HS1 Flashcards
Stressor
Stimulus die homeostatisch evenwicht bedreigt. Stressvol bij: onvoorspelbaarheid (angst) en oncontroleerbaarheid (depressie).
Stressrespons
Lichamelijke en mentale reactie op stressor om homeostatisch evenwicht te herstellen. Kan adaptief/maladaptief zijn, en acuut/chronisch.
Homeostase
Handhaven van stabiele, constante lichamelijke condities door variërende externe invloeden. Vaste setpoints voor fysiologische parameters.
Allostase
Fysiologische stabiliteit door je lijf aan te passen aan wat de omgeving van je vraagt. Variabele systemen binnen een bepaalde range (geen vaste setpoint)
Allostatic load
De belasting die het lijf ervaart door herhaalde allostatische reacties. Het lijf raakt uitgeput en komt niet terug op het adaptieve setpoint.
Allostatic load index mediatoren, primair en secundair
Primair:
- Cortisol (HPA) !!
- Catecholamines (EP !!, NE) SNS
- Autonome controle (RR, HRV) ANS
Secundair:
- Cardiovasculair: bloeddruk !!, hartslag.
- Immuunsysteem (cytokines)
- Metabolisme
- Cholesterol !!
Objectieve metingen van stress
Cortisol, HRV, hartslag, bloeddruk, ontstekingswaarden, PEP (sympathische activatie), huidgeleiding, doorbloeding
Subjectieve metingen van stress
Zelfrapportage vragenlijsten (perceived stress scale PSS)