Hoorcollege 5 Flashcards
Filosofie
Vraagtekens stellen bij vanzelfsprekendheden
Wetenschapsfilosofie
Filosofische reflectie met betrekking tot het fenomeen wetenschap, meer in kaart brengen wat wetenschap is
Francis Bacon
Was het niet eens met de Artistoreliaanse manier van onderzoek doen, aangezien dit altijd rust op betrouwbare informatie, maar dit bestaat bijna niet
Deductie
Afleiden van een nieuwe stelling, bewering of hypothese uit bestaand stellingen of theorieën, van algemeen naar specifiek (Bacon niet mee eens)
Inductie
Door middel van sensorische waarnemingen een nieuwe theorie ontdekken, van specifiek naar algemeen
Kern wetenschap
Door observeren en data verzamelen, met principe van inductie, langzaam tot algemene uitspraken komen over de wereld
Wetenschappelijke revolutie
Revolutie in ons denken en hoe we kunnen leren hoe de wereld in elkaar steekt, wetenschap bestond nog niet dus niet perse wetenschappelijke revolutie.
Wat levert de wetenschappelijke revolutie op?
- Afwijzen van autoriteitsmethode
- Meer waarde hechten aan observatie dan aan foutief redeneren
- Toepassen van inductie
- Stimuleren van experimenten
- Herontdekking wiskunde
Heliocentrische wereldbeeld
Copemicus, de zon is het middelpunt, niet de aarde
Consequenties heliocentrische wereldbeeld
Doordat de mensen niet meer in het middelpunt stond, gingen mensen anders over zichzelf denken. Wetenschap en religie gaan uit elkaar lopen
Johannes kepler
Bedacht ellipsen
Galileo Galilei
Zag dat de maan niet perfect rond was en er kraters en bergen op zaten
Isaac Newton
Ontwikkelde wiskunde voor heelal enzo
Uitkomst wetenschappelijke revolutie
- Methode –> observatie, inductie, experimenten
- Wereldbeeld –> wereld is een mechanisme, als alles bepaald is, zijn wij dat dan ook??
- Beschrijvingen –> op basis van wiskunde
Bacon en Amerikaans Pragmatisme
- Christendom gaf cruciale punten waarom wetenschap:
- Meer nadruk op Vita Activa ipv Vita Comtemplativa (doen ipv denken)
- Doel wetenschap –> herstellen van Gods paradijs op aarde
Denk goed na/doe aan wetenschap en herstel het Christelijke geloof.
Amerikaans pragmatisme
Staat centraal “waarom” we wetenschap gebruiken
- Men gebruikt wetenschap om een doel te bereiken, niet puur voor wetenschap zelf
- Pragma = actie, daad
Charles Peirce
Schreef twee essays over hoe mensen in elkaar zitten:
- The Fixation of Belief
- How To Make Our Ideas Clear
Fixation of Belief
Peirce constateerde dat mensen niet tegen een toestand van doorleefde twijfel/ grote onzekerheid kunnen. Indien men wel een irritante twijfel heeft, gaat men een manier van onderzoek doen om dit te verlichten. Gaat er niet om of overtuigingen juist/onjuist zijn, zolang het goed gevoel geeft.
Irritation of doubt
Irritante gevoel van twijfel wat je niet wil
Peirceaanse antropologie
Onderzoek doen wanneer men irritatie of doubt heeft om het gevoel te verlichten.
Methods of fixation of belief
4 manieren om van twijfel/onzekerheid naar vaste overtuigingen te komen
- Koppigheid/tenacity
- Authority
- A priori
- Science
Koppigheid/tenacity (methods of fixation of belief)
Het beperken van contact met anderen, om zo de overtuigingen te behouden
+ Efficiënte manier om twijfels te verminderen
- Sociale impuls is hier tegen het isoleert je
Authority (methods of fixation of belief)
Aanwijzen van een autoriteit waarin je gelooft (kerk, staat, hoogleraar)
+ Geloofwaardigheid in gemeenschap is terug
- Afvragen waarom je deze autoriteit moet geloven
A priori (methods of fixation of belief)
Bouwen van een systeem van axioma’s die men voor waar aanneemt en aanvaarden wat er gebeurt uit deze axioma’s
+ Logische redenatie
- Afvragen waarom je deze axioma’s gebruikt
Axioma’s
Vanzelfsprekendheden
Wetenschap (methods of fixation of belief)
De uiteindelijke conclusie van wetenschap zal voor iedereen hetzelfde zijn, de beste methode.
Wat iemand denkt over de werkelijkheid is niet belangrijk voor de aard van de werkelijkheid. Wereld is onafhankelijk van overtuiging van waarnemers.
Pragmatisch maxime
Wat een concept betekent, komt men pas achter wanneer het gebruikt wordt. Overtuigingen en doen is niet van elkaar te scheiden, overtuigingen van iemand kan je halen uit zijn acties. (Heel Amerikaans)
John Dewey
- Amerikaanse pragmatist en belangrijk voor veel gebieden.
- Vindt Peirce zijn ideeën goed, en geeft eigen draai hier aan
- Wetenschap is iets om iets mee te DOEN
- Mensen denken om problemen op te lossen
Stages of Logical Thought (Dewey)
Fases waarin denken gaat om problemen zo goed mogelijk op te lossen
- Dogmatic
- Critical
- Axiomatisch
- Wetenschappelijk
Dogmatic (Stages of Logical Thought)
1e stage
Problemen oplossen door oude gewoontes te gebruiken, dit gaat goed tot dat we iets tegenkomen waarmee we met onze bestaande ideeën niet meer uit de voeten kunnen.
Critical (Stages of Logical Thought)
2e stage
Realiseren dat we met oude gewoontes ideeën niet kunnen oplossen. Fase van grote instabiliteit, dit wil je vermijden.
Axiomatisch (Stages of Logical Thought)
3e stage
Met vanzelfsprekendheden tot nieuwe inzichten komen en dit aanvaarden, alles aanvaarden wat uit de vanzelfsprekendheden komt. Kan twijfel ontstaan wanneer mensen zich afvragen waarom deze vanzelfsprekendheden worden gebruikt = relativisme
Wetenschappelijk (Stages of Logical Thought)
4e stage
Men komt tot conclusie dat wanneer de wetenschappelijke manier van onderzoek gevolgd wordt, dezelfde conclusies uitkomen.
Verschil wetenschappelijk Pierce en Dewey
Dewey –> methode van ontdekkingen doen, manier van ontdekken hoe wetenschap in elkaar zit, zodat je kennis kunt gebruiken om problemen op te lossen
Pragmatisme en Darwin
Pragmatisten accepteren de resultaten van onderzoeken door Darwin.
Mensen zijn het resultaat van een lang evolutionair proces, evolutie heeft gezorgd dat mensen niet van twijfel houden. Het denken van de mensen is er slechts omdat we dat nodig hebben om problemen op te lossen, het is als het ware een biologische functie.
Vroeger wetenschap vs Pragmatisten
Vroeger –> wetenschap is dingen proberen te achterhalen (levensgrootte kaart van werkelijkheid)
Pragmatisten –> wetenschap is een instrument om met de wereld om te gaan (kleine kaart die je kan helpen)
