Hoorcollege modern oncologie Flashcards
Hoe werken mabjes?
Grijpen extracellulair aan op de groeifactorreceptor of binden aan de groeifactor. Hierdoor blokkade van de intracellulaire cascade die leidt tot celproliferatie of differentiatie.
Hoe werken Nibjes?
Grijpen intracellulair aan op de groeifactorreceptor of het bindt aan een eiwit dat deel uitmaakt van de groeitransductiecascade.
Welke 3 pathways spelen een belangrijke rol bij kanker?
- RAS-pathway
- PI3K-pathway
- JAK-pathway
Wat is er mis met de pathways bij kanker?
- een eiwit uit de cascade kan verhoogd aanwezig zijn
- Er zijn autonoom geactiveerde fusie-eiwitten wat voor ongereguleerde activatie zorgt.
BCR-ABL is een voorbeeld van een fusie-eiwit. Welke medicatie grijpt hierop aan?
Imatinib, ponatinib, nilotinib, desatinib, bosutinib. –> binden allemaal in de bindingpocket van ATP.
Is imatinib specifiek voor BCR-ABL?
Nee, bindt ook aan andere tyrosinekinases, namelijk C-KIT, ABL, PDGFR.
Wat is het beleid bij CML?
1e keus: imatinib
2e keus: checken of er een mutatie is en adh daarvan een andere TKI.
3: transplantatie
Beleid bij longkanker
-EGFR (gefinitib) of ALK remmers afhankelijk van het eiwit dat in overexpressie is.
Waarom geen KRAS remmer bij longkanker?
Omdat het eiwit veel functies heeft en in veel verschillende cellen zit en het altijd hooggedoseerd wordt.
welke mutaties komen voor bij EGFR overexpressie??
bij 46% een exon 19 deletie en bij 40% een L858R-substitutie. Nieuwe generaties met steeds meer affiniteit voor deze mutaties.
toxiciteit van EGFR remmers
eiwit zit voornamelijk in de epidermen, daarom voornamelijk rash en diarree.
Verder pneumonitis en hepatotoxiciteit
Wat is EML-ALK?
Fusie eiwit –> door chromosomale translocatie –> overexpressie.
Noem de EML-ALK remmers op
crizotinib, ceritinib, alectinib
Is er onderling verschil tussen de ALK-remmers?
Ja, alectinib passeert de BHB, waardoor bij crizotinib meer CNS-progressie dan bij alectinib.
Hoe komt het dat bij een verhoogde expressie van B-RAF er na verloop van tijd toch weer progressie ontstaat?
Dit komt doordat melanomen hoog mutageen zijn en het evenwicht zich vaak verplaatst naar overexpressie van een ander eiwit, zoals MEK.
Bijwerkingen B-RAF remmer
Plaveiselcelcarcinoom: Dit komt doordat de B-RAF remmer ook RAF eiwitten remt in gezondecellen. Hierdoor krijg je vermindering van MEK, waardoor er minder ERK is. ERK heeft een negatieve feedback op RAS. Deze negatieve feedback wordt minder waardoor er overexpressie van RAS ontstaat. Door de overepressie van RAS een overexpressie van CRAF. Daardoor gaan gezonder cellen harder groeien.
Hoe werkt trastuzumab
Stabilisatie van HER-2 waardoor er geen dimerisatie plaats kan vinden.
Wat te doen bij trastuzumab resistentie?
Lapatinib
Wat is het verschil tussen solide tumoren en hematologische maligniteiten?
Bij solide tumoren zijn vaak signaaltransductieroute eiwitten in overexpressie terwijl bij hematologische maligniteiten vaak CD-eiwitten (markereiwitten) in overexpressie zijn. Deze zitten aan de buiten kant van de cellen.
Waarop grijpt rituximab aan?
CD20-blokker.
Hoe werkt het immuunsysteem tegen tumoren?
APC (dentritische cellen) herkennen tumor als lichaamsvreemd. –> presenteren als antigen aan t-cel. Tcel herkent antigen en raakt geactiveerd. –> activatie effector T-cel (cytotoxische t-cel) –> doding tumorcel.
–> na dood tumorcel komen veel antigenen vrij –> versterking immuun effect.
Hoe werkt IL2?
Bindt aan IL2-receptor op T-cel. Daardoor sterkere binding aan APC, met als gevolg sterkere immuunreactie.
Wat is het nadeel van IL2?
Niet specifiek, overal een sterkere immuunreactie. Hierdoor autoimmuuntoxiciteit. Gastritis, pneumonitis, capillary leak syndrome –> daling bloeddruk –> necrose.
Hoe omzeilt een tumor het immuunsysteem? (5)
(1) Productie van immunosupressieve factoren
(2) Maken enzymen die cytokinen afbreken
(3) Onderdrukking van de MHC-expressie waardoor geen herkenning door APCs
(4) inhibitie via checkpoints –> veel PDL1 expressie
(5) trekt Treg cellen aan die het immuunsysteem onderdrukken
