhrif á aðlögun:
  ○ Ýmsar persónulegar og félagslegar áskoranir
  ○ Einstaklingar ólíkir
  ○ Búa við ólíkar aðstæður
• Sjá umfjöllun um kynjamun á bls. 130

Question 3

Erfiðar aðstæður í æsku

Answer 3

• Einstaklingar sem hafa verið í umsjón annarra en foreldra
• Hafa upplifað vanda í tengslum
• Lenda oftar í erfiðleikum þegar þeir þurfa að sjá um sig sjálfir
• 6% þeirra fara í háskóla á móti 49% almennt
• Sex sinnum meiri líkur á að lenda í lögbrotum

Question 4

Sjálfstæð búseta

Answer 4

• Upplifa einmanaleika og skort á tengslum við fjölskyldu
• Sérstakir áhættuhópar:
• Þeir sem hafa verið í umsjón barnaverndar, hælisleitendur, flóttamenn og þeir sem hafa verið í fangelsi

Question 5

Ungt heimilslaust fólk (Centapoint, 2018)

Answer 5

• Reynsla af erfiðleikum í samskiptum við foreldra
• Eiga við andleg og líkamleg veikindi
• Búa við fátækt og hafa stutta skólagöngu að baki
• Flóttamenn

Question 6

Vistfræðikenning Bronfenbrenner

Answer 6

• Samspil einstaklings og umhverfis í þroskaferlinu
• Tekur til félagslegra áhrifa á líf og líðan
• Einstaklingurinn tekur virkan þátt í eigin þroska
• Gagnvirk samskipti – drifkraftur þroskans

Question 7

Nærkerfi

Answer 7

• Nánasta umhverfi einstaklings og þeir sem hann tengist (foreldrar, systkini, skólafélagar, kennarar, vinir, vinnuveitendur, samstarfsmenn)
• Einstaklingur í fleiri en einu nærkerfi á hverjum tíma
• Mikilvægi góðra tengsla, hvatningar og hlýju

Question 8

Miðkerfi

Answer 8

• Mikilvægi samskipta innan nærkerfa mynda miðkerfið
• Tengsl við fjölskyldu mikilvæg
• Langtímatengsl við aðra

Question 9

Stofnanakerfi

Answer 9

• Utan um miðkerfið er stofnanakerfi
• Félags-, heilbrigðis- og skólakerfið
• Einstaklingur hefur ekki endilega sjálfur bein samskipti við stofnanir en verður fyrir áhrifum af þeim

Question 10

Heildarkerfi

Answer 10

• Umlykur öll kerfin og geymir þætti eins og menningu og gildismat
• Öfl innan heildarkerfis hafa áhrif á aðstæður og þroska í nærkerfum

Question 11

Lífkerfi

Answer 11

• Lífkerfið gengur þvert á hin kerfin/tímaþáttur
• Nær yfir þau áhrif sem verða vegna skammtímabreytinga eða atvika í lífi einstaklinga
• Innri og ytri breytingar

Question 12

Vistfræðikenningin

Answer 12

• Gagnleg til að skilja stöðu einstaklinga í ólíkum aðstæðum
• Vistfræðileg þáttaskil