Hoorcollege 4 Flashcards
Weber hoofdvraag en paradigma
Hoe is rationalisering/ modernisering mogelijk?
- Symbolisch interactionisme
- Rationele keuze
Wat moeten methodologische essays bevatten?
- Waardevrijheid in wetenschap
- Ideaaltypen
- Verstehen
- Rationalisering
- Bureaucratisering
Waardevrijheid in wetenschap
Vrij zijn van normatieve opvattingen, er moet puur objectief gehandeld worden.
Ideaaltypen
Werkelijkheid benaderen door bepaalde elementen te selecteren en accentueren. Dit wordt meetinstrument om beter inzicht te krijgen in de werkelijkheid
Verstehen
Gedrag proberen te begrijpen, inleven in anderen. Dit kan gedaan worden door kwalitatieve methoden.
Rationalisering
Het ordenen en systematiseren van de werkelijkheid met de bedoeling haar voorspelbaar en beheersbaar te maken
4 motieven van sociaal handelen voor rationaliteit
- Traditioneel handelen - automatisch, omdat het altijd zo gedaan wordt
- Affectief handelen - dingen die je doet vanuit een bepaalde emotie/ affectie
- Waarde-rationeel handelen - uit een mening, omdat je iets belangrijk vindt (normen en waarden)
- Doel-rationeel handelen - kosten baten analyse
Ijzeren kooi
Weber vindt dat we als mens te veel doen aan doel rationeel handelen. Daardoor verliest men de waarden in het leven (= waarom men iets doet)
Onttovering
Praktische problemen niet meer oplossen met magie maar met wetenschap. Zorgt dat religie wordt gerationaliseerd
Secularisering
Ontkerkelijking, Godsdienst stond minder centraal met minder gelovigen
Bureaucratisering
Staat wordt geformaliseerd door geschreven grondwet, eetbundels, speciaal aangewezen ambtenaren en procesmatigheid
Waar zorgt bureaucratisering voor?
- Voorspelbare regels
- Betrouwbaar systeem
- Gelijke behandeling
Zingevingsproblematiek
Negatief gevolg rationalisering, mensen verliezen de zingeving van het leven. Ze handelen niet meer uit reden maar met een doel.
Vervreemding
Negatief gevolg rationalisering, als men alleen handelt op een efficiënte manier, zonder reden, vervreemd men van zichzelf.
Bedrijfskapitalisme
Georganiseerde productie van goederen in een vrije markt gericht op berekende en stabiele winst door boekhouding
Waarom ontwikkelde bedrijfskapitalisme in het Westen?
Economische factoren zijn noodzakelijk, maar niet voldoende voorwaarden. De ideologie (activistisch wereldbeeld) bepaalt in hoeverre de mensen de kansen benutten
Wereldbeeldenhypothese
Protestanten hebben een activistisch wereldbeeld, waarbij hard werken wordt gezien als een verantwoordelijkheid tegenover God
Wahlverwandtschaft
Protestantisme en bedrijfskapitalisme zijn niet causaal aan elkaar verbonden maar wanner ze samenkomen versterken ze elkaar
Conflictbenadering
- Marx, Engels, Mills
- Sociale ongelijkheid is kenmerk samenleving
- Maatschappelijke verhoudingen is resultaat van voortdurende strijd tussen partijen
- Spanningen + conflict leiden tot verandering
Kritiek conflict benadering
- Minder objectief, want gemengd met politiek
- Weinig aandacht voor gedeelde waarden en normen die eenheid creëren
- Gefocust op macro niveau
Structureel functionalisme
- Comte, Spencer, Durkheim, Parsons, Merton
- Ziet samenleving als instituten die gebaseerd zijn op wat moreel wenselijk is, elk onderdeel heeft een functie
- Manifeste + latente functies
- Disfuncties zorgen voor ontregeling structuur
Manifeste functie
Duidelijke functie (Merton)
Latente functie
Geen duidelijke functie (Merton)
Kritiek structureel functionalisme
- Samenleving is niet geordend en stabiel
- Weinig aandacht voor conflict en verandering
- Status quo
- Aandacht op macro niveau