Inhalatie- en zuurstoftherapie Flashcards

1
Q

Wat is inhalatietherapie?

A

Bij inhalatie komt medicatie voor als een suspensie van zeer kleine partikels (vast/vloeibaar) zwevend in gas/lucht. Samen met inademingslucht kan het binnendringen in de longen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wanneer kiezen we voor inhalatietherapie?

A

Als we een selectieve werking willen bekomen thv distale luchtwegen en alveolen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Welke soorten medicatie bestaan er om te vernevelen?

A
  1. Bronchodilatoren (luchtwegverwijdend)
  2. Steroïden (lokale ontstekingsremmer)
  3. Mucolytica (slijmoplossend)
  4. Antibiotica
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

In welke volgorde moet je de medicijnen hanteren?

Waarom?

A
  1. Kortwerkende bronchodilatantia
  2. Langwerkende bronchodilatantia of combinatie kort/lang
  3. Inhalatiecorticosteroïden

Mucolytica/AB in overleg met arts

Luchtwegen openmaken voor ontstekingsremmers

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Welke types inhalatietherapie zijn er?

A
  1. Dosisaerosol
  2. Poederinhalator
  3. Verneveltoestel
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hoe werkt een dosisaerosol?

Zonder inhalatiekamer

A

Suspensie in een spuitbus met doseerventiel.
Wordt in een inhalator met mondstuk geplaatst.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hoe gebruik je een dosisaerosol?

Zonder inhalatiekamer

A
  1. Spuitbus indrukken en tegelijkertijd inademen
  2. Adem 5-10 sec inhouden
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Voor-en nadelen van een dosisaerosol?

Zonder inhalatiekamer

A

Voordelen:
- Compact (“zakverstuiver”)
- Hoog aantal dosissen
- Gebruiksklaar
- Juiste dosis/inhalatie
- Contaminatie niet mogelijk

Nadelen:
- Impact neus/keel
- Hand-ademcoördinatie moeilijk (50% foutief gebruik)
- Milieuonvriendelijk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat doe je best na inhalatietherapie? Waarom?

A

Mond spoelen.

Heesheid/schimmel voorkomen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Waarom een dosisaerosol gebruiken mét inhalatiekamer?

A
  • Afgifte van het medicijn aan de luchtwegen verbetert.
  • Eenvoudiger
  • Indien techniek mond-handcoördinatie niet haalbaar is
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Waarom is een dosisaerosol met inhalatiekamer eenvoudiger in gebruik?

A

Er is een éénrichtingsklep in het mondstuk dat enkel opent bij inademing. UItademen gebeurt via zijopening.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hoe werkt een poederinhalator?

A
  • Medicatie in vorm van capsule/droog poeder + hulpstof
  • Verstuiving gebeurt door luchtstroom die P opwekt bij het inademen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Welke soorten poederinhalatoren zijn er?

A
  1. Single dose: capsules die je voor elke inhalatie moet inladen
  2. Multidose: bevat meerdere dosissen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Welke voor-en nadelen hebben poederinhalatoren?

A

Voordelen:
- Onschadelijk voor milieu
- Geen coördinatieprobleem

Nadelen:
- Snelle en diepe ademhaling is een vereiste > zorgt soms voor dyspnoe
- Zodanig weinig medicatie dat P soms het gevoel heeft dat hij niets geinhaleerd heeft

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hoe werken vernevelaars?

Synoniem?

A

Het toestel vernevelt medicatie mbv luchtstroom of ultrasonen tot heel fijne druppeltjes.

Aërosols

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Welke types vernevelaars zijn er?

A
  1. Jet-vernevelaar/ persluchtverneverlaar
  2. Ultrasone vernevelaar
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Hoe werkt een luchtstroomvernevelaar?

A

Perslucht wordt met hoge snelheid langs een capillair buisje gestuurd. Dat buisje staat in een reservoir met medicatieoplossing > er ontstaat een vacuum dat kleine druppels omhoog zuigt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hoe werkt een ultrasone vernevelaar?

A

Hoog frequente geluidsgolven zorgen ervoor dat de oplossing in beweging komt > ° nevel dat boven het oppervlak blijft hangen. Kleine ventilator zuigt de nevel naar het mondstuk.

Uitademen in de vrije lucht!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wat zijn de voor-en nadelen van verneveltherapie?

A

Voordelen:
- Weinig medewerking van P vereist
- Mixen van medicatie mogelijk
- Hoge dosis is mogelijk
- Combinatie met zuurstof is mogelijk

Nadelen:
- Duurder
- Groot apparaat
- Externe kracht nodig (perslucht, stroom, …)
- Voorbereiding
- Duurt lang: 5min/ml
- Nevel = koud > bronchoconstrictie
- Snelle contaminatie
- Medicatie blijft vaak achter in vernevelkamer

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Hoeveel moet er minstens in de vernevelkamer?

A

4 ml.

Eventueel aanvullen met fysiologisch serum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Bij wie ga je zeker wel/niet zuurstof gebruiken om te vernevelen?

A
  • NOOIT bij COLL-P
  • Meestal wél bij acute astmasituaties

COLL = chronisch obstructief longlijden

22
Q

Waar hou je rekening mee bij de keuze voor mondpijpje of masker?

A
  • Masker kan beklemmend gevoel geven bij kortademigheid
  • Masker met corticoïden kan, maar gezicht moet gereinigd/gedroogd worden om peri-orale dermatitis te voorkomen.
23
Q

Wanneer ga je de vernevelaar vullen?

Waarom?

A

Vlak voor de start met inhalatie.

Contaminatie en verandering in concentratie voorkomen

24
Q

Hoe vaak en hoe moet je een vernevelaar reinigen?

A

Ziekenhuis:
- Na elk gebruik
- Lauw water en alcohol 70%
- Drogen aan lucht
- Vervang set elke 24u
- Filter vervangen na AB/cortocosteroïden

Thuis:
- Na elk gebruik
- Lauw water, huishoudelijk reinigen
- Drogen aan lucht
- Filter vervangen bij grijs/bruine kleur

25
Q

“Definitie” van zuurstof?

A
  • Medicijn
  • Enkel op voorschrift
  • Geen kleur, geur
  • Samengeperst gas
  • Hevige reactie met brandbare en reducerende stoffen
26
Q

Welke indicaties voor zuurstoftherapie?

A
  • COLL & astma
  • Tachycardie
  • Tachypneu
  • Dyspnoe
  • Zichtbare angst/bezorgheid/rusteloosheid
  • Gebruik van hulpademhalingsspieren
  • Stridor of andere bijgeluiden (zonder auscultatie)
  • Verlaagd bewustzijn
  • Hoofdpijn
  • Hypoxemie
  • Post-operatief in recovery
  • Ernstige uitputting/vermoeidheid
27
Q

Welke veiligheidsmaatregelen bij zuurstoftherapie?

A
  • Geen brandbare voorwerpen in kamer
  • Niet roken
  • Katoenen kledij voor P
  • Vermijd vonken van elektrische toestellen (vb scheerapparaat, deken)
  • Extra voorzorgen en observatie bij p die slaapmedicatie/pijnstilling krijgt
  • P met COLL kan fatale ademhalingsdepressie krijgen icm slaapmedicatie
28
Q

Welke soorten zuurstofvoorzieningen zijn er?

A
  1. Zuurstofcilinder
  2. Centrale zuurstofvoorziening
  3. Zuurstofconcentrator
29
Q

Wat is dit? Hoe herken je het?

A

Zuurstofcilinder
- Grijs
- O2 in de hals
- Hoofdkraan, reduceerventiel, manometer, debietmeter, veiligheidsklep

30
Q

Aandachtspunten zuurstofcilinder

Hoe moet je je zuurstofcilinder plaatsen?

A

Stevig rechtop
Indien hangen: goed bevestigen

Niet in buurt van radiator of in de zon (brandgevaar)

31
Q

Aandachtspunten zuurstofcilinder

Hoe moet je je zuurstofcilinder openen?

A

Aflaatklep: traag openen en weer sluiten om stof weg te blazen
Hoofdkraan: traag openen om reduceerventiel niet te beschadigen

32
Q

Aandachtspunten

Wat mag je niet gebruiken bij het reduceerventiel? Waarom?

A

Vet/olie

Druk > temp verhoging > brand

33
Q

Aandachtspunten zuurstofcilinder

Wat controleer je voor je p (met zuurstoftherapie) vervoerd moet worden?

A

Manometer: nog voldoende zuurstof voor transport?

34
Q

Aandachtspunten zuurstofcilinder

Hoe moet je de zuurstoftoevoer afsluiten?

A

Eerst hoofdkraan sluiten
Dan debietregelaar sluiten

35
Q

Hoe bereken je de inhoud van je zuurstofcilinder?

A

Druk x inhoud fles

VB Fles van 2l met druk van 15 = 30l zuurstof

36
Q

Wat is een centrale zuurstofvoorziening?

A

Distributie van zuurstof = gecentraliseerd. Het gebeurt vanuit een cilinderbatterij.

Aftappunten in de kamers.

37
Q

Welk materiaal heb je nodig voor een centrale zuurstofvoorziening?

A
  • Aansluiting aftappunt
  • Debietmeter
  • Debietkraan
  • Zuurstofbevochtiger
  • Aansluiting P
38
Q

Wat is een zuurstofconcentrator?

A

Toestel dat zuurstof uit omgevingslucht haalt.
Stikstof wordt door membranen tegengehouden, zuurstof wordt doorgelaten.

39
Q

Wanneer moet de zuurstof bevochtigd worden?

A
  • Zuurstofmasker
  • > 48u therapie
  • COPD patiënten

(CODP: rokerslong)

40
Q

Welke toedieningssystemen bestaan er?

A
  • Zuurstof**bril **
  • Zuurstof**masker **
  • Pharynxsonde
41
Q

Bespreek de zuurstofbril

A
  • Max 6l/min
  • Goedkoop/eenvoudig
  • Continue toediening
  • Veel verlies van zuurstof
42
Q

Bespreek het zuurstofmasker

A
  • Hoog debiet: 6-15l/min
  • Eten/drinken/praten/hoest niet mogelijk
  • Beklemmend gevoel door gesloten systeem en CO2-retentie
  • Al dan niet met reservoirzak
43
Q

Welke soorten zuurstofmaskers met reservoirzakken zijn er?

A
  1. Partial rebreathing mask: geen beademingsklep, uitgeademde lucht mengt met ingeademde lucht. Meeste uitgeademde lucht ontsnapt door aanwezige poorten
  2. Non-rebreathing mask: beademingsklep sluit bij uitademen. Kleppen aan zijkant van masker sluiten bij inademen.
44
Q

Bespreek de pharynxsonde

A
  • Sonde via neus tot pharynx
  • Tot 4l/min
  • Elke 24u vervangen (neusgaten afwisselen)
45
Q

Bespreek de mond-en neushygiëne bij zuurstoftherapie

A

Bevochtigen met zalf op waterbasis (géén olie/alcohol > brandgevaar)

46
Q

Wat bij drukletsels achter de oren en onder de neus door zuurstoftherapie?

A

Gaaskussentjes

47
Q

Wat ga je tijdens de zuurstoftherapie regelmatig doen?

A
  • Gezicht van P verfrissen
  • Nagaan of het nog comfortabel is, niet te strak
  • Bril/masker schoonmaken, controleren doorgankelijkheid
48
Q

Hoe herken je hypoxemie?

Wat doe je dan?

A
  • Snelle, moeilijke ademhaling
  • Angst, onrust
  • Gelaatskleurt verandert
  • Verwardheid

Arts verwittigen

49
Q

Wat bij teveel zuurstof toedienen?

Wat doe je dan?

A

Carbonarcose:
- Hoofdpijn
- Slaperigheid
- Onduidelijke spraak
- Gedaalde/oppervlakkige AH
- Lethargie, coma, apnoe

Arts verwittigen

50
Q

Hoe ga je zuurstoftherapie beïndigen?

A
  • Debietkraan dicht
  • Toedieningssysteem verwijderen
  • Watersysteem verwijderen
  • Neus reinigen
  • Verdere observatie