Jelle - Moraliteit en Ethiek Flashcards
Wat is ethiek? Voorbeeld
Niet wegkijken. Ogen open houden en jezelf afvragen wat er speelt, wat heb je niet gezien?
Van menselijke maat in toeslagen affaire: strikt beleid doorvoeren en niet meer integraal durven kijken, wie die burger is en waar je hem allemaal mee opzadelt.
Het is een gebrek aan vakmanschap (timmerman ziet meteen wat anders moet). Zo werkt dat ook in de ethiek, je moet het ineens kunnen zien
Verantwoordelijkheid nemen door bedrijven, doordat pendule andere kant opslaat. Niet wegkijken. Voorbeeld van dat dat ook in bedrijfsleven een issue aan het worden is?
Lidl: keurt Qatar af, dus geen voetbalplaatjes. Sociaal en duurzaam technisch scoren ze heel hoog, bijzonder voor budget supermarkt. Dus een relatief ethische supermarkt. Dat is niet volgens de economische logica, want ethisch verantwoord bedrijf zou heel duur moeten zijn. Dus Lidl is een game changer, al een tijdje.
Wat is eerlijk? Lijks vs rechts. Met voorbeeld
Iedereen gelijk inkomen (links progressief) of degene die meer gedaan hebben een hoger inkomen (rechts progressief). Of een taart: iedereen gelijk stuk of een stuk wat iemand verdient?
Voorbeeld: bouw schade huizen Groningen. Al snel een vergoeding van 1000 euro ondanks geen inspectie. Maar iemand met mogelijk veel meer schade vist dan achter het net.
David Hume over moraliteit. Eigenlijk van Jung.
Gaat niet om de rede, niet geworteld in de abstracte aard der dingen, maar het komt voort uit de smaak receptoren. Oftewel het sentiment of mentale smaak van elk individu. Je hebt gevoel zoals je smaak hebt.
Op werk: individueel werk, korte termijn, rol in de organisatie.
Moraliteit heeft verschillende smaak receptoren, zoals je die ook hebt voor eten. Dus moraliteit kun je cultiveren. Verschilt per organisatie welke waarden daar zijn gecultiveerd, soms is het heel eenzijdig (bitter en zout) en soms divers (sushi).
Beleidsambiguiteit, twee voorbeelden
Bijvoorbeeld softdrug beleid: je mag het wel verkopen, maar niet leveren.
Of wij het festival Awakening kun je je pillen laten checken, terwijl pillen verboden zijn.
Desondanks hebben we niet een meer verslaafde bevolking dan bijvoorbeeld Frankrijk of Duitsland
Autoriteit, links vs rechts nemen hier definitief afscheid van elkaar
Links progressief: hebben een broertje dood aan autoriteit
Rechts progressief houden ervan
Man vs vrouw discutabel geworden, link vs rechts
Links vindt het geweldig, rechts niet
Verschil links en rechts (schema Jonathan Haidt, over waardepatronen)
Rechts (conservatieven/republikeinen) heeft bredere smaak receptoren dan links. Dus ze staan meer open voor waardespanningen.
Links heeft een morele versmalling meegemaakt. Ze vinden vooral 1 ding belangrijk (bijv helemaal geen autoriteit). Dan kun je je afvragen wat links progressief is.
Links: Pvda, GL, D66. Bijv Pvda heeft zorg erg hoog zitten . Dus bij morele kwesties gaat het vooral om zorg voor zwakkeren. Eerlijkheid is al een stuk lager dan rechts. Zie afbeelding.
Haidt is voor politisering van de ethiek. Je kunt niet over moraal praten zonder politiek na te denken.
